Για να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου ήταν τα μεγαλουργήματα, τα «αριστουργήματα» της αρχαίας εποχής. Η ανθρωπότητα δεν είχε ξαναδεί όμοιά τους ποτέ ξανά στο διάβα της ιστορίας της. Εμπνευστής της σύνταξης του καταλόγου τους ήταν ο Αντίπατρος ο Σιδώνιος, ένας Έλληνας -ίσως σημιτικής καταγωγής – ποιητής και συγγραφέας του 2ου αιώνα π.Χ. Ειδικότερα, μέσω των ακατάπαυστων ταξιδιών του, συνάντησε κατά τύχη αυτά τα επτά για εκείνη την εποχή μνημειακά αριστουργήματα.
Έτσι αποφάσισε να συντάξει έναν κατάλογο μέσα στον οποίο θα συμπεριέλαβε τις επτά αυτές θεσπέσιες αρχιτεκτονικές δημιουργίες. Ειδικότερα ο Αντίπατρος ήθελε να τις κάνει όσο το δυνατόν περισσότερο γνωστές μπορούσε στο ευρύ κοινό της ελληνιστικής περιόδου. Ποια να είναι όμως αυτά τα επτά «θαύματα», που άλλαξαν ολοκληρωτικά όχι μόνο την όψη της ανθρωπότητας αλλά και την τροπή της παγκόσμιας ιστορίας; Πάμε να τα δούμε λοιπόν ένα-ένα αναλυτικά:
1. Το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Ολυμπίου Διός
Και ναι, πολύ καλά ακούσατε! Χρυσελεφάντινο! Τον φιλοτέχνησε ο διάσημος γλύπτης της εποχής, Φειδίας περί το 430 π.Χ. Αργότερα τον τοποθέτησε στον Ναό του Διός στην Ολυμπία, στην Αρχαία Ηλεία. Οι Ηλείοι, έχοντας ακούσει για το χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς Παρθένου, στην αθηναϊκή Ακρόπολη με την υπογραφή του Φειδία, ζήτησαν και αυτοί με την σειρά τους από τον Φειδία να κατασκευάσει ένα παρόμοιο αρχιτεκτονικό ιδεώδες. Εκείνη κιόλας την εποχή, ο Φειδίας εγκατέλειψε την Αθήνα για πολιτικούς λόγους και εγκαταστάθηκε στην Ολυμπία. Έτσι δέχτηκε με μεγάλη προθυμία να κοσμήσει τον μεγάλο ναό του Διός με το χρυσελεφάντινο άγαλμα του ίδιου του θεού.
Συγκεκριμένα, το άγαλμα ήταν γιγαντιαίων διαστάσεων, 12 μέτρα περίπου και η κατασκευή του διήρκησε για δύο Ολυμπιακές περιόδους, δηλαδή για 8 χρόνια περίπου. Ο Φειδίας χρησιμοποίησε κυρίως επιχρυσωμένο ξύλο και μία ποικιλία πολύτιμων λίθων για την ολοκλήρωσή του. Όμως δυστυχώς κόσμησε το ναό του Ολυμπίου Διός για λιγότερο από πέντε χρόνια. Ειδικότερα ο Ρωμαίος αυτοκράτωρ Καλιγούλας ζήτησε να τον μεταφέρουν στην Ρώμη για να αλλάξουν το πρόσωπο του, δίνοντας του την μορφή του. Όμως αυτό δεν έγινε ποτέ καθώς το πλοίο που περίμενε στον λιμένα για να το φορτώσει, ένας κεραυνός το χτύπησε και το κατέστρεψε ολοσχερώς. Βέβαια υπάρχουν χιλιάδες εκδοχές για την καταστροφή του αγάλματος. Πάντως, το πιο σημαντικό απ’ όλα είναι ότι στις μέρες μας ειδικοί προσπαθούν να “ξαναζωντανέψουν” το άγαλμα μέσω της τεχνητής νοημοσύνης. Σκοπός τους είναι να το γνωρίσουν στο ευρύ κοινό όσο το δυνατόν “αυτούσιο” και “αναλλοίωτο” γίνεται.
2. Ο Κολοσσός της Ρόδου
Ήταν ένα τεράστιων διαστάσεων άγαλμα που απεικόνιζε τον θεό Ήλιο. Ανεγέρθηκε από τον Χάρη τον Λίνδιο, μαθητή του Λύσιππου, τον 30 αιώνα π.Χ. Ο καθένας μπορούσε να διακρίνει την όψη του από το λιμάνι του νησιού της Ρόδου και είχε το ίδιο ύψος με το Άγαλμα της Ελευθερίας στην Νέα Υόρκη, 33 μέτρα περίπου. Σύμφωνα με τον θρύλο, ο θεός Ήλιος έσωσε την Ρόδο από τις συνεχείς και επίμονες πολιορκίες του γνωστού Μακεδόνα στρατηγού Δημήτριου του Πολιορκητή. Επομένως, οι Ρόδιοι ως ένδειξη ευγνωμοσύνης ζήτησαν από τον Χάρη τον Λίνδιο να κατασκευάσει τον Κολοσσό, δηλαδή την ενσάρκωση του ίδιου θεού Ήλιου.
Για την κατασκευή του, ο γλύπτης χρησιμοποίησε τεράστιες ποσότητες χαλκού και σιδήρου. Συγκεκριμένα για την βάση του χρησιμοποίησε μεγάλες πήλινες πλάκες, τις οποίες στην συνέχεια τις κάλυψε με κερί. Ειδικότερα το κερί έδινε στον χαλκό τα συγκεκριμένα σχήματα που χρειάζονταν για τα διάφορα μέρη του αγάλματος. Δυστυχώς όμως το 222 π. Χ. ο Κολοσσός κατέρρευσε μετά από έναν τεράστιο σεισμό, γκρεμίζοντας με αυτόν τον τρόπο 30 σπίτια. Έτσι ο Κολοσσός δεν κατάφερε ποτέ ξανά να σηκωθεί όρθιος. Παρόλα αυτά, ο Κολοσσός της Ρόδου αποτέλεσε ένα σπουδαίο έργο απαράμιλλης τέχνης και αισθητικής. Αξίζει ακόμη να τονίσουμε ότι έμεινε γνωστό στην ανθρωπότητα ως το σημαντικότατο σύμβολο της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας της εποχής.
3. Ο φάρος της Αλεξάνδρειας
Κατασκευάστηκε τον 30 αιώνα π.Χ. από τον Μικρασιάτη αρχιτέκτονα, τον Σώστρατο τον Κνίδιο. Αποτελούσε έναν πύργο ύψους 150 μέτρων. Ήταν το πιο ψηλό οικοδόμημα εκείνης της εποχής, μετά τις πυραμίδες του Χέοπα και του Χεφρήνου. Ο αρχιτέκτονας ανοικοδόμησε το έργο πάνω στη νησίδα Φάρο. Και ναι, η νησίδα έδωσε το όνομα της στο έργο και όχι το αντίστροφο! Και ακόμη και στην σημερινή εποχή, οι σύγχρονοι φάροι παίρνουν το όνομα της νησίδας αυτής.
Επιπλέον αξίζει να σημειωθεί ότι ο Σώστρατος κατασκεύασε τον φάρο από κομμάτια άσπρης πέτρας και τον είχε χωρίσει σε τέσσερα επίπεδα. Στο ψηλότερο από αυτά τα επίπεδα υπήρχε ένας καθρέφτης ο οποίος στην διάρκεια της ημέρας αντανακλούσε το φως του ήλιου και την νύχτα έκαιγε μία μικρή φλόγα. Σκοπός της ήταν να προειδοποιεί τα διερχόμενα πλοία σε περίπτωση κινδύνου. Εν ολίγοις, ο φάρος της Αλεξάνδρειας ήταν το μεγαλύτερο μνημείο της εποχής του, μέχρι την ολοκληρωτική του καταστροφή από τους σεισμούς του 796, του 1303 και του 1323 π.Χ.
4. Οι κρεμαστοί κήποι της Βαβυλώνας
Χρονολογούνται γύρω στα 600 π.Χ. Εμπνευστής τους ήταν ο Ναβουχοδονόσορ Β’, ο ισχυρότερος μονάρχης της νεο-βαβυλωνιακής αυτοκρατορίας. Ήθελε να τους αφιερώσει στην γυναίκα του την Αμυίτιδα, κόρη του βασιλιά των Μήδων. Ειδικότερα, νοσταλγούσε σε μεγάλο βαθμό τους δασωμένους λόφους της πατρίδας της. Επίσης οφείλουμε να αναφέρουμε ότι οι Κήποι αποτελούσαν ένα βοτανολογικό θαύμα εφόσον υπερέβαιναν κατά έναν μεγάλο βαθμό τους φυσικούς νόμους. Βέβαια, αξίζει να σημειωθεί ότι στην σημερινή εποχή, οι αρχαιολόγοι δεν έχουν βρει κανένα ίχνος κατασκευής που να συμπίπτει με τις περιγραφές των συγγραφέων της ελληνιστικής περιόδου. Άρα, μπορούμε να βγάλουμε το συμπέρασμα ότι στη σύγχρονη εποχή, οι ειδικοί αμφισβητούν την ύπαρξη των σπουδαίων αυτών “κοσμημάτων” των εξωτερικών τειχών της πόλης της Βαβυλώνας.
5. Το μαυσωλείο της Αλικαρνασσού
Αυτό το μεγαλοπρεπές αρχιτεκτονικό έργο κατασκευάστηκε για να φυλαχθεί το σώμα του Μαύσωλου, σατράπη της Καρίας και της γυναίκας του της Αρτεμίσιας. Οι αρχιτέκτονες του ήταν ο Σάτυρος, ο Πυθέος και άλλοι τέσσερεις γλύπτες που τον φιλοτέχνησαν εξαιρετικά. Συγκεκριμένα οι ειδικοί εκτιμούν ότι το μαυσωλείο είχε ύψος περίπου 45 μέτρα και το χρώμα του ήταν λευκό.
Επιπροσθέτως, οφείλουμε να αναφέρουμε ότι τον 13ο αιώνα, ένας ισχυρός σεισμός κατέστρεψε σημαντικά το μεγαλύτερο μέρος του μαυσωλείου. Το μέρος που επέζησε από τον σεισμό, στην συνέχεια ο Μεγάλος Μαγίστρος του ιπποτικού τάγματος των Ιωαννιτών έδωσε εντολή κατεδάφισης του έργου. Θεωρούσε ότι κάθε είδος ειδωλολατρικής τέχνης ήταν επικίνδυνη για την χριστιανική θρησκεία. Συμπερασματικά, το μαυσωλείο της Αλικαρνασσού ήταν ένα πολύ σπουδαίο αρχιτεκτονικό έργο για την εποχή του. Ακόμη, εδώ και την λέξη “μαυσωλείο” την χρησιμοποιούμε από τότε μέχρι και στις μέρες μας για να περιγράψουμε τον μεγάλο και μνημειώδη τάφο.
6. Ο ναός της θεάς Αρτέμιδος στην Έφεσο
Τον αποκαλούμε αλλιώς και Αρτεμίσιο και τον χρονολογούμε γύρω στα 440 π.Χ. Το έργο αυτό ξεκίνησε από την εποχή του Κροίσου, βασιλιά της Λυδίας. Οι χτίστες τον ολοκλήρωσαν 120 χρονιά μετά. Συγκεκριμένα, η λατρεία της Αρτέμιδος ξεκίνησε από Αφρικανές Αμαζόνες όταν κατέβαλαν την Έφεσο. Εκεί έστησαν και το πρώτο ξόανο. Στην συνέχεια διοργάνωναν χορούς και θυσίες προς τιμήν της. Στις μέρες μας όμως δεν υπάρχουν δείγματα ύπαρξης του ναού της Αρτέμιδος. Παρόλα αυτά αποτελεί μέχρι και σήμερα ένα από τα μεγαλοπρεπέστερα μνημεία της αρχαιότητας.
7. Οι πυραμίδες της Γκίζας
Αποτελούν τις διασημότερες πυραμίδες του κόσμου και από τα παλαιότερα σωζόμενα κτίρια της Οικουμένης. Μπορεί να τις συναντήσει κανείς στην Νεκρόπολη της Γκίζας. Η κατασκευή τους έγινε περίπου το 2580 π.Χ. Πιο συγκεκριμένα οι Πυραμίδες της Νεκρόπολης της Γκίζας είναι οι εξής: η Πυραμίδα του Χέοπα ή αλλιώς ” η Μεγάλη Πυραμίδα”, η Πυραμίδα του Μυκερίνου “η μεσαία” και η Πυραμίδα του Χεφρήνου ” η μικρή Πυραμίδα”. Όλες μαζί σχημάτιζαν ένα απέραντο συγκρότημα από μικρότερες πυραμίδες (των βασιλισσών), νεκρικούς ναούς, Μαστάμπες και τάφους αξιωματούχων. Στην Νεκρόπολη ανήκει και η περίφημη Σφίγγα. Σε αντίθεση με τα περισσότερα μεγαλοπρεπή μνημεία που έχουμε δει, οι Πυραμίδες κοσμούν μέχρι και σήμερα την χώρα της Αιγύπτου. Τέλος αποτελούν ένα από τα πολλαπλά Μνημεία της Παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.
Εν κατακλείδι, αυτά τα “Επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου” ή αλλιώς τα “Επτά θεάματα της Οικουμένης” στα αρχαία ελληνικά, είναι από τα σημαντικότερα και μεγαλοπρεπέστερα αρχιτεκτονικά έργα που είχε ποτέ η αρχαιότητα. Πάρα την όποια καταστροφή που υπέστησαν ή την όποια αμφισβήτηση τους, αποτέλεσαν την σημαντικότατη πηγή έμπνευσης που συνεχίζουν να εμπνέουν συνεχώς και τις επόμενες γενιές στο διάβα των αιώνων.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτό το άρθρο:
- Ο Φάρος της Αλεξάνδρειας! Είχε ύψος 150 μέτρα, ήταν ορατός στα 54 χλμ και ήταν έργο Έλληνα αρχιτέκτονα. Τα σενάρια για την καταστροφή του και τα απομεινάρια του – ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ (mixanitouxronou.gr)
- Φάρος της Αλεξάνδρειας – Βικιπαίδεια (wikipedia.org)
- Κρεμαστοί κήποι της Βαβυλώνας – Βικιπαίδεια (wikipedia.org)
- Οι Πυραμίδες της Αιγύπτου (aegean.gr)
- Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού – Βικιπαίδεια (wikipedia.org)
- Ναός της Αρτέμιδος (Έφεσος) – Βικιπαίδεια (wikipedia.org)
- Άγαλμα του Ολυμπίου Διός – Βικιπαίδεια (wikipedia.org)
- «Ξαναζωντανεύει» το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Δία στην Αρχαία Ολυμπία | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (kathimerini.gr)
- Κολοσσός της Ρόδου – Βικιπαίδεια (wikipedia.org)
- Κολοσσός της Ρόδου – Ένα Από Τα 7 Θαύματα Του Αρχαίου Κόσμου | GREtour