Πηγή: GettyImages
Πίσω από την εύρεση του ηλεκτρικού λαμπτήρα πυράκτωσης, του φωνογράφου, του σύγχρονου τηλεφώνου, της κινηματογραφικής μηχανής προβολής ταινιών, τις σιδηροαλκαλικές μπαταρίες και τις τεχνικές κατασκευής τσιμέντου και χημικών προϊόντων, βρίσκεται ο Τόμας Έντισον. Ένα πολυμήχανο μυαλό, με μια ακόρεστη δίψα για ανακάλυψη και αναγνώριση. Ίσως όταν αναφερόμαστε στην παραγωγή και ανάπτυξη της ενέργειας, το μυαλό μας να πηγαίνει σε μεγαλύτερα ονόματα. Που οδήγησαν σε αυτές τις ανακαλύψεις. Όμως, ο Τόμας Έντισον, αποτελεί μια από τις πιο σύγχρονες μορφές στην εξέλιξη και πρόοδο της τεχνολογίας. Καθώς βρίσκεται πίσω από τις σημαντικότερες εφευρέσεις που διευκόλυναν τη ζωή μας σήμερα.
Τόμας Έντισον και καταβολές
Ο Αμερικανός εφευρέτης και επιχειρηματίας Τόμας Άλβα Έντισον (πλήρες όνομα), γεννήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου του 1847. Στο Μιλάνο της πολιτείας Οχάιο, των Ηνωμένων Πολιτειών. Ήταν το μικρότερο από τα τέσσερα παιδιά του μικρό-έμπορου Σάμιουελ Όγκντεν και της υπομονετικής πρώην δασκάλας Νάνσι Έλιοτ Έντισον. Ο πατέρας του ήταν ένας αυστηρός άνθρωπος, έχοντας βιώσει την απώλεια προηγούμενων παιδιών. Η οικονομική κατάσταση της οικογένειας όμως ήταν πολύ άσχημη. Γεγονός που τους ανάγκασε να μετακομίσουν στο Πορτ Χιούρον του Μίσιγκαν. Όπου και εγκαταστάθηκαν όταν ο Τόμας ήταν επτά ετών, ελπίζοντας σε μια καλύτερη τύχη.
Ο Τόμας ήταν ένας ατίθασος νέος. Επιβαρύνοντας ακόμη παραπάνω το βαρύ κλίμα που επικρατούσε στην οικογένεια. Κάτι που επιδεινώθηκε όταν τον έδιωξαν από το σχολείο. Ύστερα από οστρακιά, που είχε περάσει σε μικρότερη ηλικία, του είχε δημιουργηθεί πρόβλημα στην ακοή. Αυτό το «κουσούρι» της βαρηκοΐας του στέρησε μία θέση στα θρανία. Γεγονός που δεν τον πτόησε. Άρχισε αμέσως να μελετά στο σπίτι με τη βοήθεια της μητέρας του. Η μειωμένη ακοή είχε και θετικά αποτελέσματα, καθώς του εξασφάλισε την απαραίτητη απομόνωση, ώστε να έρθει σε επαφή με διάφορα εκλαϊκευμένα επιστημονικά περιοδικά που έπεφταν στα χέρια του.
Σε ηλικία μόλις 12 ετών άρχισε να εξοικονομεί τα προς το ζην, πουλώντας εφημερίδες και καραμέλες στο σιδηρόδρομο που ένωνε το Πορτ Χιούρον με το Ντιτρόιτ. Έλειπε ώρες ολόκληρες από το σπίτι, βρίσκοντας αφορμές. Ο λόγος ήταν, εν μέρει, η βίαιη συμπεριφορά του πατέρα του, που προσπαθούσε να τον δαμάσει και ξεπερνούσε τα όρια. Αναφέρεται, ότι μια φορά τον μαστίγωσε για παραδειγματισμό δημόσια.
Έτσι «δεύτερο» σπίτι για αυτόν κατέληξε να γίνει ένα βαγόνι. Εκεί όπου εγκατέστησε κιόλας το πρώτο του μικρό εργαστήριό. Εκεί έγραψε και τύπωσε μία μικρή εφημερίδα, τη «Weekly Herald».
Τα πρώτα βήματα στον πειραματισμό
Η κλίση του Τόμας είχε καταστεί εμφανής. Αυτή αφορούσε τους τρόπους εφαρμογής του ηλεκτρισμού. Άρχισε να πειραματίζεται διαρκώς. Η δουλειά του γραφείου δεν τον «χωρούσε». Ένιωθε ότι δεν ανήκε εκεί. Για αυτό και παραιτήθηκε. Ήταν πλέον αποφασισμένος να γίνει ένας επαγγελματίας εφευρέτης. Δανείστηκε έτσι ένα μικρό ποσό, συνεχίζοντας τις έρευνές του. Το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς κατέθεσε την πρώτη του ευρεσιτεχνία, έναν μικρό ηλεκτρικό «καταγραφέα φωνής» καθώς και μια συσκευή ηλεκτρικής καταγραφής ψήφων. Η εφεύρεση λειτούργησε άψογα ενώπιον της επιτροπής του Κογκρέσου. Δυστυχώς δεν προσέλκυσε το αγοραστικό κοινό.
Δέκα μήνες μετά, βρέθηκε στη Νέα Υόρκη χωρίς χρήματα. Κοιμόταν σ’ ένα υπόγειο στη Γουόλ Στριτ. Η μεγάλη όμως κρίση στην αγορά το 1869, στον πίνακα αναγραφής των τιμών του χρυσού στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, έδωσε στον Έντισον τη μεγάλη ευκαιρία. Τον κάλεσαν να επισκευάσει το σύστημα. Εκείνος δεν περιορίστηκε στην αποκατάσταση της βλάβης. Πρότεινε μια βελτίωση, η οποία έδινε τη δυνατότητα παροχής τηλεγραφικών πληροφοριών σε συνδεδεμένους με τον πίνακα συνδρομητές- χρήστες. Η ιδέα του έγινε δεκτή με ενθουσιασμό και η κατασκευάστρια εταιρεία του πίνακα, η πρώην εργοδότριά του Western Union, φρόντισε να τον ανταμείψει με 40.000 δολάρια.
Το μικρό και κατατρεγμένο αγόρι που κοιμόταν μέσα σε ένα βαγόνι… που ονειρεύονταν πως θα αλλάξει τον κόσμο, έμελλε να τα καταφέρει. Ένα μεταχειρισμένο αντίτυπο περιοδικού, του αυτοδίδακτου Άγγλου φυσικού Μάικλ Φάραντεϊ: «Πειραματικές έρευνες στον ηλεκτρισμό», που είχε αγοράσει αποστηθίζοντας το, άλλαξε την κοσμοθεωρία του. Τα πειράματα του Φάραντεϊ περιγράφονταν τόσο λεπτομερώς, ώστε ο Έντισον τα εκτέλεσε όλα κατά γράμμα. Τις παρατηρήσεις του, κατά τη διάρκεια των πειραμάτων, τις κατέγραφε σε σημειωματάρια, οι οποίες όπως φάνηκε και στην πορεία αποδείχθηκαν πολύτιμες.
Η μεγάλη αναγνώριση
Τα χρήματα που έλαβε τον βοήθησαν αρκετά ώστε να συνεχίσει το έργο του. Έτσι έκανε μία νέα αρχή. Ο Έντισον επένδυσε τα χρήματα για την κατασκευή ενός μικρού εργοστασίου στο Νιούαρκ του Νιου Τζέρσεϊ. Κατασκευάζοντας τηλέγραφους για το χρηματιστήριο και τηλέγραφους μεγάλης εκτυπωτικής ταχύτητας. Η Western Union του ανέθεσε, επίσης, το έργο της βελτίωσης ενός άλλου τηλεγράφου, που μετέδιδε στοιχεία για τις ποσότητες των αποθηκευμένων προϊόντων. Η εταιρεία ανήκε στους Βάντερμπιλτ και Μόργκαν, που αποτελούσαν τότε, κολοσσούς στα ηλεκτρικά είδη στην Αμερική. Και έτσι ο Έντισον μετατράπηκε γρήγορα στην «ιδιοφυΐα που δούλευε νυχθημερόν σαν σκυλί», όπως τον χαρακτήριζαν και οι εργοδότες του. Λέγεται ότι, για να πάρει άδεια και να δουλεύει όλη τη νύχτα στα γραφεία παρομοίαζε τον εαυτό του με γιατρό που πρέπει να βρίσκεται διαρκώς εκεί για να ελέγχει ανά πάσα ώρα και στιγμή τον σφυγμό των ασθενών του.
Τρία χρόνια μετέπειτα και του γάμου του, ήρθε η μεγάλη επιτυχία. Κατασκεύασε τον τετραπλό τηλέγραφο, ο οποίος μπορούσε να στέλνει ταυτόχρονα μηνύματα προς την ίδια κατεύθυνση, χρησιμοποιώντας μόνο ένα καλώδιο. Και το 1876, δύο χρόνια μετά τη μεγάλη επιτυχία, πήρε και μια μεγάλη απόφαση. Εγκατέλειψε οριστικά τη Western Union αλλά και το μικρό εργοστάσιο στο Νιούαρκ, προκειμένου να ιδρύσει ένα επιστημονικό «εργοστάσιο εφευρέσεων», το Μένλο Παρκ, επίσης στο Νιου Τζέρσεϊ, . Ένα εργαστήριο που θα φιλοξενούσε τις έρευνες και τα πειράματα, όχι μόνον του ίδιου, αλλά και των συνεργατών του.
Μένλο Παρκ
Ελάχιστα πανεπιστήμια μπορούσαν, πλέον, να συναγωνισθούν τον εξοπλισμό του Μένλο Παρκ. όπου σ’ ένα ξύλινο ορθογώνιο κτίριο ο Έντισον είχε εγκαταστήσει γαλβανόμετρα, μπαταρίες, πηνία, μια ατμομηχανή Μπράουν, ένα φωτογραφικό εργαστήριο, ένα σιδηρουργείο και μία βιβλιοθήκη επιστημονικών εκδόσεων. Εκεί βελτίωσε τον «ομιλούντα τηλέγραφο», το τηλέφωνο που είχε κατασκευάσει ο Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ, το 1876. Προσθέτοντας στη συσκευή έναν μεταδότη από άνθρακα αύξησε την ευκρίνεια του ήχου. Εκεί ήταν που «γεννήθηκε» ο φωνόγραφος (1877). Μία εφεύρεση που τον έκανε διάσημο διεθνώς, αλλά δεν έμελλε να έχει, τότε, την αναμενόμενη εμπορική ανταπόκριση, λόγω του υψηλού κόστους της.
Ένα χρόνο σχεδόν μετά τον θρίαμβο του φωνογράφου, ο Τόμας Έντισον, εντυπωσιασμένος από το εκτυφλωτικό φως που εξέπεμπε ένα ηλεκτρικό τόξο, που είχε δει στη μεγάλη έκθεση της Φιλαδέλφειας του 1876, ξεκίνησε τις προσπάθειές του να παραγάγει ηλεκτρικό φως. Φυσικά δεν ήταν ο πρώτος. Οι Ευρωπαίοι επιστήμονες προπορεύονταν σε αυτόν τον τομέα, έχοντας εφεύρει το φως βολταϊκού τόξου. Αλλά ο Έντισον είχε βάλει ένα δημόσιο στοίχημα: Να ανακαλύψει τον τρόπο για την παραγωγή ασφαλούς, ήπιου και φθηνού ηλεκτρικού φωτός, που θα αντικαθιστούσε τους λαμπτήρες γκαζιού σε εκατομμύρια σπίτια.
Έπειτα από τρία χρόνια, το 1882 ο Έντισον θα δημιουργούσε τον πρώτο σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στη Νέα Υόρκη, την πρώτη πόλη του κόσμου που θα φωτιζόταν με ηλεκτρισμό. Παρ’ όλα αυτά είχε έλθει η στιγμή να εγκαταλείψει οριστικά το Μένλοου Παρκ. Από το 1877, ο Έντισον είχε μεταφέρει ήδη το εργαστήριο ερευνών του στο Γουέστ Όραντζ του Νιου Τζέρσεϊ, σ’ ένα συγκρότημα εργοστασίων. Εκεί απασχολούνταν 5.000 εργαζόμενοι. Η γκάμα των προϊόντων ήταν πλέον τεράστια: κέρινοι δίσκοι φωνογράφου, σπινθηροσκόπια, αλκαλικές μπαταρίες, πολύγραφοι, κάμερες, κινηματογραφικές μηχανές προβολής.
Έτσι από ένα ακόρεστο εφευρέτη, ο Τόμας άρχισε να μεταμορφώνεται σε έναν επιτηδευμένο τυχοδιώκτη της δόξας που είχε κερδίσει. Αυτό που τον απασχολούσε περισσότερο, σε αυτό το σημείο, ήταν η διάδοση των προϊόντων του στην αγορά. Η γοητευτική και ανεπιτήδευτη εμφάνισή του, τον οδήγησε στο να βρει την δεύτερη σύζυγό του. Τη Μάινα Μίλερ από το Οχάιο, με την οποία απέκτησε δύο γιους και μια κόρη.
Το τέλος μιας ιστορίας
Ο Τόμας Έντισον ήταν μια αυτοδημιούργητη αλλά και αυτοδίδακτη δύναμη. Η έλλειψη θεωρητικής κατάρτισης αρχίζει να γίνεται αισθητή. Οι επιστήμονες που εισάγουν τη χρήση εναλλασσόμενου ρεύματος υψηλής τάσης για τη μεταφορά του σε μακρινές αποστάσεις, αρχίζουν να αφήνουν πίσω τους τον πρωτοπόρο τηλεγραφητή. Τα κέρδη από τις επιχειρήσεις του ήταν τεράστια. Όμως η αρχή του τέλους είχε ξεκινήσει να διαγράφεται.
Με το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο ηλικιωμένος, πλέον, εφευρέτης ασχολείται περισσότερο με τα «κοινά». Γίνεται πρόεδρος της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Ναυτικού των ΗΠΑ. Με δική του εισήγηση δημιουργείται το 1920 το πρώτο αμερικανικό στρατιωτικό ερευνητικό ίδρυμα, το Naval Research Laboratory.
Ο θάνατος βρήκε τον Τόμας Άλβα Έντισον σε ηλικία 84 ετών στο καταφύγιο του, το εργαστήριο του Γουέστ Όραντζ. Στις 18 Οκτωβρίου του 1931. Την ημέρα που επιχειρούσε να κατασκευάσει ελαστικό από φυτά της Αμερικής. Ο Έντισον κατάφερε να ενσαρκώσει το «μεγάλο αμερικάνικο όνειρο». Από ένα φτωχό παιδί, σε έναν μεγάλο εφευρέτη και επιχειρηματία. Ήταν ο άνθρωπος που έσπρωξε την ανθρωπότητα στην εποχή της μηχανής, της τεχνολογικής ανάπτυξης και της επεξεργασίας της ενέργειας για λαϊκή εκμετάλλευση. Οι εφευρέσεις του κατάφεραν να αλλάξουν τον κόσμο του σήμερα και κατ’επέκταση την καθημερινότητα μας με τον πιο ριζικό και απροσδόκητα αντισυμβατικό τρόπο.
Πηγές:
Τόμας Έντισον, Ανακτήθηκε από https://el.wikipedia.org/wiki (τελευταία πρόσβαση 5/1/2019)
Τόμας Έντισον 1847- 1931. Ανακτήθηκε από https://www.sansimera.gr (τελευταία πρόσβαση 5/1/2019)
