Στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο οποίος μαινόταν, οι Γερμανοί θα ξεκινήσουν το Μπλιτς, μία επιχείρηση συστηματικού βομβαρδισμού της Βρετανίας. Η αιματηρή αυτή επιχείρηση θα διαρκέσει 57 νύχτες σκορπίζοντας ανείπωτο πόνο και θάνατο. Οι πιο σφοδροί βομβαρδισμοί ήταν συγκεντρωμένοι σε περιοχές, όπως το ανατολικό Λονδίνο, το Πόρτσμουθ, το Πλύμουθ, το Κόβεντρυ, το Λίβερπουλ, το Κλάιντμπανκ και το Χαλ. Στα συγκεκριμένα μέρη, τα σημάδια της καταστροφής προερχόμενα από τους βομβαρδισμούς απλώθηκαν παντού. Το επώδυνο κόστος των γερμανικών βομβαρδισμών ήταν φανερό και σε άμαχους πληθυσμούς, οι οποίοι συχνά έρχονταν αντιμέτωποι με τους βομβαρδισμούς ενώ δε βρίσκονταν στα σπίτια τους, αλλά στο δρόμο, στο τρένο, στο λεωφορείο, στη δουλειά, ακόμη και στον κινηματογράφο ή σε κάποια παμπ.
Ο απόηχος των βομβαρδισμών
Κατά τη διάρκεια του πολέμου, 60.595 Βρετανοί άμαχοι σκοτώθηκαν από εχθρικές ενέργειες στο Ηνωμένο Βασίλειο. Από αυτούς, οι 7.736 ήταν παιδιά. Οι υπηρεσίες πολιτικής προστασίας προσπάθησαν να αναλάβουν δράση με το να ανασύρουν πτώματα ή ανθρώπινα μέλη από τα ερείπια κατεστραμμένων κτιρίων, προκειμένου να αναγνωριστούν και να ταφούν. Οι σοροί συνήθως επιστρέφονταν στις οικογένειες των θυμάτων, εκτός από ορισμένες περιπτώσεις εκτεταμένων επιδρομών, οι οποίες καθιστούσαν τις μαζικές ταφές των θυμάτων απαραίτητες για λόγους δημόσιας υγείας. Σαν αποτέλεσμα, σχεδόν το κάθε σπίτι είχε τουλάχιστον ένα θύμα των βομβαρδισμών Μπλιτς για να θρηνήσει. Εκτός των νεκρών, επιπλέον 86.182 άνθρωποι μεταξύ των οποίων 7.622 παιδιά υπέστησαν σοβαρά τραύματα στη διάρκεια του Μπλιτς χωρίς φυσικά να μπορεί κανείς να υπολογίσει τα ψυχικά και τα συναισθηματικά τραύματα των ανθρώπων αυτών. Επιπλέον, η επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης μέσα σε χώρους με αυξημένο συνωστισμό υπήρξε ίσως η περισσότερο αισθητή συνέπεια του Μπλιτς.
Οι υλικές καταστροφές
Η επιχείρηση Μπλιτς και το επώδυνο κόστος των γερμανικών βομβαρδισμών δεν μετρούσε φυσικά μόνο ανθρώπινες απώλειες, αλλά και υλικές καταστροφές. Οι βασικές υποδομές της καθημερινότητας είχαν υποστεί τεράστια πλήγματα. Οδικές και σιδηροδρομικές γέφυρες γκρεμίστηκαν, δρόμοι μπλοκαρίστηκαν από τα συντρίμμια, καθώς επίσης και πολλοί αγωγοί του συστήματος ύδρευσης κόπηκαν. Οι βασικές τιμές των προϊόντων γνώρισαν τεράστια αύξηση κάνοντας επιτακτική την ανάγκη των ανθρώπων για να εργαστούν, προκειμένου να είναι σε θέση να καλύψουν τις βασικές ανάγκες τους. Όμως, ακόμη και η μετακίνηση ενός ατόμου σε κάποιο εργοστάσιο έμοιαζε εξαιρετικά δύσκολη, πόσο μάλλον να εργαστεί σε αυτό. Υπολογίζεται πως στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, σχεδόν 220.000 κατοικίες καταστράφηκαν ολοσχερώς ή υπέστησαν τόσο σοβαρές ζημιές, που ήταν μη αναστρέψιμες. Επιπρόσθετα, ακόμη 3.500.000 σπίτια μέτρησαν ζημιές ελαφριάς μορφής. Η ακριβής εκτίμηση των πληγέντων σπιτιών βέβαια ήταν μία δύσκολη υπόθεση, καθώς πολλές από τις πιο σοβαρά βομβαρδισμένες περιοχές χτυπήθηκαν περισσότερες από μία φορές. Με μία μέση εκτίμηση όμως, περίπου το 29% του προπολεμικού οικιστικού αποθέματος της χώρας επηρεάστηκε με κάποιον τρόπο από τους βομβαρδισμούς Μπλιτς.
Η “επαύριον” των βομβαρδισμών Μπλιτς
Για όσους είχαν καταφέρει να επιζήσουν από το Μπλιτς και το επώδυνο κόστος των βομβαρδισμών, το τέλος των επιδρομών ήταν μόνο η αρχή των προβλημάτων τους. Δεν ήταν αρκετό μόνο να βρουν κάποιο καταφύγιο, ρούχα και τροφή, αλλά συχνά έπρεπε να αντικαθιστούν τις ταυτότητες και τα βιβλιάρια του σιτηρεσίου τους, έγγραφα τα οποία ήταν άκρως απαραίτητα στην καθημερινότητά τους τον καιρό του πολέμου. Από το 1939, η βρετανική κυβέρνηση είχε ανακοινώσει την πρόθεσή της να καταβάλει μεταπολεμικές αποζημιώσεις για κτίρια, έπιπλα και ρουχισμό, σε ανθρώπους που είχαν υποστεί ζημιές από εχθρικές ενέργειες. Και λίγο αργότερα, τον Ιούνιο του 1940, η κυβέρνηση συμφώνησε στην πληρωμή προκαταβολών σε εκείνες τις οικογένειες που συγκαταλέγονταν στα πρώτα θύματα των βομβαρδισμών. Παρότι προβλεπόταν η παροχή προκαταβολών στους πληγέντες, η διαδικασία υποβολής και επιβεβαίωσης διεκδικήσεων διήρκησε χρόνια. Συνολικά, το πρόγραμμα κατέβαλε 117 εκατομμύρια στερλίνες ως αποζημιώσεις για καταστροφές οικιακών αντικειμένων και άλλα 1,3 δις στερλίνες για ζημιές σε κτίρια. Ωστόσο, τα ποσά αυτά αφορούσαν βάθος εικοσαετίας.
Πηγές:
2015. Blitz: Οι 57 νύχτες που σημάδεψαν το Λονδίνο – Έγχρωμο βίντεο ντοκουμέντο. Ανακτήθηκε από https://www.onalert.gr/san-shmera/blitz-57-nyxtes-pou-shmadepsan-londino-egxrwmo-video/119184/ (τελευταία πρόσβαση: 12/07/24).
2017. Σπάνιες έγχρωμες φωτογραφίες από τις μέρες του Blitz στη Μεγάλη Βρετανία. Ανακτήθηκε από https://www.lifo.gr/blogs/retronaut/spanies-eghromes-fotografies-apo-tis-meres-toy-blitz-sti-megali-bretania (τελευταία πρόσβαση: 12/07/24).
Βασιλείου, Σ. (2023). ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 14 Νοεμβρίου 1940: “Coventry Blitz”, κόλαση από τη Luftwaffe. Ανακτήθηκε από https://flight.com.gr/1940-11-14-coventry-blitz-2/ (τελευταία πρόσβαση: 12/07/24).
Σωτηρίου, Α. (2020). Τα «φαντάσματα» του Blitz μέσα από μοναδικές φωτογραφίες. Ανακτήθηκε από https://flight.com.gr/blitz/ (τελευταία πρόσβαση: 12/07/24).
