Ο Καρλομάγνος αποτέλεσε έναν από τους σημαντικότερους αυτοκράτορες της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, τόσο στον στρατιωτικό όσο και στον κοινωνικό τομέα. Με την επεκτατική του πολιτική και τους συνεχόμενους πολέμους κατάφερε επεκτείνει την εξουσία του στο μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής και Κεντρικής Ευρώπης. Κυβέρνησε από το 768 μ.Χ έως το 814 μ.Χ και άφησε το στίγμα του στην παγκόσμια ιστορία ως ένας από τους μεγαλύτερους βασιλιάδες των Φράγκων.
Σε μια εποχή όπως ο Μεσαίωνας όπου βασίλευε ο Σκοταδισμός, ο Καρλομάγνος πήρε μάλλον δίκαια τον τίτλο “Φως του Μεσαίωνα”. Οι νίκες του στο πεδίο της μάχης μαζί με το εσωτερικό του έργο, κατάφεραν σταδιακά να ενώσουν την γερμανική, ρωμαϊκή και χριστιανική παράδοση και να αποτελέσουν έναν θεμέλιο λίθο, πάνω στον οποίο στηρίχθηκε ο ευρωπαϊκός πολιτισμός.
Η επεκτατική δράση του Καρλομάγνου
Ο Κάρολος ο Μέγας, ήταν γιος του Πεπίνου και γεννήθηκε το 742 στο Άαχεν της σημερινής Γερμανίας. Η οικογένεια του είχε λάβει μέρος σε εκστρατείες για την κατάκτηση γειτονικών χωρών. Ο Καρλομάγνος έλαβε την στρατιωτική του εκπαίδευση όταν ο πατέρας του έγινε βασιλιάς των Φράγκων το 754, όπου το βασίλειο του περιείχε τη σημερινή Γαλλία, Ολλανδία, Γερμανία, Βέλγιο. Την περίοδο εκείνη συμμετείχε μαζί με τον πατέρα του σε επιχειρήσεις κατά των Λομβαρδών της Νότιας Ιταλίας προς υποστήριξη του Πάπα.
Ο βασιλιάς Πεπίνος πέθανε το 768, αφήνοντας το βασίλειο του ως κληρονομιά στους γιους του Καρλομάγνο και Καρλομάν. Το αυτοκρατορικό αυτό δίδυμο είχε λίγες πιθανότητες να επιτύχει, τα πράγματα όμως διευκολύνθηκαν όταν πέθανε ο Καρλομάν το 771 και την εξουσία ανέλαβε μόνος του ο Καρλομάγνος. Αμέσως μόλις πήρε τα ηνία της αυτοκρατορίας, ξεκίνησε τις επιθέσεις έναντι των Λομβαρδών, στρατιωτικές επιχειρήσεις οι οποίες πέτυχαν να ενσωματώσουν τη Βόρεια Ιταλία στα εδάφη της Αυτοκρατορίας των Φράγκων. Ο Καρλομάγνος είχε θέσει ως στόχο του να εκπληρώσει την υπόσχεση του πατέρα του, πως θα προστατεύσει τα συμφέροντα του Πάπα και πάνω σε αυτήν την υπόσχεση στήριξε την επεκτατική του πολιτική.
Παρόλο που είχε και ως στόχο την θρησκευτική ενοποίηση του λαού του, τα στρατιωτικά του κίνητρα φαίνεται πως ήταν σημαντικότερα, καθώς πριν ολοκληρώσει ακόμα τη νίκη του έναντι των Λομβαρδών, στράφηκε κατά των Σαξόνων που τότε κατείχαν τη σημερινή Βόρεια Γερμανία. Για να ολοκληρωθεί πλήρης η νίκη έναντι των Σαξόνων, χρειάστηκαν συνολικά πάνω από 30 χρόνια και πάρα πολλές εκστρατείες έτσι ώστε να προσαρτήσει και εκείνα τα εδάφη στην αυτοκρατορία του.
Μεγάλο μέρος του σαξωνικού πληθυσμού της περιοχής εκείνης, περίπου το 1/4, σκοτώθηκε όχι μόνο λόγω των εκστρατειών, αλλά και λόγω της πολιτικής του Καρλομάγνου να εκχριστιανίζονται οι κάτοικοι των κατακτημένων περιοχών, που σε περίπτωση που κάποιος ηττημένος αρνούνταν να δεχθεί την χριστιανική πίστη, θανατώνονταν.
Η διαμόρφωση του στρατού
Πριν ξεκινήσει η βασιλεία του Καρλομάγνου, ο κύριος όγκος του στρατού των Φράγκων αποτελούνταν από στρατιώτες οπλισμένους με τσεκούρια και κοντάρια, ενώ παράλληλα ως αμυντικό εξοπλισμό είχαν ασπίδες και δερμάτινα γιλέκα. Μέσα από έναν μικρό όγκο τέτοιων οπλιτών, άρχισαν να εμφανίζονται σιγά σιγά οι ιππότες, οι οποίοι ήταν οπλισμένοι με μακριά σπαθιά και καβαλούσαν άλογα. Η επιστράτευση και οι εκστρατείες γινόταν κατά κύριο λόγο την άνοιξη και διαρκούσαν τρεις με έξι μήνες. Οι στρατιώτες δεν πληρώνονταν για τις υπηρεσίες τους και έπρεπε να έχει ο καθένας μαζί του δικά του όπλα και προμήθειες για τρεις μήνες, καθώς η ανταμοιβή τους ήταν τα λάφυρα σε περίπτωση επιτυχούς εκστρατείας.
Οι κατάσκοποι και οι στρατιωτικές επιτυχίες
Ο Καρλομάγνος δημιούργησε ένα από τα καλύτερα δίκτυα κατασκόπων στην εποχή του που έπαιξαν πολύ σημαντικό ρόλο στις επιτυχείς εκστρατείες του. Μέσα από τους κατασκόπους μάθαινε για τις θέσεις του αντιπάλου και αξιολογούσε τις δυνατότητες του, ενώ σαν κύρια στρατηγική του και μετά τις πληροφορίες που λάμβανε, χώριζε το στρατό του σε δύο φάλαγγες μπερδεύοντας τον αντίπαλο κάνοντας τον να πιστεύει πως υπερτερεί αριθμητικά, αφού στο τέλος οι δύο φάλαγγες ενώνονταν σε έναν ενιαίο στρατό. Μετά τη σύγκρουση των στρατών, οι δυνάμεις του Καρλομάγνου νικούσαν λόγω αριθμητικής υπεροχής αλλά και άρτιας εκπαίδευσης των στρατιωτών.
Οι εκστρατείες του αργότερα επεκτάθηκαν στη Νότια Γαλλία και Νότια Γερμανία, ενώ συνέχισαν και στην Ουγγαρία και τη Βοσνία. Μία από τις σημαντικότερες μάχες και εν μέρει αποτυχίες του Καρλομάγνου, ήταν προσπάθεια κατάκτησης της Ισπανίας από τους Άραβες το 778. Δεν κατάφερε να κυριέψει όλη τη χώρα, αλλά κατάφερε να αποσπάσει το βόρειο τμήμα της που ονομάστηκε Ισπανική Επαρχία.
Μετά από χρόνιες εκστρατείες, κατάφερε να έχει τον δυνατότερο στρατό της Δύσης και να έχει την Δυτική και Κεντρική Ευρώπη υπό την εξουσία του.
Το τέλος της κυριαρχίας του Καρλομάγνου και το έργο του
Τα Χριστούγεννα του 800, ο Καρλομάγνος γονάτισε μπροστά στον Πάπα Λέων τον Γ’ και ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Τα τελευταία του χρόνια τα πέρασε ειρηνικά, ασχολούμενος κυρίως με εσωτερικά θέματα.
Ο Καρλομάγνος πέθανε από πλευρίτιδα το 814 και ενταφιάστηκε στην γενέτειρα του, το Άαχεν. Μέσα από τα πολλά χρόνια της κυριαρχίας του φάνηκαν οι στρατιωτικές και ηγετικές του ικανότητες και παράλληλα η εσωτερική του πολιτική με την ανάπτυξη κανόνων δικαίου, στην αντιγραφή βιβλίων και χειρόγραφων, στην εξάπλωση της χριστιανικής θρησκείας και στη διδασκαλία της λατινικής γλώσσας. Ακόμα, η ένωση της γερμανικής, χριστιανικής και ρωμαϊκής κουλτούρας, οδήγησε όπως προαναφέρθηκε στη γέννηση του “ευρωπαϊκού πολιτισμού”. Για τον ρόλο του αυτό, ο Καρλομάγνος αναφέρεται συχνά ως ο «πατέρας» της Ευρώπης, την ίδια στιγμή που είναι αναμφίβολα από τις κορυφαίες μεσαιωνικές προσωπικότητες.
Παρόλα αυτά, η θρησκευτική πολιτική του Καρλομάγνου οδήγησε αργότερα στο αιματοκύλισμα μεταξύ των λαών της Ευρώπης και της Ασίας με τους θρησκευτικούς πολέμους. Ήταν η αρχή της θρησκευτικής μανίας και μίσους που είχε ως αποτέλεσμα να υπάρξουν εκατομμύρια θύματα του πολέμου μεταξύ του Μισοφέγγαρου και του Σταυρού, ενός πολέμου που πραγματικά φαινόταν πως δεν είχε τελειωμό.
Πηγές:
- Μηχανή του Χρόνου: “Καρλομάγνος, ο θρυλικός βασιλιάς των Φράγκων που ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας της αναβιωμένης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Πολεμούσε για 40 χρόνια και ο στρατός του ήταν εθελοντές που είχαν δικαίωμα στα λάφυρα.”
- Newsbeast: “Ο μεσαιωνικός ηγεμόνας Καρλομάγνος. Ο βασιλιάς που ένωσε και εκχριστιάνισε τη Δυτική Ευρώπη!”
