Ακούμε συχνά τη φράση: “Συνήθιζα να ανέχομαι πολλά από ανθρώπους που δεν ήθελα να χάσω…” Πόσο συχνά πιστεύουμε ότι προδίδουμε τον εαυτό μας, επιλέγοντας να λέμε “ναι” στη ζωή μας, μόνο και μόνο για να λάβουμε την πολυπόθητη αποδοχή; Η οριοθέτηση είναι μία προσωπική υπόθεση και σίγουρα είναι μία βασική προϋπόθεση για να χτίσουμε μία ειλικρινή σχέση, τόσο με τον εαυτό μας όσο και με τους άλλους. Πως όμως η οριοθέτηση από τη θεωρία γίνεται πράξη στην καθημερινότητά μας;
Με μία ματιά…
Τι εννοούμε με τον όρο “όρια”; Όρια ή καλύτερα “προσωπικά όρια” είναι αυτά που βάζουμε για να διασφαλίσουμε τον προσωπικό μας χώρο και να προστατεύσουμε τον εαυτό μας από κάθε πιθανό κίνδυνο εκμετάλλευσης. Τα όρια μας βοηθάνε στον έλεγχο των αντιδράσεών μας απέναντι σε εξωτερικά ερεθίσματα και εξασφαλίζουν την λειτουργικότητα στη ζωή μας. Η οριοθέτηση ακούγεται αρκετά εύκολη στη θεωρία, όμως τι χρειαζόμαστε στην πραγματικότητα για να το πετύχουμε;
Να αλλάξω…
Ενσυνειδητότητα: Δεν είναι άλλη από την γνώση που προκύπτει μέσω της παρατήρησης της συμπεριφοράς μας. Για να είμαστε σε θέση να θέσουμε όρια στους ανθρώπους με τους οποίους συνάπτουμε σχέση θα πρέπει αρχικά να διακρίνουμε ποια είναι τα όρια που θα θέσουμε. Στο συγκεκριμένο στάδιο τα όπλα μας είναι ο χρόνος και υπομονή. Ο χρόνος θα μας επιτρέψει να γνωρίσουμε σε βάθος τις ανάγκες και τις επιθυμίες μας. Αντίστοιχα, η αρετή της υπομονής θα μας δώσει το κίνητρο να κρίνουμε ανά πάσα στιγμή και με σωστό κριτήριο τη συμπεριφορά και τις επιλογές μας. Έτσι, θα μπορούμε να επικοινωνούμε σε ουσιαστικότερο επίπεδο με τον εαυτό μας και κατά συνέπεια με τους ανθρώπους γύρω μας.
Τι θα άλλαζα…
Επαναπροσδιορισμός: Αναμφισβήτητα, η οριοθέτηση σε μία ανθρώπινη σχέση απαιτεί την ανάγκη για αλλαγή. Η αλλαγή μπορεί να είναι η μετατροπή του “ναι” σε “όχι”. Με άλλα λόγια, ο επαναπροσδιορισμός είναι εκείνος που θα οδηγήσει τη σχέση σε μία νέα κατεύθυνση, με άλλους όρους και νέα ζητούμενα. Θα μας βοηθήσει στο να επανεξετάσουμε τους στόχους και τις προσδοκίες που σε πρώτη ανάλυση τέθηκαν στη δημιουργία της σχέσης. Έτσι, μέσω του αναστοχασμού θα είμαστε σε θέση να διακρίνουμε πιο εύκολα τα προβλήματα και τις δυσλειτουργικές συνήθειες που υπήρχαν και να αξιολογήσουμε σωστά τις εκάστοτε συνθήκες.
Αν αλλάξω…
Αμφισβήτηση: Σε προσωπικό επίπεδο, η αμφισβήτηση είναι η πηγή της αναθεώρησης. Για να προκύψει κάποια αλλαγή τόσο στις σχέσεις μας όσο και στη ζωή μας χρειαζόμαστε την αμφισβήτηση για σύμμαχό μας. Είναι εκείνη η μαγική ικανότητα που βρίσκεται προ των πυλών σε κάθε μας απόφαση και μας οδηγεί μακροπρόθεσμα σε πιο “σίγουρα” μονοπάτια. Η απόδειξη ότι είμαστε ζωντανά πλάσματα και χάρη σε αυτή ανανεώνεται η ύπαρξή μας. Για να φτάσουμε στη ρίζα του προβλήματος, είναι καλό να μπούμε σε μία διαδικασία όπου θα προσπαθούμε να σκεφτούμε εκτενέστερα τους τρόπους με τους οποίους επιλέγουμε, δρούμε και αλληλοεπιδρούμε.
Πώς να αλλάξω…
Ενδοσκόπηση: Σε πρώτο στάδιο, η έννοια της ενδοσκόπησης ως συνειδητή αυτοπαρατήρηση διασφαλίζει την εγκυρότητα της οριοθέτησης. Τι πιο ωφέλιμο για τη βελτίωση του εαυτού μας από τη συνεχή ανακάλυψη του εσωτερικού μας κόσμου. Ειδικότερα, η ενδοσκόπηση μοιάζει με τη διεξαγωγή μίας έρευνας. Μέσω της παρατήρησης μπορούμε να κατανοήσουμε τους τρόπους με τους οποίους λειτουργούμε ως άτομα και τους λόγους για τους οποίους παίρνουμε συγκεκριμένες αποφάσεις στη ζωή μας. Θα έλεγε κανείς ότι η εν λόγω έρευνα είναι η συνισταμένη δύο παραγόντων, αυτοί της παρατήρησης και της συνείδησης.
Γιατί να αλλάξω…
Αποστασιοποίηση: Η αποστασιοποίηση είναι το κλειδί για την οριοθέτηση. Για να ακολουθήσουμε διαφορετική πορεία στη συσχέτιση με το περιβάλλον μας χρειάζεται να πάρουμε κάποιες αποστάσεις. Αυτό, θα μας επιτρέψει να βάλουμε ως προτεραιότητα στις σχέσεις μας το αξιακό μας σύστημα με απώτερο σκοπό την επιθυμητή ανταπόκριση των άλλων στις ανάγκες μας. Σε περίπτωση που το πλαίσιο επικοινωνίας παραμείνει ίδιο και δεν έχουμε τη δυνατότητα να αναδείξουμε την ειλικρίνεια ως βασικό συστατικό της σχέσης, τότε η μοναδική λύση δεν είναι η αντιπαράθεση αλλά η από κοινού συζήτηση.
Σε τελική ανάλυση, η οριοθέτηση ως μία εσωτερική διεργασία αποτελεί τον πρόδρομο για το χτίσιμο υγιών σχέσεων. Στην αναζήτηση μίας ισορροπίας και με γνώμονα τον αμοιβαίο σεβασμό και την ανάγκη για εξέλιξη, είναι αυτή που θέτει τους όρους για ουσιαστική επικοινωνία. Η οριοθέτηση καλλιεργεί την αυτοεκτίμηση του ατόμου και ταυτόχρονα προσφέρει την δυνατότητα της από κοινού ανάπτυξης των δύο μελών μιας σχέσης.
Πηγές:
- Τι είναι τα προσωπικά όρια και με ποιους τρόπους τα θέτουμε στις σχέσεις μας. Ανακτήθηκε από: https://www.phychology.gr/
- Πώς να θέσω όρια; Ένας πλήρης οδηγός για το πιο βασικό συστατικό επιτυχίας των σχέσεων: https://www.psychology.gr/
- Τι Είναι Ενσυνειδητότητα (Mindfulness). Ανακτήθηκε από: https://www.www.mindfulness360.net/
