Πίνακες ζωγραφικής διάσημοι, αλλά τρομακτικοί, γιατί η τέχνη δεν απεικονίζει μόνο το ωραίο! Η τέχνη δεν είναι μόνο αυτό που βλέπουμε, αλλά και το συναίσθημα που νιώθουμε όταν κοιτάμε έναν πίνακα ζωγραφικής. Είναι το μήνυμα του καλλιτέχνη που περνά στο κοινό του μέσα από μια εικόνα. Πολλοί καλλιτέχνες –και ιδιαίτερα αναγεννησιακοί- θέλησαν να αποτυπώσουν το ‘ωραίο’, το ‘κάλλος’, το ‘ιδανικό’, ενώ κάποιοι άλλοι μέσα από τα έργα τους θέλησαν να αποτυπώσουν το σκοτάδι που υπάρχει στον άνθρωπο και τις σκοτεινές ή επικίνδυνες πτυχές της ζωής.
Δημιουργήσανε πίνακες ζωγραφικής που προκαλούν φόβο, απελπισία και πόνο είτε με την πρώτη ματιά, είτε εστιάζοντας σε βάθος. Κατέγραψαν τις φρίκες τις ζωής, αλλά και τους δαίμονες που κάθε άνθρωπος κουβαλά μέσα του. Δώσανε εικόνα σε ανθρώπινους φόβους και σε τρομακτικά γεγονότα της μυθολογίας.
Saturn Devouring His Son, Paul Rubens
Ο Κρόνος καταβροχθίζει τον γιο του, από φόβο μην του πάρει την εξουσία. Ο Rubens, αποτυπώνει τον Κρόνο να τρώει τον γιο του, ξεσκίζοντάς του τη σάρκα. Μία εικόνα, που άσχετα με το πόσο ωραία ή όχι έχει αποδοθεί από τον καλλιτέχνη, δημιουργεί συναισθήματα αμηχανίας και εμβαθύνοντας στο νόημα, συναισθήματα φρίκης. Βλέπουμε έναν ηλικιωμένο άντρα και -γνωρίζοντας την ιστορία πίσω από την εικόνα- ξέρουμε ότι ετοιμάζεται να φάει ένα παιδί, στου οποίου το πρόσωπο αποτυπώνεται, από τον ζωγράφο, η αγωνία και ο φόβος.
Old Fishermen, Csontvary Kosztka Tivadar
Όπως πολλοί ζωγράφοι συνηθίζουν να κρύβουν στους πίνακες ζωγραφικής τους μηνύματα, έτσι και ο Tivadar, στο έργο του “Old fisherman”, έκρυβε το δικό του μήνυμα. Αν και φαινομενικά μοιάζει με έναν ηλικιωμένο ψαρά, με μόνη παρατήρηση την ασυμμετρία του προσώπου, αν κανείς τοποθετήσει στο κέντρο του πίνακα έναν καθρέφτη θα δει τις δύο όψεις της ανθρώπινης φύσης: το καλό και το κακό.
Τοποθετώντας έναν καθρέπτη στην δεξιά πλευρά, εμφανίζεται το πρόσωπο ενός ηλικιωμένου άντρα, με ήρεμα ψυχικά γνωρίσματα και μια γαλήνια θάλασσα πίσω του. Είναι το πρόσωπο του Θεού, το οποίο αντιπροσωπεύει το καλό.
Από την άλλη πλευρά, τοποθετώντας έναν καθρέφτη από την αριστερή πλευρά, εμφανίζεται το πρόσωπο του Διαβόλου, ο οποίος αντιπροσωπεύει την κακή πλευρά της ανθρώπινης φύσης. Η θάλασσα πίσω του είναι φουρτουνιασμένη και η μορφή του σκοτεινή και τρομακτική.
Electric Chair: Andy Warhol
Το 1962, ο Andy Warhol, δημιουργεί μια σειρά με έργα εμπνευσμένα από τον θάνατο και την καταστροφή. Μέρος της σειράς αυτής “Death and Disaster”, είναι και το έργο του “Electric chair”. Στην προκειμένη περίπτωση, και σε αντιδιαστολή με τους παραπάνω πίνακες ζωγραφικής, δεν βλέπουμε κάποια τρομακτική μορφή ή κάποια τρομακτική αναπαράσταση.
Ωστόσο, με μια πρόχειρη ανάλυση ο πίνακας αυτός δεν αποτυπώνει τίποτα άλλο, πέρα από τον θάνατο. Η ηλεκτρική καρέκλα, μόλις, έχει χρησιμοποιηθεί, το άψυχο σώμα έχει μεταφερθεί από τον πίνακα και στον χώρο επικρατεί απόλυτη σιωπή. Πρόκειται για μια εικόνα, η οποία, μολονότι δεν αποτυπώνει κάποια τρομακτική σκηνή, μεταδίδει ένα πολύ τρομακτικό και δυνατό μήνυμα, αυτό του θανάτου.
The Nightmare, Henri Fuseli
Αν και δημιούργημα της Αναγέννησης, ο Εφιάλτης του Φουσέλι, δημιουργείται προκειμένου να σοκάρει το κοινό του 1781. Α και έχουν δοθεί πολλές εξηγήσεις και ερμηνείες σχετικά με το τι πρεσβεύει το νόημα του πίνακα, η αλήθεια είναι πολύ διαφορετική. Ο πίνακας δεν πρεσβεύει κανένα βαθύ νόημα. Στόχος του ζωγράφου είναι να σοκάρει το κοινό και το πετυχαίνει, δημιουργώντας μια τρομακτική σύνθεση.
Από τη μία η αντίθεση του φωτός και των σκιών δραματοποιούν την εικόνα και από την άλλη οι τρομακτικές φιγούρες του ‘τέρατος’ (ή της ‘μόρας’ όπως κάνουν λόγο) πάνω στο στήθος της γυναίκας και το πρόσωπο του αλόγου, φέρουν τον τρόμο στον θεατή. Μία γυναίκα κοιμάται και είτε οι εικόνες που βλέπει ο θεατής συμβαίνουν στο όνειρό της ή -καλύτερα- στον εφιάλτη της, είτε είναι ‘πραγματικές’ και συμβαίνουν χωρίς εκείνη να έχει συναίσθηση του τι συμβαίνει γύρω της.
Η σκηνή δεν πηγάζει από κάποιο μυθολογικό, ιστορικό, βιβλικό ή λογοτεχνικό γεγονός, απλά είναι μια εικόνα από τη φαντασία του Φουσέλι. Μια εικόνα τόσο πετυχημένη, όπου ο ζωγράφος ζωγράφισε τουλάχιστον τρία αντίγραφα του ίδιου πίνακα.
Πηγές:
Διάσημοι πίνακες ζωγραφικής που κρύβουν ενδιαφέροντα μυστικά, ανάκτηση από: semifind.gr
The Secret Of The Old Fisherman: Shocking Hidden Message Found In Csontváry’s Painting, ανάκτηση από: hungarytoday.hu
Electric Chair, ανάκτηση από: tate.org.uk
Henry Fuseli, ανάκτηση από: khanacademy.org
