Έχει παρατηρηθεί ότι, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής στον πλανήτη, τα φύλλα των δέντρων πέφτουν νωρίτερα κατά τους μήνες του φθινοπώρου. Σταδιακά το έντονο πράσινο χρώμα τους μετατρέπεται συνήθως σε κίτρινο ή πορτοκαλί επιταχύνοντας έτσι τη διαδικασία της πτώσης. Αν και η διαδικασία αυτή είναι φυσιολογική, η περίοδος και η ταχύτητα με την οποία συμβαίνει το φαινόμενο, εξαρτώνται από την αλλαγή της θερμοκρασίας στον πλανήτη μας.
Το πράσινο χρώμα των φύλλων
Η βασική λειτουργία των φύλλων είναι η παραγωγή και η απορρόφηση σημαντικών ουσιών από το έδαφος για την ανάπτυξη των δέντρων και τω φυτών, καθώς και η παραγωγή οξυγόνου. Η διαδικασία, που κατέχει πρωταρχικό ρόλο, είναι η φωτοσύνθεση. Κατά τη διάρκεια της φωτοσύνθεσης τα φύλλα διοχετεύουν ηλιακή ενέργεια, διοξείδιο του άνθρακα και νερό. Βάσει των προηγούμενων, παράγεται οξυγόνο και γλυκόζη, η οποία αποτελεί βασική πηγή τροφής για τα φυτά. Σημαντικό ρόλο σε αυτή τη διεργασία κατέχει και η χλωροφύλλη. Η πράσινη αυτή χρωστική ουσία που συναντάται στα φύλλα, επιτρέπει την απορρόφηση του ηλιακού φωτός με σκοπό την μετατροπή του σε τροφή.
Όσο το ηλιακό φως παραμένει σε υψηλά επίπεδα, η παραγωγή της χλωροφύλλης είναι συνεχόμενη και τα φύλλα παραμένουν πράσινα. Αντιθέτως, όταν μειώνεται το φως του ήλιου, επιβραδύνεται η διαδικασία της φωτοσύνθεσης και επομένως, η παραγωγή του έντονου πράσινου χρώματος.

Αλλαγή χρώματος
Κατά τους θερμούς μήνες του χρόνου, το κυρίαρχο χρώμα στα φυλλοβόλα δέντρα είναι το πράσινο. Όσο όμως πλησιάζουμε σε εκείνους τους μήνες όπου η θερμοκρασία πέφτει, εμφανίζονται κι άλλες χρωστικές ουσίες που υπάρχουν στην επιδερμίδα των φύλλων. Τα καροτενοειδή αποτελούν χρωστική ουσία, η οποία είναι υπεύθυνη για την παραγωγή θερμότερων χρωμάτων. Αυτά είναι το κίτρινο, το πορτοκαλί και το καφέ που παρατηρούνται στα φύλλα τους μήνες του φθινοπώρου και του χειμώνα. Όταν σταματά η παραγωγή της χλωροφύλλης, έρχεται στην επιφάνεια της επιδερμίδας των φύλλων το καροτενοειδές χρώμα. Επιπλέον, σε ορισμένα φυτά και δέντρα παρατηρείται και το κόκκινο ή μωβ χρώμα, το οποίο προέρχεται από την παραγωγή της ανθοκυανίνης, κυρίως όμως το φθινόπωρο.
Η πτώση των φύλλων
Μετά το πέρας του καλοκαιριού, οι βλάβες που έχουν υποστεί τα φύλλα από έντομα, αρρώστιες και καιρικά φαινόμενα, επιταχύνουν την ανανέωση τους. Η πτώση των φύλλων αποτελεί έναν αυτορυθμιστικό παράγοντα των δέντρων να διατηρούν τις φυσικές τους διεργασίες σε πλήρη ισορροπία και να επιβιώνουν ακόμα και τους χειμερινούς μήνες. Συγκεκριμένα, στην περιοχή του δέντρου, όπου τα φύλλα ενώνονται με τα κλαδιά, υπάρχει ένα φάσμα κυττάρων που βοηθούν την αποκοπή του φύλλου από τον βλαστό. Αυτό βοηθάει στη διατήρηση της υγρασίας μόνο στις περιοχές των κλαδιών και του κορμού, προκειμένου να αποφευχθεί η ξηρασία.

Η επίδραση της κλιματικής αλλαγής
Επιστημονικές έρευνες έχουν επιβεβαιώσει ότι η πτώση των φύλλων τους φθινοπωρινούς μήνες συμβαίνει νωρίτερα, εν συγκρίσει με προηγούμενες έρευνες που είχε διαπιστωθεί το αντίθετο. Η υπερθέρμανση του πλανήτη και η παράταση των υψηλών θερμοκρασιών, κατά τη διάρκεια των φθινοπωρινών μηνών, κατέχει σημαντικό ρόλο. Τα δέντρα μετατρέπουν και αποθηκεύουν διοξείδιο του άνθρακα, για να παράγουν τα απαραίτητα συστατικά για την τροφή τους. Όμως, οι υψηλές θερμοκρασίες του περιβάλλοντος ευνοούν την απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα. Έτσι, ωθείται η παραγωγική περίοδος των δέντρων και των φυτών. Υπό αυτές τις συνθήκες, θα ήταν φυσιολογικό να παρατείνεται και ο κύκλος ζωής των φύλλων.
Ωστόσο, παρατηρείται ότι τα φύλλα είναι ιδιαίτερα παραγωγικά τους θερμούς μήνες του χρόνου, με αποτέλεσμα να επιβραδύνεται η λειτουργικότητα τους το φθινόπωρο. Επιπλέον, έχει διαπιστωθεί ότι η ποσότητα του διοξειδίου του άνθρακα που μπορεί να απορροφηθεί είναι περιορισμένη. Γι΄αυτό το λόγο, όταν οι αποθήκες των φυλλοβόλων δέντρων είναι πλήρεις από διοξείδιο του άνθρακα, εξασφαλίζοντας έτσι τον ετήσιο κύκλο ανάπτυξης τους, τότε τα φύλλα τείνουν να αλλάζουν χρώμα νωρίτερα, να “στραγγίζουν” και να πέφτουν.
Η πτώση των φύλλων είναι ένας τρόπος εξοικονόμησης ενέργειας τον χειμώνα και προστασίας από τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Αυτό που πραγματικά συμβαίνει, είναι ότι τα δέντρα τον χειμώνα συντηρούνται, ενώ τους θερινούς μήνες αναπτύσσονται. Με την επιτάχυνση της κλιματικής αλλαγής πολλές διεργασίες αλλάζουν τον φυσιολογικό κύκλο ζωής τους, δημιουργώντας προβλήματα στην περιβαλλοντική ισορροπία.
Πηγές άρθρου:
https://www.bbc.co.uk/bitesize/articles/zbxh47h
https://insideclimatenews.org/news/26112020/climate-science-forests-carbon-autumn-climate-change-seasons/
https://blog.nwf.org/2014/09/why-leaves-fall-from-trees-in-autumn/