Οι επιστήμονες ονομάζουν την καταστροφολογία «μεγέθυνση» επειδή το άτομο κάνει μια κατάσταση να φαίνεται πολύ χειρότερη ή σοβαρή απ’ ότι είναι στην πραγματικότητα. Η καταστροφολογία μπορεί να οδηγήσει ορισμένους ανθρώπους στην κατάθλιψη, όμως υπάρχουν αρκετές μέθοδοι για να αντιμετωπίσουμε την διαταραχή και να αποφύγουμε την καταστροφολογία.
Αίτια
Υπάρχουν πολλά πιθανά αίτια που συντελούν στη δημιουργία καταστροφικών σκέψεων, τα περισσότερα εκ των οποίων εμπίπτουν σε μια από τις ακόλουθες τρεις κατηγορίες:
1. Αμφισημία
Η αμφισημία ή ασάφεια μπορεί να προκαλέσει καταστροφικές σκέψεις, όπως για παράδειγμα όταν λαμβάνουμε ένα μήνυμα στο κινητό μας από έναν φίλο ή ερωτικό σύντροφο που λέει “Πρέπει να μιλήσουμε”. Αυτό το αόριστο μήνυμα μπορεί να οδηγήσει το άτομο ώστε ν’ αρχίσει να φαντάζεται τα χειρότερα.
2. Αξία
Οι σχέσεις και οι καταστάσεις που εκτιμά ιδιαίτερα ένα άτομο μπορεί να οδηγήσουν στην τάση για καταστροφολογία. Όταν κάτι είναι εξαιρετικά σημαντικό για έναν άνθρωπο, η ιδέα της απώλειας μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Για παράδειγμα, όταν ένας άνθρωπος υποβάλλει αίτηση για κάποια δουλειά, μπορεί ν’ αρχίσει να φαντάζεται την τεράστια απογοήτευση, το άγχος και την κατάθλιψη που θα αισθανθεί αν δεν προσληφθεί πριν ακόμη ακούσει την τελική απόφαση.
3. Φόβος
Ο φόβος παίζει μεγάλο ρόλο στην καταστροφολογία. Αν ένας άνθρωπος φοβάται να επισκεφθεί έναν γιατρό, μπορεί ν’ αρχίσει να σκέφτεται όλα τα άσχημα σενάρια που θα μπορούσε να του πει ο γιατρός ακόμη και αν πηγαίνει απλώς για προληπτικό έλεγχο.
Η διαφορά ανάμεσα στην καταστροφολογία και το άγχος:
Η κύρια διαφορά μεταξύ του άγχους και της καταστροφολογίας, είναι ότι το άγχος μπορεί να έχει και ευεγερτικό ρόλο στη ζωή ενός ανθρώπου. Για παράδειγμα, το άγχος μπορεί να είναι ένα θετικό συναίσθημα επειδή μπορεί να βοηθήσει έναν άνθρωπο να προστατεύσει τον εαυτό του.
Όμως η καταστροφολογία συνήθως δεν έχει οφέλη, γιατί αυτές οι καταστροφικές σκέψεις μπορεί να γεμίσουν το μυαλό ενός ανθρώπου με περιττά συναισθήματα που αναλώνουν χρόνο και σκέψη απομακρύνοντάς τον από την πραγματικότητα μιας κατάστασης.
Πέντε συμβουλές για να διαχειριστείτε την καταστροφική σκέψη:
1. Αναγνωρίστε τα πραγματικά δυσάρεστα πράγματα
Η ζωή είναι γεμάτη προκλήσεις καθώς και καλές και κακές μέρες. Έτσι, αν μια μέρα είναι κακή δε σημαίνει ότι όλες οι μέρες θα είναι κακές.
2. Αποφύγετε τις παράλογες σκέψεις
Η καταστροφολογία συχνά ακολουθεί ένα συγκεκριμένο μοτίβο. Το άτομο θα ξεκινήσει με μια σκέψη, όπως «Πονάω σήμερα». Στη συνέχεια θα επεκτείνει την σκέψη με ανησυχία και άγχος, όπως, «Ο πόνος θα χειροτερεύει», ή «Αυτός ο πόνος σημαίνει ότι ποτέ δεν θα αναρρώσω». Όταν ένας άνθρωπος μαθαίνει να αναγνωρίζει αυτές τις σκέψεις, έχει τα εφόδια για να τις διαχειριστεί.
3. Ανθυποβολή
Για να σταματήσει τις επαναλαμβανόμενες καταστροφικές σκέψεις, το άτομο μπορεί να χρειαστεί να πει δυνατά ή να σκεφτεί «τέλος!» ή «φτάνει πια!» Αυτές οι λέξεις μπορούν να συγκρατήσουν τη ροή των σκέψεων και να βοηθήσουν το άτομο να αλλάξει την πορεία της σκέψης του.
4. Επικεντρωθείτε στις θετικές σκέψεις
Όσον αφορά στην καταστροφολογία, το άτομο πρέπει να πιστέψει στον εαυτό του και στην ικανότητά του να ξεπεράσει την τάση του να φοβάται το χειρότερο. Μπορεί να σκέφτεται καθημερινά μια θετική επιβεβαίωση που θα το βοηθήσει.
5. Φροντίστε περισσότερο τον εαυτό σας
Οι καταστροφικές σκέψεις είναι περισσότερο πιθανό να κυριαρχήσουν όταν ένα άτομο είναι κουρασμένο ή αγχωμένο. Η επαρκής ξεκούραση και η χρήση τεχνικών ανακούφισης από το στρες, όπως γυμναστική, διαλογισμός και τήρηση ημερολογίου μπορούν να βοηθήσουν το άτομο να αισθανθεί καλύτερα.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι που μπορούν να βοηθήσουν ένα άτομο να ξεπεράσει αυτόν τον τρόπο σκέψης και να ζήσει μια ζωή με λιγότερο φόβο και άγχος.
