Καρτούν: Είναι τελικά τόσο αθώα; Τα καρτούν υποτίθεται ότι ψυχαγωγούν τα παιδιά, ενώ αναμφισβήτητα όλοι μας θυμόμαστε με αγάπη και νοσταλγία να τα βλέπουμε και να έχουμε ο καθένας μας και από έναν ήρωα που να έχουμε ξεχωρίσει. Ωστόσο, αρκετές φορές έχουν βγει στο φως της δημοσιότητας πτυχές τους, οι οποίες μας βάζουν σε δεύτερες σκέψεις: σεξουαλικά υπονοούμενα, σεξιστικά πρότυπα, ρατσιστικά και πολιτικά μηνύματα βρίσκονται πίσω από αγαπημένες μας σκηνές και ήρωες. Ακραίες θεωρίες συνομωσίας, δυσφήμιση που έχει στόχο τη διαφήμιση ή απλά επιθυμία να εξοικειωθούν τα παιδιά με «φιλικό» τρόπο με νέα δεδομένα που τους ήταν μέχρι πρότινος άγνωστα;
Ντόναλντ VS Χίτλερ
Το 1943 και ενώ ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος είναι ακόμα σε εξέλιξη γυρίστηκε το επεισόδιο «Το πρόσωπο του Φύρερ» με πρωταγωνιστή την αγαπημένη πάπια των παιδικών μας χρόνων Ντόναλντ Ντακ. Στο συγκεκριμένο επεισόδιο ο Ντόναλντ βλέπει στον ύπνο του πως είναι ένας μάλλον απρόθυμος εργάτης σε ένα εργοστάσιο που παράγει βλήματα πυροβολικού στη ναζιστική Γερμανία. Ο Ντόναλντ, λοιπόν, καθ’ όλη τη διάρκεια της βάρδιας του ποτίζεται στα ιδανικά του ναζισμού υπέρ Αρίας φυλής, μεγαλείου του Χίτλερ κλπ. Την προπαγάνδα συμπληρώνουν σκηνές με το Μουσολίνι, το Γκέμπελς, και τον αυτοκράτορα Χιροχίτο να είναι μέλη μιας μπάντας, ενώ ακόμα και ένας κόκορας αντί να κακαρίζει φωνάζει «Χάιλ Χίτλερ!». Κάποια στιγμή ο Ντόναλντ ξυπνά, συνειδητοποιεί ότι όλα ήταν ένας άσχημος εφιάλτης και ντυμένος με τα χρώματα της Αμερικής φιλά όλο λαχτάρα το Άγαλμα της Ελευθερίας. Για την ιστορία, η ερμηνεία αυτή χάρισε στο Ντόναλντ το πρώτο και μοναδικό του μέχρι σήμερα Όσκαρ.
Τα Στρουμφάκια και ο κομμουνισμός
Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί τα Στρουμφάκια φοράνε όλα την ίδια στολή, μοιράζονται τα πάντα, είναι σε όλα ίσα και το καθένα περιορίζεται στο δικό του τομέα εργασίας χωρίς να μπαίνει στα χωράφια του άλλου; Η απάντηση σύμφωνα με πολλούς είναι απλή: τα αγαπημένα μας μικρά πλασματάκια είναι πολύ περισσότερο πολιτικοποιημένα απ’ όσο εμείς φανταζόμασταν και μάλιστα φαίνεται να έχουν αριστερές τάσεις και να ασπάζονται τον κομμουνισμό. Άλλωστε γιατί ο Μπάρμπα- Στρουμφ ως αρχηγός είναι ο μοναδικός που φοράει διαφορετικά ρούχα και μάλιστα κόκκινα, σπεύδουν να πουν οι υποστηρικτές αυτής τη θεωρίας.
Όταν ο «Βασιλιάς των Λιονταριών» ήθελε κάτι άλλο να μας πει…
Όλοι θυμόμαστε την ταινία ο «Βασιλιάς των Λιονταριών» ως μία από τις πιο συγκινητικές ταινίες της Disney με το γλυκούλη Simba να προσπαθεί να πάρει πίσω τη βασιλεία από το θείο του. Παρ’ όλα αυτά, η ταινία έχει κατηγορηθεί κατά καιρούς από πολλούς ότι κρύβει πολλά σεξουαλικά υπονοούμενα. Ένα από αυτά είναι στη σκηνή, όπου ο Simba γονατίζει κοιτώντας τον έναστρο ουρανό. Τότε ένα σύννεφο σκόνης υψώνεται από πάνω του και σταδιακά σχηματίζει τη λέξη «SEX».
Ο ρατσιστής Bugs Bunny
Ο πασίγνωστος λαγός των Looney Tunes Bugs Bunny έχει καταφέρει να προσβάλει σχεδόν τους πάντες: από Ινδιάνους και Εσκιμώους μέχρι Ιάπωνες και έγχρωμους. Σε ένα μάλιστα επεισόδιο που κυκλοφόρησε το 1941 με τίτλο All this and the Rabbit Stew τον βλέπουμε να αιχμαλωτίζεται από έναν έγχρωμο στρατιώτη, ο οποίος παρουσιάζεται με χαμηλή νοημοσύνη και με τον Bugs Bunny να τον μιμείται με κοροϊδευτικό τρόπο γελοιοποιώντας τον μέχρις εσχάτων. Εν τέλει το εν λόγω επεισόδιο λογοκρίθηκε με τη Looney Tunes να το έχει καταγράψει στα μαύρα κατάστιχα θέλοντας να το ξεχάσει.
Τζέσικα Ράμπιτ και σεξιστικά μηνύματα
Το 1988 προβάλλεται στους κινηματογράφους η ταινία «Ποιος παγίδευσε το Ρότζερ Ράμπιτ» με πρωταγωνιστή ένα λαγό που κατηγορείται για φόνο και ζητά τη βοήθεια ενός ιδιωτικού ντετέκτιβ. Σε μία σκηνή της ταινίας βλέπουμε τη Τζέσικα Ράμπιτ να πηδάει από ένα ταξί και να βγαίνει έξω έχοντας τη φούστα της ανασηκωμένη και τα πόδια της γυμνά. Το αποτέλεσμα ήταν η σκηνή να προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων κυρίως από συλλόγους κακοποιημένων γυναικών στο Τέξας, οι οποίοι κατηγόρησαν τη Disney για προσβολή της γυναικείας αξιοπρέπειας και προβολή σεξιστικών και φαλλοκρατικών μηνυμάτων.
Τα παραπάνω αποτελούν μόνο μερικά παραδείγματα από περιπτώσεις καρτούν που… όντως ήθελαν κάτι άλλο να μας πουν. Το σίγουρο είναι πως οι απόψεις διίστανται: κάποιοι θεωρούν πως όλα αυτά είναι ακραία και αγγίζουν το όριο τη διαστροφής καταστρέφοντας τις μνήμες και την αθωότητα της παιδικής μας ηλικίας . υπάρχουν, όμως, και κάποιοι άλλοι που υποστηρίζουν πως τα παιδιά δυστυχώς είναι μία ομάδα που λόγω της έλλειψης εμπειριών και γνώσης αποτελούν μια εύκολη λεία στα δόντια των διάφορων «μεγάλων» που θέλουν να περάσουν τα δικά τους μηνύματα.
Πηγές:
Παιδικά καρτούν: Ένας χείμαρρος υποσυνείδητων σεξουαλικών μηνυμάτων. (2014). Ανακτήθηκε από www.iefimerida.gr
Τα κινούμενα σχέδια στην υπηρεσία της πολιτικής. (2017). Ανακτήθηκε από newsbeast.gr
Η “γυμνή” αλήθεια πίσω από τα κινούμενα σχέδια. Ανακτήθηκε από penna.gr
Καρτούν και λογοκρισία: Κινούμενα…και απαγορευμένα. (2013). Ανακτήθηκε από in2life.gr
