«…and feeling good was easy Lord when she sang the blues»
-ακούω τη φωνή της κι αναρωτιέμαι αν υπήρξε ποτέ πιο όμορφη φωνή από την δική της και πιο γλυκό χαμόγελο από το χαμόγελο της-
Παιδί των blues και του αμερικάνικου ονείρου που ήδη μύριζε σήψη, η Janis Joplin γεννήθηκε το ’43 στο Port Arthur του Texas. Από παιδί ακόμα, διέκρινε την καλλιτεχνική της κλήση και αντιλαμβανόταν ότι δεν “ταίριαζε” στην κοινωνία και τις επιταγές της εποχής – χαρακτηριστικά η ίδια είπε “ήμουν μια απροσάρμοστη, διάβαζα, ζωγράφιζα, σκεφτόμουν, δεν μισούσα τους μαύρους”.
η Daily Texan το ’62 θα γράψει: “She goes barefooted when she feels like it, wears Levis to class because they’re more comfortable, and carries her autoharp with her everywhere she goes so that in case she gets the urge to break into song, it will be handy. Her name is Janis Joplin.”
Στα 20 της φεύγει από το Texas, αφήνοντας τις σπουδές της στη μέση και ηχογραφεί τα πρώτα της τραγούδια στη μουσική σκηνή του San Francisco. Είναι ήδη εθισμένη στο αλκοόλ, το speed, και σε ποικίλες άλλες ουσίες, ψυχοτρόπες και μη, μεταξύ των οποίων και η μετέπειτα πιστή “σύντροφός” της, η ηρωίνη.
Για ένα πολύ μικρό διάστημα γύρισε στο Port Arthur στην προσπάθειά της να απομακρυνθεί από τα ναρκωτικά και το αλκοόλ, έκανε έναν ατυχή αρραβώνα, και προσπάθησε να υιοθετήσει το στυλ που υποδείκνυε η μόδα της εποχής. Δεν σταμάτησε όμως να χτίζει το μουσικό μέλλον της ηχογραφώντας, και έτσι σύντομα βρέθηκε πάλι στο San Francisco.
Από εκεί και έπειτα, η καριέρα της ξεκίνησε μια έντονα ανοδική πορεία. Γίνεται η τραγουδίστρια των Big Brother and the Holding Company, ηχογραφεί το Cheap Thrills το οποίο γνωρίζει τεράστια επιτυχία και κάνει τον τύπο και τους ακροατές να μιλάνε για το φαινόμενο με την τόσο αυθεντική και ξεχωριστή φωνή.
Ακολούθησε το συγκρότημά της Kozmic Blues Band, περιοδείες, εμφανίσεις στην τηλεόραση, ένας νέος δίσκος και η εμφάνισή της στο Woodstock, από την οποία μας άφησε αυτές τις τόσο καρδιακές, μοναδικές live εκτελέσεις. Εκείνο το καλοκαίρι του ’69 που έχει μείνει στην μουσική ιστορία, εμφανίστηκε στο Woodstock μαζί με την Grace Slick, την Joan Baez, τον Jimi Hendrix, τον Joe Cocker και πολλούς άλλους μουσικούς και συγκροτήματα. Τραγούδησε στο Madison Square Garden με την Tina Turner, την οποία εκτιμούσε πολύ. Η αδυναμία της στις καταχρήσεις ήταν τόσο έκδηλη που σχεδόν ήταν πια δεδομένη.
Μάταια ορκισμένη αναζητητής της αγάπης, γνωρίζει τον David Niehaus με τον οποίο φαίνεται να βρίσκει την ευτυχία. Η αγάπη της για την ηρωίνη ήταν όμως πολύ μεγάλη για να την αφήσει να ζήσει ελεύθερη κι έτσι σύντομα χωρίζει. Φτιάχνει για 2η φορά το δικό της συγκρότημα Full Tilt Boogie Band, συμμετέχει στο Festival Express και υιοθετεί το στυλ με τα πολλά χρώματα, τα φτερά και τα πούπουλα στο κεφάλι (ειρωνική λεπτομέρεια της επιλογής αυτής ήταν ότι η στυλίστριά της σταμάτησε να συνεργάζεται μαζί της λόγω του συνεχούς εθισμού της Janis στην ηρωίνη).
Ξεκινά να ηχογραφεί τον νέο της δίσκο, Pearl, στο Los Angeles, ο οποίος κυκλοφόρησε μετά τον θάνατό της και έγινε η μεγαλύτερη εμπορική της επιτυχία, και ενώ όλα δείχνουν ότι πηγαίνουν όλο και καλύτερα, η Janis συνεχίζει να ψάχνει αυτοκαταστροφικές αφορμές. Διαμένει σε ένα μοτέλ το οποίο ήταν στέκι εθισμένων και ηχογραφεί το τελευταίο της τραγούδι την 1η Οκτωβρίου. Στις 4 Οκτωβρίου 1970, στα 27 της χρόνια, η Janis δεν εμφανίστηκε στο στούντιο για την ηχογράφηση και λίγο αργότερα βρέθηκε νεκρή μέσα στο δωμάτιο του μοτέλ όπου διέμενε, προδομένη από την αγαπημένη της συνήθεια. Η καταστροφική της “φίλη” της είχε στερήσει την ελευθερία που έψαχνε, ανθρώπους που αγάπησε, και τώρα το δικαίωμά της στην ζωή που όπως ήθελε εκείνη είχε φτιάξει. Λίγες μέρες πριν είχε βρεθεί νεκρός, επίσης στα 27 του, και ο Jimi Hendrix.
Το κορίτσι που χαμογελούσε, είχε βρει την μουσική ως αντίδοτο στον μελαγχολικό εσωτερικό της κόσμο. Η Janis Joplin ήταν μια ευαίσθητη και πληγωμένη ψυχή που δεν ταίριαζε σε νόρμες και καλούπια, μια αναζητητής της χαμένης ομορφιάς, της ελευθερίας και περισσότερο της ευτυχίας. Όποιος παρακολουθήσει την πορεία της εύκολα θα αντιληφθεί ότι όλη της η ζωή ούρλιαζε από την ανάγκη της να βρει την ευτυχία.
Σ’ εμάς έχουν μείνει παρακαταθήκη τα τραγούδια της και ένα ερωτηματικό για όλους όσοι πέρασαν σύντομα από ‘δω αλλά άφησαν λίγο πιο όμορφο τον κόσμο, σαν την Τζάνις που μας άφησε τη μοναδική φωνή και το υπέροχο χαμόγελό της.
Είναι αλήθεια ότι έχουμε την τάση να εκθειάζουμε όσους έφυγαν νέοι, και σίγουρα να εκτιμούμε το έργο τους πολλές φορές περισσότερο απ’ ότι αν ήταν ζωντανοί, γιατί το βλέπουμε σαν ένα κομμάτι του παρελθόντος που έχει γίνει η ανάμνησή τους. Για την Janis Joplin όμως κανένας εκθειασμός δεν είναι υπερβολικός, εκτός ίσως από την άρνηση να δεχτούμε ότι η ευαίσθητη προσωπικότητα της επέλεγε να παραπαίει και να αυτοκαταστρέφεται.
“The more you live, the less you die”, είπε και ίσως σ’ αυτά τα 27 χρόνια εκείνη να έζησε πολύ.
