Η Attacus atlas είναι μια πεταλούδα με πολύ μεγάλο άνοιγμα φτερών τα οποία έχουν σχήμα κεφαλιού φιδιών. Ναι, καλά διαβάσατε, κεφαλιού φιδιών. Μπορεί να ακούγεται σαν πλάσμα βγαλμένο από κάποιο παραμύθι αλλά σκοπός αυτής της ιδιομορφίας είναι η πεταλούδα να ξεγελάει και να τρομάξει τους θηρευτές της.
Η ονομασία Attacus atlas προέρχεται από τον μυθικό τιτάνα της ελληνικής μυθολογίας τον Άτλαντα και διαμορφώθηκε έτσι λόγω του τεράστιου μεγέθους της.
Μορφολογία της Attacus atlas
Ο σκώρος του Άτλαντα είναι ένα από τα μεγαλύτερα λεπιδόπτερα με άνοιγμα φτερών που μπορεί να ξεπεράσει τα 24 cm (9,4 ίντσες) και επιφάνεια φτερών περίπου 160 cm2 (~ 25 in2).
Το είδος καταγράφηκε για πρώτη φορά από τον Carl Linnaeus στη, 10η έκδοση του Systema Naturae. Όπως και στα περισσότερα Λεπιδόπτερα, τα θηλυκά είναι αισθητά μεγαλύτερα και βαρύτερα από τα αρσενικά ενώ τα αρσενικά έχουν ευρύτερες κεραίες.
Το σώμα είναι δυσανάλογα μικρό σε σύγκριση με τα φτερά. Το επάνω μέρος των φτερών είναι κοκκινωπό καφέ με μοτίβο μαύρων, λευκών, ροζ και μοβ γραμμών και τριγωνικά παράθυρα χωρίς κλίμακες που συνορεύουν με μαύρο. Το κάτω μέρος των φτερών έχει ένα μια πιο χλωμές αποχρώσεις. Και οι δύο μπροστινές πτέρυγες έχουν μια προεξέχουσα προέκταση στην άκρη, με τα περίφημα σημάδια που μοιάζουν με το κεφάλι ενός φιδιού, μια ομοιότητα η οποία γίνεται ακόμη εντονότερη με τις κινήσεις των φτερών που κάνει ο Attacus atlas στην περίπτωση που καταλάβει ότι απειλείται από κάποιο αρπακτικό.
Μια πεταλούδα που δεν τρέφεται ποτέ κατά ενήλικη ζωή της
Ο σκώρος του Άτλαντα έχει μια μικρή, υπολειμματική προβοσκίδα και δεν τρώει τίποτα άλλο μόλις βγει από το κουκούλι αλλά στηρίζεται μόνο στο ήδη αποθηκευμένο λίπος του για ενέργεια. Για τον λόγο αυτό η διάρκεια ζωής τους είναι πάρα πολύ μικρή, περίπου δύο εβδομάδες. Η πεταλούδα Α. atlas είναι ένα έντομο που δεν μετακινείται συχνά καθώς η οποιαδήποτε πτήση απαιτεί πολύτιμη ενέργεια και μπορεί να αφαιρέσει μέρες από την ήδη σύντομη ζωή τους. Οι πεταλούδες εξοικονομούν ενέργεια πετώντας όσο το δυνατόν λιγότερο. Τα θηλυκά περιμένουν τα αρσενικά να έρθουν και να τα γονιμοποιήσουν, έπειτα γεννούν τα αυγά και πεθαίνουν.
Το φυσικό περιβάλλον του Attacus atlas
Ο βιότοπός των πεταλούδων αυτών, ευτυχώς για εκείνους που τις φοβούνται, είναι κυρίως ξηρά τροπικά δάση, ενώ μπορεί να τις συναντήσει κανείς και σε δάση και θάμνους σε όλη τη Νότια Ασία, την Ανατολική Ασία και τη Νοτιοανατολική Ασία, συμπεριλαμβανομένου του Βόρνεο. Μια φορά μόνο το 2012 στο Ramsbottom της Αγγλίας, βρέθηκε μια ενήλικη θηλυκή πεταλούδα, αφού προσγειώθηκε σε ένα περβάζι και εικάζεται ότι διέφυγε από κάποια ιδιωτική συλλογή.
Χρήση της πεταλούδας Attacus atlas από ανθρώπους
Στην Ινδία, οι πεταλούδες Αttacus atlas χρησιμοποιούνται για το μετάξι τους αλλά σε μία μη εμπορική κλίμακα. Σε αντίθεση με το μετάξι που παράγεται από τον μεταξοσκώληκα (Bombyx mori), το μετάξι σκώρου atlas εκκρίνεται ως σπασμένα σκέλη και ως εκ τούτου είναι λιγότερο επιθυμητό. Ωστόσο το παραγόμενο καφέ, μάλλινο μεταξωτό, γνωστό ως φαγάρα, πιστεύεται ότι έχει μεγαλύτερη αντοχή. Υπάρχει συνεχής έρευνα για το αν το μετάξι του σκώρου του Άτλαντα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως υποκατάστατο των κοινών μεταξωτών. Η ποιότητα των βαρύτερων κουκουλιών, οι λιγότερο περιοριστικές συνθήκες εκτροφής και οι ικανές ιδιότητες των ινών, καθιστούν το μετάξι που παράγεται από τον σκώρο Άτλαντα μια πιθανή εναλλακτική λύση για τα κοινά μεταξωτά. Μια μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι ίνες μεταξιού του Α. atlas είχαν περίπου 80% μεγαλύτερη πυκνότητα κυττάρων και ανάπτυξη σε σύγκριση με τις ίνες μεταξιού του σκώρου μεταξιού.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:
Διαδίκτυο
- Η μεγαλύτερη πεταλούδα του κόσμου με το κεφάλι φιδιού(2013), ανακτήθηκε από www.iefimerida.gr, τελευταία επίσκεψη 26/10/2021
- Αttacus atlas (2021), ανακτήθηκε από www.duhoc.cn,τελευταία επίσκεψη 26/10/2021
Βιβλιογραφία
Reddy N., Zhao Y., and Yang Y. (2013) Structure and Properties of Cocoons and Silk Fibers Produced by Attacus atlas, Journal of Polymers and the Environment
