
Οι επιστημονικές ανακαλύψεις της περασμένης δεκαετίας ήταν πολλές και αξιόλογες σε όλους τους τομείς. Λίγες μέρες μετά το τέλος της δεκαετίας και στην αρχή της επόμενης είναι η κατάλληλη στιγμή για μια ανακεφαλαίωση. Μπορεί να μην το συνειδητοποιούμε αλλά μέσα στην περασμένη δεκαετία η επιστήμη πέτυχε πολλά. Ας δούμε λοιπόν τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις στη Φυσική, την Αστρονομία, τη Γενετική, την Ιατρική, την Ανθρωπολογία.
Επιστημονικές ανακαλύψεις σε Φυσική και Αστρονομία
1)Ο Einstein και τα βαρυτικά κύματα
Ας αρχίσουμε από τον ορισμό των βαρυτικών κυμάτων. Σύμφωνα με τον Einstein, ο χώρος και ο χρόνος είναι μία ενιαία έννοια και λέγεται χωροχρόνος. Όταν ο χωροχρόνος διαταράσσεται, δημιουργούνται τα βαρυτικά κύματα, όπως αν ρίξουμε ένα βότσαλο μέσα σε μια λίμνη, η επιφάνεια του νερού θα διαταραχθεί και θα δημιουργηθούν ρυτιδώσεις. Ο Einstein είχε προβλέψει την ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων ήδη από το 1916. Όμως οι επιστήμονες δεν είχαν καταφέρει να τα ανιχνεύσουν μέχρι το 2015. To 2015, το LIGO (Laser Interferometer Gravitational Wave Observatory) ανίχνευσε για πρώτη φορά τα βαρυτικά κύματα που προήλθαν από τη σύγκρουση και συγχώνευση ανάμεσα σε δύο μαύρες τρύπες, η οποία συνέβη πριν από 1,3 δις χρόνια! Το γεγονός αυτό ήταν μία από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις της δεκαετίας (και όχι μόνο).

Στη συνέχεια το LIGO το 2017, ανίχνευσε βαρυτικά κύματα για δεύτερη φορά, που αυτή τη φορά προέρχονταν από τη σύγκρουση δύο αστέρων νετρονίων. Οι επιστήμονες μπόρεσαν μάλιστα να δουν με τα τηλεσκόπια το αστρονομικό αυτό φαινόμενο. Έτσι, για πρώτη φορά στην ιστορία είχαμε ήχο και εικόνα για το ίδιο φαινόμενο. Οι επιστήμονες που συμμετείχαν στην ανακάλυψη των βαρυτικών κυμάτων τιμήθηκαν με το Νόμπελ Φυσικής το 2017.
2) Εντοπίζοντας το μποζόνιο Higgs ή αλλιώς το «σωματίδιο του Θεού»
Μία από τις σημαντικότερες επιστημονικές ανακαλύψεις της περασμένης δεκαετίας ήταν σίγουρα το «σωματίδιο του Θεού» ή μποζόνιο Higgs, που ανακαλύφτηκε το 2012 στον επιταχυντή σωματιδίων του CERN. Στο σωματίδιο αυτό αναφέρθηκε για πρώτη φορά, ο Peter Higgs το 1964, ο οποίος το 2013 μετά την παρατήρηση του σωματιδίου στο CERN, πήρε το Νόμπελ Φυσικής. Το μποζόνιο Higgs ήρθε να απαντήσει στο ερώτημα: «Πώς αποκτούν μάζα τα σωματίδια;» Οι Robert Brout, François Englert και Peter Higgs πρότειναν το πεδίο Higgs, ένα πεδίο δυνάμεων, μαζί με το ομώνυμο σωματίδιο. Όσο περισσότερο επιδρά ένα σωματίδιο με το πεδίο Higgs τόσο περισσότερη μάζα αποκτά.
3)Η ανακάλυψη του πρώτου πιθανώς κατοικήσιμου εξωπλανήτη

Μία από τις επιστημονικές ανακαλύψεις της περασμένης δεκαετίας είναι και ο εξωπλανήτης Keppler 22b που ανακαλύφτηκε τον Νοέμβριο του 2011, από το διαστημικό τηλεσκόπιο Keppler. Ο πλανήτης Keppler 22b βρίσκεται στη ζώνη «Goldilocks» ή αλλιώς στην κατοικήσιμη ζώνη γύρω από το άστρο από το οποίο περιστρέφεται. Αυτό σημαίνει ότι αυτός ο πλανήτης μπορεί να διαθέτει νερό σε υγρή μορφή, απαραίτητη προϋπόθεση για την ύπαρξη ζωής. Είναι ένας από τους 2682 εξωπλανήτες που εντόπισε το διαστημικό τηλεσκόπιο Keppler στη διάρκεια ζωής του από το 2009 μέχρι το 2018. Ο διάδοχος του τηλεσκοπίου Keppler, είναι το τηλεσκόπιο TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite) που έχει ήδη εκτοξευθεί και από το οποίο περιμένουμε πολλά…
Επιστημονικές ανακαλύψεις στη Γενετική και στην Ιατρική
4)H μέθοδος επεξεργασίας γονιδίων CRISPR
Πιθανώς η σημαντικότερη από τις επιστημονικές ανακαλύψεις της δεκαετίας 2010s είναι η εμφάνιση στο προσκήνιο της μεθόδου επεξεργασίας DNA,CRISPR. Οι επιστήμονες μπορούν με αυτή τη μέθοδο να διαγράψουν και να εισάγουν γονίδια σε ζωντανούς οργανισμούς. Η μέθοδος CRISPR μπορεί να βοηθήσει στην θεραπεία κληρονομικών ασθενειών και σε δημιουργία εμβρύων με επιθυμητά χαρακτηριστικά.

Το 2015, επιστήμονες από το πανεπιστήμιο Sun Yat-sen της Κίνας ανακοίνωσαν ότι πραγματοποίησαν για πρώτη φορά γενετικές τροποποιήσεις σε ανθρώπινα έμβρυα με τη μέθοδο CRISPR. Τα έμβρυα δεν ήταν βιώσιμα και η διαδικασία ήταν μερικώς επιτυχημένη.
Το 2018, ο Κινέζος επιστήμονας Jiankui He ανακοίνωσε ότι επεξεργάστηκε το γονιδίωμα δύο εμβρύων, τα οποία εμφυτεύτηκαν με εξωσωματική και γεννήθηκαν. Η επεξεργασία που έκανε ήταν στο γονίδιο CCR5, η οποία θεωρητικά θα καταστήσει τα παιδιά λιγότερο ευάλωτα στον HIV. O Jiankui He καταδικάστηκε από κινέζικο δικαστήριο σε 3 χρόνια φυλάκισης και πρόστιμο 3 εκατομμύρια yuan (389.878€) για παράνομες ιατρικές πρακτικές.
5)Αποτρεπτική θεραπεία για τον HIV

Στις σημαντικότερες επιστημονικές ανακαλύψεις της δεκαετίας ανήκει και μια έρευνα που διήρκεσε από το 2005 μέχρι το 2011 και συμμετείχαν 1.763 ζευγάρια.Έδειξε ότι αντιρετροϊκά φάρμακα μπορούν να μειώσουν κατά 96% τη μετάδοση του HIV ανάμεσα στους ερωτικούς συντρόφους. Αυτή η έρευνα ήταν η πρώτη από το 1994 που βρήκε έναν νέο τρόπο για να αποφευχθεί η διάδοση του ιού HIV ανάμεσα στους ερωτικούς συντρόφους.
6)Ανοσοθεραπεία κατά του Καρκίνου
Τη δεκαετία 2010s στη μάχη κατά του Καρκίνου εισήχθη η ανοσοθεραπεία, ή αλλιώς χρησιμοποιώντας το ανοσοποιητικό σύστημα του ίδιου μας του σώματος κατά των καρκινικών κυττάρων. Μία από τις πιο εξελιγμένες τεχνικές είναι γνωστή ως θεραπεία με CAR T-λεμφοκύτταρρα. Σε αυτή τη θεραπεία, τα T-λεμφοκύτταρρα του ασθενή συλλέγονται από το αίμα του, τροποποιούνται και ξαναεισάγονται στο σώμα.
7)Εμβόλιο κατά της Ελονοσίας
Στις επιστημονικές ανακαλύψεις της δεκαετίας συγκαταλέγεται το εμβόλιο για την Ελονοσία. Μετά από 3 δεκαετίες έρευνας, το πρώτο πρόγραμμα εμβολιασμού κατά της Ελονοσίας ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2019. Η ελονοσία σκοτώνει περίπου 435.000 ανθρώπους κάθε χρόνο, οι περισσότεροι από αυτούς παιδιά.
8)Εμβόλιο κατά του ιού Έμπολα

Τον Δεκέμβριο του 2019, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας(ΠΟΥ) προενέκρινε για πρώτη φορά εμβόλιο για τον Έμπολα. Εκτός από το εμβόλιο, ανακαλύφτηκαν και δύο θεραπείες κατά τις οποίες ένα κοκτέιλ αντιβιοτικών εισέρχεται με ένεση στο αίμα. Αυτές οι δύο θεραπείες έσωσαν το 90% των νέων ασθενών στο Κονγκό αφότου ο ΠΟΥ κήρυξε το ξέσπασμα του ιού Έμπολα στην Αφρική ως επείγον για την παγκόσμια υγεία.
Σημαντικές επιστημονικές ανακαλύψεις στην Ανθρωπολογία
9)Ανακαλύπτοντας τους προγόνους μας τους Denisovans
Τον Μάρτιο του 2010, επιστήμονες με επικεφαλής τον γενετιστή Svante Pääbo από το Max Planck Society, ανέλυσαν το DNA από ένα οστό που βρέθηκε στη σπηλιά Denisova της Σιβηρίας και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για νέο γένος ανθρώπου, τους Denisovans. Το οστό είχε βρεθεί το 2008 από Ρώσους παλαιοανθρωπολόγους, οι οποίοι και υπολόγισαν ότι ήταν 40.000 χρόνων. Η ομάδα του Svante Pääbo συγκρίνοντας το DNA που πήραν από το οστό με το DNA των Neanderthals και των Homo sapiens, βρήκαν ότι είναι παρόμοιο και με τα δύο είδη, αλλά είχε και αρκετές διαφορές ώστε να θεωρηθεί νέο γένος ανθρώπου. Το εκπληκτικό είναι ότι μέχρι και σήμερα το 5% του DNA των Μαλαισιανών προέρχεται από τους Denisovans. Επίσης, οι Θιβετιανοί και οι Κινέζοι Χαν έχουν ίχνη του DNA των Denisovans στο γονιδίωμα τους. Ακόμη, οι επιστήμονες ανακάλυψαν το 2014 ότι η φυλή των Σέρπα πιθανώς να κληρονόμησε από τους Denisovans ένα γονίδιο που τους βοηθάει να αναπνέουν εύκολα σε υψηλά υψόμετρα.
10)Γνωρίζοντας τους προγόνους μας τους Homo Naledi
Το 2013 σπηλαιολόγοι ανακάλυψαν σε σπηλιά στη Νότια Αφρική, κοντά στο Γιοχάνεσμπουργκ, περισσότερα από 1.550 οστά που ανήκουν σε τουλάχιστον 15 διαφορετικά άτομα προερχόμενο από ένα άγνωστο μέχρι τότε ανθρώπινο γένος, τους Homo Naledi. Το 2015 δημοσιεύτηκε η πρώτη σχετική μελέτη από τον Lee Berger του University of the Witwatersrand, όπου τα οστά χρονολογούνταν μεταξύ 236.000-335.000 χρόνων. Τα ανθρώπινα αυτά απολιθώματα είναι τα περισσότερα που έχουν βρεθεί στην Αφρική.
Η δεκαετία που αφήσαμε πίσω μας περιείχε πολλές σημαντικές επιστημονικές ανακαλύψεις για την ανθρωπότητα. Το 2020 και η αυγή μίας νέας δεκαετίας είναι εδώ και έχουμε ακόμα πολλά και θαυμαστά να περιμένουμε.
Πηγές: businessinsider.com
livescience.com
sciencealert.com
nationalgeographic.com
space.com
home.cern
spaceplace.nasa.gov
phys.org
history.com
discovermagazine.com
scientificamerican.com