Γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα: απειλή ή μέλλον;

Πηγή εικόνας: tromaktiko.gr

Η ντομάτα με γεύση τσιπούρας είναι πλέον πραγματικότητα, διατροφικός συνδυασμός ή μήπως αλλοίωση της φύσης; Οι επιστήμονες έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα που έχουν ανατρέψει τα διατροφικά δεδομένα της ανθρωπότητας. Οι νέοι οργανισμοί έχουν μετασχηματιστεί, ώστε να είναι ανθεκτικοί σε αντίξοες καιρικές συνθήκες ή επικίνδυνα ζιζάνια. Πολλοί καταναλωτές αναρωτιούνται για τους πιθανούς περιβαλλοντικούς ή υγεινομικούς κινδύνους των τροποποιημένων τροφίμων.

Η ιδέα των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών εμφανίστηκε την δεκαετία του 1980 στις ΗΠΑ. Η ανάδειξη της κλιματικής αλλαγής ως περιβαλλοντικής απειλής και οι τότε προβλέψεις για την ταχεία αύξηση του πληθυσμού της Γης έφεραν στο προσκήνιο το ζήτημα της παγκόσμιας επάρκειας τροφίμων. Οι επιστήμονες άρχισαν τότε να ασχολούνται με το ζήτημα της καταπόνησης των φυτών. Πώς θα μπορέσουμε να «θωρακίσουμε» τα φυτά απέναντι σε αντίξοες συνθήκες, ώστε να εξασφαλίσουμε επάρκεια τροφίμων; Αυτές οι έρευνες που χρηματοδοτούνταν εξ ολοκλήρου από αγροτικούς κολοσσούς, όπως η Monsanto δημιούργησαν το 1994 την πρώτη γενετικά τροποποιημένη ντομάτα πρόωρης ωρίμανσης.

Αυτό ήταν μόνο η αρχή. Λίγα χρόνια μετά, δημιουργήθηκε η «νέα πατάτα» ανθεκτική στα ζιζάνια του εδάφους.  στην αρχή του Millenium δημιουργήθηκε το «χρυσό ρύζι». Η διαδικασία ήταν απλή: οι επιστήμονες «έσπασαν» το DNA των φυτών και αντικατέστησαν τα ελαττωματικά γονίδια με γονίδια άλλων οργανισμών. Αμέσως, ο αμερικανικός οργανισμός τροφίμων επέτρεψε την εμπορική κυκλοφορία αυτών των προϊόντων μην ενημερώνοντας το καταναλωτικό κοινό εάν τα τρόφιμα που αγοράζουν προέρχονται από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς.

Η υπόθεση StarLink και η στάση της Ευρώπης

Το φθινόπωρο του 2000, ΜΚΟ κατά των τροποποιημένων τροφίμων εντόπισαν στα συστατικά κατεψυγμένων τάκος σε σουπερμάρκετ της Ουάσιγκντον μία ουσία που ήταν απαγορευμένη για ανθρώπινη κατανάλωση. Αμέσως, το περιστατικό έφτασε σε μεγάλες εφημερίδες και ξεκίνησε μία πολύ μεγάλη συζήτηση για την κατανάλωση γενετικά τροποποιημένων τροφίμων. Η KRAFT FOODS που ήταν υπεύθυνη για την διανομή των τάκος παραδέχτηκε ότι χρησιμοποίησε την απαγορευμένη ουσία StarLink στα τάκος και προχώρησε στην πρώτη επίσημη απόσυρση γενετικά τροποποιημένων τροφίμων από τα σουπερμάρκετ.

Διαβάστε επίσης  Διαχωρισμός Εκκλησίας - κράτους: μια «ουτοπία» για την Ελλάδα;
Advertising

Advertisements
Ad 14

Η αποκάλυψη στην συνέχεια ότι 51 άνθρωποι εκδήλωσαν προβλήματα υγείας που συνδέονται με την χρήση του StarkLink άνοιξε μία μεγάλη συζήτηση για το μέλλον των τροποποιημένων οργανισμών. Μέχρι το 2011, ο αμερικανικός οργανισμός σίτου επιθεωρούσε την καλλιέργεια σίτου και καλαμποκιού στις ΗΠΑ μη τυχόν και εμφανιστούν δείγματα StarLink στα φυτά.

Η υπόθεση του StarLink αναστάτωσε το αμερικανικό κοινό και όχι μόνο. Οι καταναλωτές στις ΗΠΑ έγιναν πιο δύσπιστοι απέναντι στα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα. Η μέχρι τότε υπέρμαχος των τροποποιημένων τροφίμων Ιαπωνία προχώρησε στην απαγόρευση καλλιέργειας γενετικά τροποποιημένων σπόρων στο έδαφός της. Αξίζει να σημειωθεί ότι ίχνη StarLink είχαν βρεθεί σε τρόφιμα στην Ιαπωνία και Ν. Κορέα.

Η διαμάχη για τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα έφτασε και στην Ευρώπη. Αν και στις αρχές της δεκαετίας του 1990, η Ευρώπη ήταν πιο δεκτική στα τροποποιημένα τρόφιμα, τα πράγματα άλλαξαν το 1993. Τότε, ένα βιοχημικό σκάνδαλο έκανε τις κυβερνήσεις πιο διστακτικές απέναντι στα ΓΤΤ. Μέχρι σήμερα, η ΕΕ έχει επιτρέψει μόνο 48 είδη γενετικά τροποποιημένων τροφίμων, τα οποία προορίζονται μόνο για ζωοτροφές. Αντίστοιχα, η Βουλγαρία, η Ελλάδα, η Αυστρία, η Γαλλία, η Γερμανία και το Λουξεμβούργο έχουν απαγορεύσει την καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων σπόρων στο έδαφός τους. Οι λόγοι είναι περιβαλλοντικοί και κοινωνικοί.

Κίνδυνος για την δημόσια υγεία;

Αρκετές έρευνες έχουν πραγματοποιηθεί για την ασφάλεια των ΓΤΤ. Οι περισσότερες εστιάζουν στους περιβαλλοντικούς κινδύνους των ΓΤΤ. Είναι αλήθεια ότι οι επιστήμονες δεν έχουν καταλήξει επακριβώς στους κινδύνους των ΓΤΤ. Ωστόσο, έρευνες έχουν δείξει ότι διάφορα ΓΤΦ έχουν προκαλέσει προβλήματα στην βιοποικιλότητα των οικοσυστημάτων και στην ποιότητα των υπόγειων υδάτων. Τελευταία, επανέρχεται το ζήτημα του RoundUp και των ΓΤΤ. Ακόμα, η έρευνα δεν έχει προχωρήσει στο πεδίο.

Διαβάστε επίσης  Κοινωνική οικολογία: Αναλύοντας το ζήτημα της ιεραρχίας
Advertising

Ο ΠΟΥ έχει διαμηνύσει δημόσια ότι δεν αποκλείει αρνητικές επιδράσεις των ΓΓΤ στην ανθρώπινη υγεία. Ο ΠΟΥ εμμένει στην θέση του ότι τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα ενδέχεται να έχουν αντίκτυπο στην ανθρώπινη υγεία και ότι περαιτέρω έρευνα απαιτείται για την επίδραση των ΓΤΤ στην δημόσια υγεία. Μία ομάδα επιστημόνων το 2016 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο αντίκτυπος των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων είναι μακροχρόνιος και όχι άμεσος, όπως πίστευαν παλαιότερα. Η έρευνα εστιάζει τώρα στην σύνδεση των ΓΤΤ με την έξαρση των αλλεργιών και τα αντιοβιοτικά.


Πηγές:

Starlink corn: a risk analysis (15/5/2019) , US National Library of Medicine

Food safety (15/5/2019), World Health Organization

Advertising

Germany to ban cultivation of GMO maize-Minister (15/5/2019), Reuters

Αρθρα απο την ιδια κατηγορια

Κολλημένοι στη ζάλη, χαμένοι...

Κολλημένοι στη ζάλη, χαμένοι…

Κολλημένοι στη ζάλη. Σε μια φούσκα με εμάς να κοιτάμε
Ροδώπις: Η πρώτη εκδοχή της Σταχτοπούτας

Ροδώπις: Η πρώτη εκδοχή της Σταχτοπούτας

Η ιστορία μιας φημισμένης γυναίκας που οι αρχαίοι συγγραφείς προδίδουν