Η οικία του Κωστή Παλαμά, στην οποία έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του και πέθανε, περνά στο Υπουργείο Πολιτισμού. Το θέμα εισήχθη στο Συμβούλιο με εντολή της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνας Μενδώνη, προκειμένου να αποκατασταθεί και να μετατραπεί το κτήριο σε χώρο μελέτης και σπουδής της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας. Με ομόφωνη απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων, κατά τη χθεσινή του συνεδρίαση, εγκρίθηκε η απαλλοτρίωση ή η απευθείας αγορά από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού της οικίας Παλαμά, στη Πλάκα.
Στο κτήριο της οδού Περιάνδρου 5, η οικία του Κωστή Παλαμά, ο ποιητής έγραψε πολλά από τα ποιήματα και λογοτεχνήματα του. Εκεί, άφησε και την τελευταία του πνοή, στις 27 Φεβρουαρίου 1943.
Η οικία του Κωστή Παλαμά, κηρύχθηκε, το 1999, ως «ιστορικό διατηρητέο μνημείο, στο οποίο έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του και πέθανε ο ποιητής Κωστής Παλαμάς» (ΦΕΚ Β΄1579 (06.8.1999). Κατά καιρούς, έγιναν προσπάθειες από τους ιδιοκτήτες να πωληθεί το κτήριο, όμως κάτι τέτοιο δεν κατέστη δυνατόν.
Η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, στο έγγραφό της προς τον πρόεδρο του ΚΣΜΝ και γενικό γραμματέα Πολιτισμού κύριο Γ. Διδασκάλου, γράφει τα εξής για την οικία του Κωστή Παλαμά:
«Σήμερα, το εν λόγω ακίνητο βρίσκεται σε τραγική κατάσταση διατήρησης, η οποία προσβάλλει όχι μόνον τη μνήμη του μεγάλου μας ποιητή, αλλά και τον ελληνικό λαό, δεδομένου ότι από την οικία του Παλαμά ξεκίνησε την ημέρα της εξοδίου ακολουθίας του, τον Φεβρουάριο του 1943, η αυθόρμητη αντίσταση του λαού στις δυνάμεις του Άξονα, καθώς χιλιάδες κόσμου συνόδευσαν τη σορό του ποιητή στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών ψάλλοντας τον Εθνικό Ύμνο. Σήμερα μια πινακίδα στην είσοδο του κτηρίου δηλώνει ότι στο κτήριο αυτό έζησε για κάποια χρόνια ο ποιητής. Παρά τις προσπάθειες που έγιναν κατά καιρούς από τους ιδιοκτήτες για την πώληση του κτηρίου κάτι τέτοιο δεν κατέστη δυνατόν.
Με δεδομένα, τη θλιβερή εικόνα που παρουσιάζει σήμερα το κτήριο, μισοερειπωμένο λειτουργεί ως σκουπιδότοπος και ως δημόσιο ουρητήριο. Αλλά και την προσβολή στη μνήμη ενός από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, με σημαντική συνεισφορά στην ανανέωση της νεοελληνικής ποίησης, παρακαλώ να ξεκινήσετε αμέσως τις κατά νόμων διαδικασίες για την απαλλοτρίωση του κτηρίου ή την απ’ ευθείας αγορά του από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, προκειμένου να αποκατασταθεί και να μετατραπεί σε χώρο μελέτης και σπουδής της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας».
Εκεί, ο ποιητής έγραψε πολλά από τα ποιήματά και λογοτεχνήματά του.
Το διώροφο κτίριο, η οικία του Κωστή Παλαμά, οικοδομήθηκε στη δεκαετία 1920-1930. Φέρει τα χαρακτηριστικά ενός νεοκλασικού αστικού σπιτιού του Μεσοπολέμου, με τα ακροκέραμα του γείσου του και τις σιδεριές στα μπαλκόνια. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Κωστής Παλαμάς, και σε μεγάλη ηλικία, αναγκάστηκε να μετακομίσει στην οδό Περιάνδρου 5, μετά την έξωσή του από την κατοικία επί της οδού Ασκληπιού 3, η οποία σήμερα δεν υπάρχει. Έζησε σε ένα από τα δύο διαμερίσματα του δευτέρου ορόφου με τη σύζυγό του Μαρία και την κόρη τους Ναυσικά, μαζί με άλλους ενοίκους. Εκεί άφησε και την τελευταία του πνοή, στις 27 Φεβρουαρίου 1943. Μια πινακίδα στην είσοδο του κτηρίου δηλώνει ότι στο κτήριο αυτό έζησε για κάποια χρόνια ο ποιητής.
Το νέο του θανάτου του, κυκλοφόρησε με αστραπιαία ταχύτητα στην κατοχική Αθήνα. «Χτες βράδυ μία είδηση ακατανόητη μας ήρθε. Μία είδηση ασύλληπτη. Ο Γέρο-Παλαμάς πέθανε. Είχαμε ξεχάσει πως ήταν θνητός», γράφει στο προσωπικό της ημερολόγιο η Ιωάννα Τσάτσου. Στην κηδεία του χιλιάδες Αθηναίοι συνέρρευσαν έξω από το σπίτι της οδού Περιάνδρου, πλημμύρισαν τους γύρω δρόμους, και τον συνόδευσαν στην τελευταία του κατοικία αποτίνοντας το ύστατο χαίρε στον μεγάλο ποιητή και εκφράζοντας τα αντικατοχικά τους αισθήματα.
Οι επίσημες αρχές, προσπαθώντας να περιορίσουν το νόημα της παλλαϊκής συγκέντρωσης, εκπροσωπήθηκαν στην κηδεία από τον δοτό πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Λογοθετόπουλο και από εκπροσώπους των γερμανικών και ιταλικών κατοχικών δυνάμεων. Η παρουσία τους όχι μόνο δεν απέτρεψε τη μετατροπή της κηδείας σε εκδήλωση πατριωτικής έξαρσης αλλά την έκανε μεγαλειώδη. «Σε αυτό το φέρετρο ακουμπάει η Ελλάδα», είπε ο ποιητής Άγγελος Σικελιανός εκφράζοντας το πνεύμα της ομόθυμης παρουσίας του λαού στην κηδεία. Και «με μια φωνή όσο ποτέ δυνατή» απήγγειλε το ποίημα Παλαμάς, που είχε γράψει τα χαράματα της 28ης Φεβρουαρίου προς τιμήν του μεγάλου ποιητή.
Μια πλάκα πάνω από την κύρια είσοδο του σπιτιού, στην οικία του Κωστή Παλαμά, αναγράφει: «Στο σπίτι αυτό πέθανε ο εθνικός μας ποιητής Κωστής Παλαμάς στις 27 Φεβρουαρίου 1943».
Η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, δήλωσε ότι «αυτή είναι μία απόφαση που οφείλαμε στον Ποιητή αλλά και στους πολίτες που απαιτούν να του αποδοθεί η τιμή και η ευγνωμοσύνη των νεότερων γενεών. Σήμερα, κάνουμε πράξη αυτό που έπρεπε να γίνει εδώ και πολλά χρόνια. Η οικία Παλαμά θα αποκατασταθεί από τις υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ για να γίνει χώρος μελέτης και σπουδής της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας».
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:
Στο υπουργείο Πολιτισμού περνά η οικία Παλαμά στην Πλάκα. Ανατήθηκε από https://www.tanea.gr/2020/08/28/lifearts/sto-ypourgeio-politismou-perna-i-oikia-palama-stin-plaka/ (Τελευταία προβολή 19/09/2020)
Η οικία Παλαμά, στην οποία έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του και πέθανε ο ποιητής Κωστής Παλαμάς, περνά στο Υπουργείο Πολιτισμού. Ανακτήθηκε από https://www.elculture.gr/blog/article/i-ikia-palama-stin-opia-ezise-ta-teleftea-chronia-tis-zois-tou-ke-pethane-o-piitis-kostis-palamas-perna-sto-ypourgio-politismou/#prettyPhoto[pp_gal1025036675]/1/ (Τελευταία προβολή 19/09/2020)
