Είναι η εγγύτητα και η αυτονομία τα συστατικά μιας ισορροπημένης σχέσης; Θα έλεγε κανείς ότι πρόκειται για δύο αντιθετικές έννοιες, αφού τη πρώτη την συσχετίζουμε με την οικειότητα, την “κοντινότητα”, την σύνδεση, ενώ τη δεύτερη με την ελευθερία, την ανεξαρτησία και μερικώς με την αποστασιοποίηση. Στη ζωή μας έχουμε την τάση να επιλέγουμε ποια από τις δύο ταιριάζει στην ιδιοσυγκρασία μας, θέτοντάς την έπειτα ως κριτήριο για την επιλογή συντρόφου στην αναζήτηση μιας σχέσης. Πως όμως μπορούμε να πειστούμε για την αναγκαιότητα της καθεμίας στην λειτουργικότητα μιας σχέσης και πως μπορεί η μία να αλληλοσυμπληρώνει την άλλη;
Ας δούμε όμως πως ορίζεται η καθεμία ξεχωριστά, με μία ματιά:
Ως εγγύτητα χαρακτηρίζουμε το επίπεδο της προσέγγισης μεταξύ δύο ανθρώπων. Ειδικότερα ο βαθμός της εγγύτητας σε μία σχέση επιτυγχάνεται μέσω της ενσυναίσθησης, της ειλικρίνειας και της αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Για να καλλιεργηθεί η εγγύτητα σε μία σχέση θα πρέπει να υπάρχει η ανάγκη για σύνδεση και από τις δύο πλευρές. Μία βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξή της αποτελεί η ύπαρξη συναισθηματικής διαθεσιμότητας. Το κάθε άτομο είναι σε θέση να εκφράζει τα συναισθήματά του και να τα μοιράζεται με τ@ σύντροφό του και η άλλη πλευρά είναι πρόθυμη να ακούσει, να συμμεριστεί και να αφουγκραστεί στην μεταξύ τους επικοινωνία. Η εγγύτητα στο ζευγάρι προϋποθέτει την ανάγκη για αυτοέκφραση, αποδοχή και αλληλοκατανόηση.
Η αυτονομία από την άλλη που λανθασμένα ταυτίζεται με την ανεξαρτησία, αφορά την ανάγκη του ατόμου να λειτουργεί σαν μονάδα, ικανοποιώντας ταυτόχρονα τις επιθυμίες του και αξιοποιώντας τις ικανότητες που διαθέτει για τη βελτίωση του εαυτού του. Ωστόσο, το ενδιαφέρον για την προσωπική εξέλιξη δεν καθιστά το άτομο ανίκανο για την επιθυμία σύνδεσης με τους άλλους. Με άλλα λόγια, τα αυτόνομα άτομα δεν απορρίπτουν ούτε την ιδέα της συντροφικότητας ούτε την φιλοσοφία της σχέσης. Είναι εναρμονισμένοι με την αντίληψη των ανθρώπων ως όντα με ξεχωριστές προσωπικότητες και διαφορετικό τρόπο λειτουργίας και για αυτό τον λόγο είναι αρκετά εξοικειωμένοι με την ανάληψη πρωτοβουλιών και ευθυνών καθώς η δυνατότητά τους να αυτενεργούν για αυτούς είναι κομμάτι της ελευθερίας τους.
Πώς ενθαρρύνεται όμως η αληθινή εγγύτητα ανάμεσα στο ζευγάρι;
Η αίσθηση της σύνδεσης ανακαλύπτεται με το πέρασμα του χρόνου, στο οποίο όμως μεσολαβεί η από κοινού έκθεση των προσωπικών μας πληροφοριών όπως είναι το μοίρασμα των εμπειριών μας και η ανταλλαγή απόψεων. Αυτό που γίνεται αντιληπτό σε πρώτο επίπεδο είναι τα όρια που έχει θέσει η κάθε πλευρά ως προς την άρση της ιδιωτικότητάς της. Αυτό που κάνει αληθινή την εγγύτητα είναι η αναγνώριση των αναγκών του ατόμου. Σε περίπτωση που οι επιθυμίες της μίας πλευράς δεν εισακούονται και οι αντιδράσεις της άλλης πλευράς δεν αφήνουν χώρο για εξήγηση, η σχέση δομείται πάνω σε περιοριστικά θεμέλια. Η υγιής εγγύτητα προάγει την διάθεση για αυτονομία. Το άτομο που γνωρίζει πως να συμπεριφερθεί όταν εξωτερικοί παράγοντες κάνουν την εμφάνισή τους και δεν βιώνει τον κίνδυνο της επιρροής τους μέσα στη σχέση, έχει την επίγνωση της αυτονομίας του και δείχνει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση στην αντιμετώπιση πιεστικών καταστάσεων. Η αληθινή εγγύτητα προκύπτει όταν τα άτομα επιδεικνύουν την ειλικρίνεια στην συμπεριφορά τους, δεν γίνονται δέσμιοι των φόβων τους και δεν αντιλαμβάνονται την αυτονομία ως απειλή στην ενδότερη σύνδεση με τ@ν σύντροφό τους.
Πηγές:
- https://psychcentral.com/relationships/nourishing-the-different-types-of-intimacy-in-your-relationship#emotional-intimacy
- https://socialpolicy.gr/2016/04/%CE%B5%CE%B3%CE%B3%CF%8D%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B1%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%AF%CE%B1-%CE%B7-%CE%B5%CF%85%CE%B1%CE%AF%CF%83%CE%B8%CE%B7%CF%84%CE%B7-%CE%B9%CF%83.html
- https://www.psychology.gr/psychologia-sxeseon/3463-synaisthimatiki-kontinotita-kai-apostasi-sto-zevgari.html
