Για τους αρχαίους Έλληνες ο θεός Απόλλων υπήρξε θεός της μουσικής αλλά και της ίασης, μεταξύ των άλλων. Άραγε η επιλογή αυτών των δύο υπήρξε τυχαία; Φυσικά και όχι. Σύγχρονες έρευνες στο χώρο της ιατρικής αποδεικνύουν τη μεγάλη συνεισφορά της μουσικής στη διαδικασία της θεραπείας. Γενικότερα, η μουσική μειώνει τους παλμούς της καρδιάς, την πίεση του αίματος αλλά και τις ορμόνες του στρες. Επιπλέον, συμβάλει στη γρηγορότερη αποκατάσταση ατόμων που υπέστησαν εγκεφαλικό και έμφραγμα, ενώ βοηθά παράλληλα και ασθενείς που πρόκειται να υποβληθούν σε εγχείριση.
Τα ιατρικά οφέλη του ήχου προέρχονται κυρίως από το γεγονός, ότι η μουσική ενισχύει την εγκεφαλική δραστηριότητα δημιουργίας νέων συνδέσεων μεταξύ των νευρώνων. Μία άλλη άποψη υποστηρίζει τη βαθύτατη σχέση που έχει ο άνθρωπος και ο ήχος. Ο άνθρωπος είναι ένα κατ’ εξοχήν ρυθμικό ον. Οι χτύποι της καρδιάς, η αναπνοή, τα εγκεφαλικά κύματα είναι όλα ρυθμικά. Επομένως, είναι αδιαμφισβήτητο ότι ο ρυθμός και η μελωδία μπορούν να επηρεάσουν τον άνθρωπο ακόμη και όταν βρίσκεται σε άσχημη σωματική υγεία.
Μουσική και εγκεφαλικό επεισόδιο
Σύμφωνα με τον ακαδημαϊκό Anthony L. Komaroff από το πανεπιστήμιο Harvard, υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία ότι η μουσικοθεραπεία μπορεί να συμβάλει δραστικά στην αποκατάσταση ατόμων έπειτα από εγκεφαλικό επεισόδιο. Σε έρευνα που διεξήχθη συμμετείχαν 60 ασθενείς που νοσηλεύονταν σε νοσοκομείο, έχοντας πάθει σοβαρό εγκεφαλικό. Σε όλους παρέχονταν η τυπική φροντίδα που σχετίζονταν με την κατάσταση τους. Όμως, το 1/3 των ασθενών άκουγε ηχογραφημένη μουσική, τουλάχιστον για μια ώρα κάθε ημέρα, το άλλο τρίτο άκουγε ένα ηχογραφημένο βιβλίο και τέλος τα εναπομείναντα άτομα δεν λάμβαναν καμία ακουστική διέγερση.
Ύστερα από 3 μήνες, η λεκτική μνήμη σε όσους άκουγαν μουσική βελτιώθηκε κατά 60%, ενώ ενισχύθηκε κατά 20%-30% στο σύνολο των υπόλοιπων ασθενών. Αξιοσημείωτο είναι ότι όσοι στην καθημερινότητα τους είχαν τη συνοδεία μελωδίας, βελτίωσαν κατά 17% την ικανότητα τους να εκτελούν αλλά και να ελέγχουν συγκεκριμένες νοητικές διεργασίες, εν αντιθέσει με τους υπόλοιπους, οι οποίοι δεν οδηγήθηκαν σε κάποια καλυτέρευση.
Ήχος και άνοια
Ο Dan Cohen, κοινωνικός λειτουργός στις Η.Π.Α, τα τελευταία χρόνια κάνει χρήση της μουσικοθεραπείας σε άτομα με γεροντική άνοια. Τα άτομα αυτά, πλέον έχουν χάσει σε μεγάλο βαθμό την επαφή τους τόσο με το γύρο κόσμο όσο και με τον εαυτό τους. Ο ίδιος με τη συγκεκριμένη πρακτική ενέπνευσε τον σκηνοθέτη Michael Rossato-Bennett, ο οποίος παρακολούθησε και κατέγραψε το έργο του Cohen για 3 μήνες και έγινε μάρτυρας της πραγματικά μαγευτικής επίδρασης που είχε ο ήχος στους ασθενείς. Συγκεκριμένα, η επίδραση δεν περιοριζόταν μόνο στη διάθεση και στη συμπεριφορά των ατόμων με άνοια αλλά και γενικότερα στην ποιότητα ζωής τους.
Η διαδικασία που ακολουθούσε ο Cohen ήταν σχετικά απλή. Ζητούσε από την οικογένεια των ασθενών να καταγράψουν τα τραγούδια ή τους ήχους που παλαιότερα άρεσαν στους συγγενείς τους. Έτσι, στη συνέχεια δημιουργούσε μια εξατομικευμένη λίστα σε ένα MP3 για τον κάθε ασθενή. Κάποιοι ασθενείς, που υποτίθεται ήταν ανίκανοι να μιλήσουν, όταν άκουγαν τη μουσική σταδιακά άρχιζαν να τραγουδούν αλλά και να χορεύουν.
Ωστόσο, ήταν και ορισμένοι οι οποίοι μπορούσαν να ανακαλέσουν στη μνήμη τους, πότε και πού είχαν ξανακούσει αυτό το τραγούδι. Ο Cohen κατέληξε, λοιπόν στο συμπέρασμα ότι η μουσική ενίσχυε τη μνήμη των ασθενών και κατά κάποιο τρόπο τους επανέφερε στον παλιό τους εαυτό. Ακούγοντας και τραγουδώντας υπό την επήρεια του ήχου αποδεικνύεται ότι ενεργοποιούνται και πάλι περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη μνήμη, τη λογική, το λόγο και τα συναισθήματα.
Παρακολουθήστε το τρέιλερ του ντοκιμαντέρ που δημιούργησε ο Michael Rossato-Bennett.
Εντούτοις, όλες οι δοκιμές που έχουν γίνει για να επιβεβαιώσουν τα ιατρικά οφέλη της μουσικής δεν είναι πάντοτε επιτυχημένες. Ορισμένες έρευνες έχουν αποδείξει ότι σε πολύ μικρό ποσοστό η μουσική βοηθά στη μείωση των καρδιακών παλμών και της πίεσης. Η μεγαλύτερη δυσκολία σε αυτές τις διερευνητικές προσπάθειες είναι η επιλογή της μουσικής. Δεν είναι μια απλή διαδικασία επανάληψης ήχων ή διαδικασιών, αλλά απεναντίας κάθε μουσική έχει διαφορετικό αντίκτυπο στον καθένα. Για παράδειγμα η χαλαρωτική μουσική για κάποιους μπορεί να είναι εκνευριστική.
Επομένως, η μουσική μπορεί να σε κάνει να γελάς και να κλαις, γεμίζοντας τη ψυχή σου άπειρα συναισθήματα, αλλά παράλληλα συμβάλει επικουρικά στην αντιμετώπιση σημαντικών προβλημάτων που σχετίζονται με τον εγκέφαλο και την καρδιά.
Πηγή:
