Τα υποθαλάσσια δάση (ή kelp forests) έχουν μεγάλη σημασία για τη διατήρηση της ισορροπίας των οικοσυστημάτων ολόκληρου του πλανήτη
Τα υποθαλάσσια δάση είναι υποβρύχιες περιοχές που καλύπτονται από φύκη. Καταλαμβάνουν μεγάλο μέρος των ακτών του κόσμου κυρίως στις πολικές περιοχές και πιο συγκεκριμένα στις παράκτιες περιοχές των ωκεανών του κόσμου. Τα υποθαλάσσια δάση δεν μπορούμε να τα συναντήσουμε στη Μεσόγειο Θάλασσα. Tα kelp forests είναι μια ομάδα μεγάλων φυκιών που αποτελούνται από διάφορα είδη που ζουν σε σχετικά κρύα νερά. Τα δάση των θαλασσών είναι από τους σημαντικότερους βιότοπους γιατί αποτελούν καταφύγιο για πολλούς θαλάσσιους οργανισμούς. Επίσης, αποτελούν πηγή κατανόησης πολλών οικολογικών διαδικασιών.
Πάμε να δούμε ποια είναι τα είδη της θαλάσσιας ζωής που χρησιμοποιούν τα υποθαλάσσια δάση για προστασία και για τροφή
Εκτός από τα ψάρια που χρησιμοποιούν τα υποθαλάσσια δάση για προστασία και τροφή άλλα είδη είναι τα πετρόψαρα και τα ασπόνδυλα όπως τα αμφίποδα, οι γαρίδες, τα θαλάσσια σαλιγκάρια, τα καβούρια, οι αστακοί, οι εύθραυστοι αστερίες, οι πολύχαιτοι (θαλάσσιοι σκώληκες). Έπειτα ακολουθούν πολλά θαλάσσια θηλαστικά και πουλιά όπως φώκιες, θαλάσσια λιοντάρια, φάλαινες, θαλάσσιες ενυδρίδες, γλάροι, υπέροχοι μπλε ή λευκοί ερωδιοί και κορμοράνοι, καθώς και μερικά πουλιά στην ακτή.
Γεωγραφική κατανομή των υποθαλάσσιων δασών
Υπάρχουν κάποιοι φυσικοί παράγοντες, όπως η θερμοκρασία του νερού, που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο για τη γεωγραφική κατανομή των kelp forests. Τα υποθαλάσσια δάση περιορίζονται σε κρύα νερά όπου η θερμοκρασία δεν υπερβαίνει τους 20°C καθώς τα θερμότερα ύδατα χαρακτηρίζονται από έλλειψη βασικών θρεπτικών ουσιών που χρειάζονται αυτά τα φύκη για την ανάπτυξή τους. Τα επιφανειακά ύδατα μεταφέρουν από τη δυτική πλευρά των ωκεανών ζεστό νερό, από τον Ισημερινό προς τους πόλους. Εξαιτίας αυτού του φαινομένου, τα υποθαλάσσια δάση περιορίζονται σε υψηλά γεωγραφικά πλάτη, στη δυτική πλευρά των ωκεανών.
Τα κρύα και πλούσια σε θρεπτικά συστατικά θαλάσσια ρεύματα ερχόμενα από υψηλότερα γεωγραφικά πλάτη βοηθούν στην εξάπλωση των υποθαλάσσιων δασών και στις ανατολικές ακτές των ηπείρων. Τα δάση αυτά, παρά το γιγαντιαίο μέγεθός τους, είναι αρκετά ευάλωτα στην ισχυρή κυματική δραστηριότητα και είναι και ο λόγος που προτιμούν βαθύτερους βυθούς (μέχρι και 40 μέτρα). Σ’ αυτά τα βάθη η επίδραση της κυματικής δραστηριότητας και τα ρεύματα είναι αρκετά μειωμένη σε σχέση με την επιφάνεια.
Το παράδειγμα των βόρειων ακτών της Καλιφόρνιας
Σύμφωνα με την Francesca Koe (μέλος του εθνικού θαλάσσιου καταφύγιου Greater Farallones National Marine Sanctuary) η υποθαλάσσια περιοχή στη Βόρεια Καλιφόρνια είναι ένα φυσικό θαύμα. Η κατάδυση στο υποθαλάσσιο δάσος σε φέρνει σε επαφή με ένα τοπίο άγριας ομορφιάς.
Όμως, το υποθαλάσσιο δάσος κατά μήκος της Βόρειας Καλιφόρνιας έχει σχεδόν εξαφανιστεί σύμφωνα με μία έρευνα του Scientific Reports. Στην περιοχή ανάμεσα στο Σαν Φρανσίσκο και στο Όρεγκον το μόνο που έχει απομείνει είναι οι μοβ αχινοί. Οι μοβ αχινοί τρέφονται από τα υποθαλάσσια δάση απογυμνώνοντας τεράστιες εκτάσεις γεγονός που έχει σαν αποτέλεσμα την σοβαρή υποβάθμιση αυτών των οικοτόπων.
Η κλιματική αλλαγή προκάλεσε μια πληθυσμιακή έκρηξη των μοβ αχινών στις ακτές της Βόρειας Καλιφόρνιας που αποδεκάτισαν με τη σειρά τους τα υποθαλάσσια δάση
Οι αστερίες που τρώνε τους μοβ αχινούς άρχισαν να πεθαίνουν. Οι βιολόγοι δεν είναι σίγουροι για το τι προκάλεσε αυτό το πλήγμα. Ένα βάσιμο σενάριο είναι η θέρμανση των υδάτων, απόρροια της κλιματικής αλλαγής μεταξύ άλλων. Το 2014 ένα μεγάλο ρεύμα θερμού νερού έφτασε στην περιοχή. Η αυξημένη θερμοκρασία μετέφερε λιγότερο οξυγόνο και λιγότερα θρεπτικά συστατικά. Μετά το πέρας του θερμού ρεύματος, η θερμοκρασία παρέμεινε αυξημένη.
Τον επόμενο χρόνο τα ποσοστά των μοβ αχινών αυξήθηκαν κατακόρυφα. Είναι ένας συνδυασμός παραγόντων που προκαλεί αυτό το θλιβερό γεγονός. Στην υπερθέρμανση των ωκεανών σημαντικό ρόλο παίζει και ο άνθρωπος με τις εκπομπές άνθρακα που παράγει για παράδειγμα. Τα υποθαλάσσια δάση συγκαταλέγονται μεταξύ των θαλάσσιων οικοσυστημάτων που απειλούνται από την πιθανή αύξηση της θερμοκρασίας. Οι δύτες έπιασαν αμέσως δουλειά μαζεύοντας τους μοβ αχινούς από τον πυθμένα της θάλασσας, ελπίζοντας ότι θα βοηθήσει αυτό το δάσος φαιοφυκών που έχει συρρικνωθεί κατά 93 % στη Βόρεια Καλιφόρνια να αναπτυχθεί ξανά.
Τα υποθαλάσσια δάση, στην πραγματικότητα, είναι για τους ωκεανούς ό,τι είναι τα δέντρα στην ξηρά. Όπως τα δέντρα απορροφούν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, αποτελούν σημαντικό οικοσύστημα και τρέφουν ένα ευρύ φάσμα ειδών έτσι και τα υποθαλάσσια δάση φιλοξενούν πολλά υδρόβια είδη και είναι πηγή ζωής.
Οι πολιτείες θα ήταν καλό να αντιληφθούν την αξία αυτών των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και να αναλάβουν δράση άμεσα μιας και στο σύνθετο περιβάλλον που ζούμε όλα έχουν τον ρόλο τους.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:
- POPULAR SCIENCE, Northern California’s coasts are turning into underwater deserts, ανακτήθηκε από www.popsci.com, τελευταία επίσκεψη 14/11/2020
- Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Κινδυνεύουν τα «δάση» των θαλασσών, ανακτήθηκε από www.kathimerini.gr, τελευταία επίσκεψη 14/11/2020
- Wikipedia, Kelp forest, ανακτήθηκε από en.wikipedia.org, τελευταία επίσκεψη 14/11/2020
