Η Ιωάννα της Λωραίνης, αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες του εκατονταετή πολέμου, ανάμεσα στην Αγγλία και στη Γαλλία. Επονομαζόμενη και ως «Παρθένα της Ορλεάνης», μόλις 18 ετών οδήγησε τα γαλλικά στρατεύματα στη νίκη επί των Άγγλων κατακτητών, υποκινούμενη όπως ανέφερε, από θεϊκές συμβουλές. Το όνομα της έμεινε στην ιστορία. Στη ζωή της, αν και μικρής διάρκειας, πολέμησε χωρίς να έχει αποκομίσει στρατιωτική εκπαίδευση, νίκησε, κατηγορήθηκε για μαγεία, εκτελέστηκε και αργότερα αγιοποιήθηκε.
Ο εκατονταετής πόλεμος, ήταν ο μεγαλύτερος σε διάρκεια και από τους πιο σκληρούς της παγκόσμιας ιστορίας. Αρκετοί ηγέτες είτε προσπάθησαν να οδηγήσουν τα στρατεύματα τους στη νίκη, είτε να ασκήσουν διπλωματία. Πως θα ήταν δυνατό ένα μικρό κορίτσι να αλλάξει τη ροή αυτού του πολέμου;
Πρώιμα χρόνια και οράματα
Η Ιωάννα γεννήθηκε το 1412 (πιθανόν στις 6 Ιανουαρίου, σύμφωνα με ορισμένες πηγές) στη βορειοανατολική Γαλλία, στο χωριό Ντονρεμί, στο αγρόκτημα της οικογένειας της, χωρίς να μάθει ποτέ γραφή και ανάγνωση. Παρ’ όλα αυτά, η μητέρα της την οδήγησε στο να αγαπήσει την καθολική εκκλησία και τα διδάγματα της. Οι Άγγλοι και οι Βουργούνδιοι, γαλλικές δυνάμεις που συμμάχησαν με τους Άγγλους κατά των συμπατριωτών τους και του Κάρολου με αρχηγό τον Ιωάννη τον Ατρόμητο της Βουργουνδίας και αργότερα τον γιο του Φίλλιπο ΙΙΙ, είχαν το πάνω χέρι στον πόλεμο, που είχε ξεκινήσει λόγο της μη στέψης του Καρόλου ως βασιλιά της Γαλλίας, αφού ο Ερρίκος ΣΤ’ ανακυρήχθηκε βασιλιάς και των δύο κρατών. Το αντικείμενο της διαμάχης λοιπόν ανάμεσα στις δύο χώρες, ήταν το στέμμα της Γαλλίας.
Η νεαρή κοπέλα ισχυριζόταν πως ξεκίνησε από μικρή ηλικία, στα 13 χρόνια της ζωής της, να οραματίζεται αγίους, οι οποίοι την συμβούλευαν και την υποκινούσαν να σώσει τη Γαλλία από τους Άγγλους. Στα οράματα εμφανιζόταν, ο Αρχάγγελος Μιχαήλ, η Αγία Μαργαρίτα και η Αγία Αικατερίνη και την καλούσαν να δράσει κατά των Άγγλων, οι οποίοι είχαν επιβάλει στους Γάλλους την ταπεινωτική συνθήκη του Τρουά και να βοηθήσει το διάδοχο του θρόνου, Κάρολο Ζ’ να ανέβει στο θρόνο. Η Γαλλία βρισκόταν σε δεινή κατάσταση. Η Ιωάννα πίστευε πως είχε επιλεχθεί από το Θεό, για να οδηγήσει τη Γαλλία στη νίκη έναντι των Άγγλων.
Συμμετοχή στον πόλεμο, νίκες, ο θρίαμβος της Ορλεάνης και το Παρίσι
Η Ιωάννα, στα δεκαέξι χρόνια της ζωής της, αποφάσισε να επισκεφτεί τον Κάρολο και να του προσφέρει τη βοήθεια της. Ο διάδοχος όμως, ακούγοντάς τη να αναφέρει τα οράματα που έβλεπε, την έδιωξε θεωρώντας πως είχε πιο σημαντικά πράγματα για να ασχοληθεί. Φυσιολογική αντίδραση θα έλεγε κανείς, ενώ ένας ηγέτης βρίσκεται στα πρόθυρα της καταστροφής, δεν μπορεί να πιστεύει μια μικρή κοπέλα που οραματίζεται αγίους και συμβουλεύεται από το Θεό. Η Ιωάννα έφυγε ντροπιασμένη και άπραγη, θα επανέρχονταν όμως τον επόμενο χρόνο.
Το 1429 επανήλθε, αφού είχε πλέον μια μερίδα του κόσμου μαζί της, που πίστευαν πως ήταν κοπέλα της προφητείας που θα έσωζε τη Γαλλία και ο Κάρολος αποφάσισε να της δώσει μια μικρή στρατιωτική δύναμη για να αποδείξει την αξία της στην Ορλεάνη, που βρισκόταν κάτω από την πολιορκία των Βρετανών. Μαζί της, πήραν μέρος στο απόσπασμα και τα δύο αδέρφια της, ο Ζαν και ο Πιερ. Η στρατηγική που ακολούθησε, άλλαξε τα δεδομένα της στρατηγικής που ακολουθούσαν οι Γάλλοι και μαζί άλλαξε και τη ροή του πολέμου. Ο Γάλλοι καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου με τους Άγγλους, διατηρούσαν αμυντική στρατηγική. Η Ιωάννα αποφάσισε να αλλάξει την ηττοπαθή αυτή στρατηγική. Το κύριο όμως της όπλο ήταν το θάρρος που διακατείχε η μικρή κοπέλα, που κανένας δεν θα φανταζόταν ποτέ τι είχε δυνατότητα να πετύχει.
Στη Ορλεάνη, κατέλαβε το ένα οχυρό μετά το άλλο τον ίδιο χρόνο. Με μοναδική πίστη στο Θεό και με εμπιστοσύνη στα οράματα της, προσπάθησε να λύσει την ασφυκτική πολιορκία των Άγγλων. Οι ανώτεροι της, συνηθισμένοι και για κάποιο λόγο απόλυτα αφοσιωμένοι στην αμυντική στρατηγική, την εμπόδισαν να επιτεθεί τα αγγλικά στρατεύματα. Με μια χούφτα πολεμιστές, ξεκλείδωσε τις πύλες και επιτέθηκε αμφισβητώντας τις εντολές που είχε. Μετά την πολιορκία, η Ιωάννα τα είχε καταφέρει και ακολούθησε η συνθηκολόγηση των Άγγλων, ενώ ελευθερώθηκε και μία από τις λίγες πόλεις που ήταν ακόμα πιστές στον Κάρολο.
Η νίκη στην Ορλεάνη, της έδωσε το όνομα « Παρθένα της Ορλεάνης», ενώ παράλληλα ο γαλλικός στρατός, αποφάσισε να υιοθετήσει την επιθετική στρατηγική. Οδήγησε μαζί με το στρατό της τον Καρόλο στο Ρενς,όπου στέφθηκε βασιλιάς, κατακτώντας πόλεις στο διάβα τους, .
«Μια ζωή είναι το μόνο που έχουμε και τη ζούμε καθώς πιστεύουμε στο να τη ζούμε. Αλλά να θυσιάσετε αυτό που είστε και να ζήσετε χωρίς πεποίθηση, είναι μια μοίρα πιο τρομερή από το θάνατο.» Ιωάννα της ΛωραίνηςAdvertising
Με τη συμβολή της Ιωάννας αποφασίστηκε επίθεση στο Παρίσι αργότερα το 1429, το οποίο αποτελούσε αγγλικό φρούριο. Κατά τη διάρκεια της πολιορκίας, η νεαρή πολέμαρχος χτυπήθηκε στο πόδι από βέλος, συνέχισε όμως τη μάχη ακάθεκτη χωρίς να λυγίσει, δίνοντας θάρρος στους στρατιώτες της. Μετά την πρώτη φάση της πολιορκίας, τα γαλλικά στρατεύματα διατάχθηκαν να υποχωρήσουν.
Ο Κάρολος παρέδωσε στην Ιωάννα τον τίτλο του ευγενή, λόγο του θάρρους και των στρατιωτικών της κατορθωμάτων, ενώ παράλληλα είχε κερδίσει και την αγάπη του λαού και του στρατού.
Η αιχμαλωσία της Ιωάννας, η εκτέλεση και η αγιοποίηση της
Το θάρρος της όμως θα το πλήρωνε αργότερα με το θάνατο. Ο Κάρολος Ζ’ , τη διέταξε να νικήσει της βουργουνδικές δυνάμεις κοντά στη Κομπιένη. Εκεί προσπαθώντας να σώσει το οχυρό, έπεσε από το άλογο της και πιάστηκε αιχμάλωτη. Οι Βουργούνδοι, την παρέδωσαν στους Βρετανούς έναντι μεγάλου χρηματικού ποσού.
Οι Βρετανοί μισούσαν την Ιωάννα της Λωραίνης, λόγο της τροπής που είχε πάρει ο εκατονταετής πόλεμος εξαιτίας της, εκεί που φαινόταν πως όλα είχαν τελειώσει. Δικάστηκε για μαγεία σε μια δίκη που αποτέλεσε παρωδία. Οι επιπλέον κατηγορίες της ήταν ότι είχε κοντά μαλλιά και φορούσε ανδρικά ρούχα, φαινόμενα που δεν ήταν επιτρεπτά την εποχή εκείνη. Καταδικάστηκε με θάνατο στη πυρά, ενώ 10.000 κόσμος έβλεπαν επιτέλους τη νεαρή κοπέλα που τους είχε προξενήσει τόσες ζημιές, αλλάζοντας τη ροή του πολέμου, να πεθαίνει υποφέροντας. Ο Κάρολος, προσπαθώντας να κρατήσει τις αποστάσεις του από μια αιρετική γυναίκα που κατηγορείτε για μαγεία, δεν πραγματοποίησε καμία προσπάθεια να διαπραγματευτεί τη ζωή της. Την ώρα που καιγόταν ζήτησε να σηκώσουν το σταυρό για να μπορεί να τον δει μέσα από τις φλόγες. Κατά τη διάρκεια της πυράς, ένας Βρετανός στρατιώτης φώναξε: “Είμαστε χαμένοι! Κάψαμε μια αγία!”. Και πραγματικά, περίπου 26 χρόνια αργότερα, οι Άγγλοι εγκατέλειψαν το Ρουέν, οι Γάλλοι νίκησαν τον πόλεμο και την αναγνώρισαν ως μάρτυρα. Το 1920, ο πάπας Βενέδικτος την αγιοποίησε και έγινε προστάτιδα της Γαλλίας.
Τι ήταν λοιπόν η ηρωίδα της Γαλλίας, η Ιωάννα της Λωραίνης, θεόσταλτο πρόσωπο που σύμφωνα με την προφητεία έσωσε τη Γαλλία, ή ένα λαμπρό στρατηγικό μυαλό, με απίστευτο θάρρος και επιμονή για να σώσει την πατρίδα της; Όποιο και από τα δύο να είναι αλήθεια, η Ιωάννα έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αντίσταση και τη νίκη της Γαλλίας στον αιματηρό αυτό πόλεμο και αποτέλεσε σημαντικό κομμάτι της ιστορίας.
Παρακάτω παρατίθεται ένα ποίημα για την Ιωάννα της Λωραίνης από τη Joanna Drigo:
Ιωάννα, Ιωάννα,
τι το θέλεις τον πόλεμο
Πως τυλίγεις το κορμί σου
με ατσάλι και μόλυβδο
τόσοι άνδρες γονατίσανε
και τα χέρια σου φιλήσανε
μα εσύ πάντα μονή
και σπουδαία και τρανή
πως φοβάμαι να αγιάσω
και σε άγαλμα να μοιάσω
θέλω να είμαι μια ακόμα
από εκείνες τις πολλές
που σκαλίζουν το χώμα
και την βρίσκουν το χρώμα
τα φουστάνια τα στολίδια
και τις πρόσκαιρες χαρές
που σκαλίζουν το χώμα
και την βρίσκουν το χρώμα
τα φουστάνια τα στολίδια
και τις πρόσκαιρες χαρές
μα η μοίρα θέλει άλλα,
από εσένα Ιωάννα
θέλει να είσαι ηρωίδα
και περήφανη ψυχή
φόρεσε το νυφικό σου,
βάλε ξύλα στην φωτιά
φρόντισε το πρόσωπό σου
κράτα δώδεκα σπαθιά
πως παλεύεσαι την δόξα
κάποιος άγγελος θα πει
και αν δεν πίστεψε σε εσένα
θα πιστέψουν οι θνητοί
πως παλεύεσαι την δόξα
ένας άγγελος θα πει
και αν δεν πίστεψε σε εσένα
θα πιστέψουν οι θνητοί
- http://www.history.com/topics/saint-joan-of-arc
- https://www.brainyquote.com/quotes/authors/j/joan_of_arc.html
- http://www.biography.com/people/joan-of-arc-9354756#synopsis
- http://www.livescience.com/38288-joan-of-arc.html
- http://www.stixoi.info/stixoi.php?info=Lyrics&act=details&song_id=60819
