Συνδέεται η μνήμη με την κατανάλωση τροφών; Μπορεί η μνήμη να επηρεάσει το τί και πόσο τρώμε; Μια πρωτοποριακή μελέτη του Monell Chemical Senses Centre, η οποία συνδέει τη μνήμη των τροφίμων με την υπερκατανάλωση τροφής, απάντησε σε αυτή την ερώτηση με ένα ηχηρό «Ναι».
Η ερευνητική ομάδα εντόπισε το σύστημα μνήμης του εγκεφάλου που σχετίζεται με τις τροφές και τον άμεσο ρόλο του στην υπερκατανάλωση τροφής και στην παχυσαρκία που προκαλείται από τη διατροφή. Βρήκαν έναν συγκεκριμένο πληθυσμό νευρώνων στον εγκέφαλο του πειραματόζωου ποντικιού που κωδικοποιούν τις μνήμες για τη ζάχαρη και το λίπος, επηρεάζοντας σε μεγάλο βαθμό την πρόσληψη τροφής και το σωματικό βάρος. Συγκεκριμένα, με επικεφαλής τον Guillaume de Lartigue, Δρ., η ερευνητική ομάδα εντόπισε, για πρώτη φορά, το σύστημα μνήμης του εγκεφάλου που σχετίζεται με τις τροφές και τον άμεσο ρόλο του στην υπερκατανάλωση τροφής (υπερφαγία) και στη δίαιτα στην παχυσαρκία.
Στον σημερινό κόσμο, βομβαρδιζόμαστε συνεχώς με διαφημίσεις και περιβαλλοντικά ερεθίσματα που έχουν σχεδιαστεί για να μας υπενθυμίζουν ευχάριστες διατροφικές εμπειρίες», είπε ο Δρ. de Lartigue. «Αυτό που προκαλεί έκπληξη είναι ότι εντοπίσαμε έναν συγκεκριμένο πληθυσμό νευρώνων στον ιππόκαμπο που όχι μόνο σχηματίζει αυτές τις αναμνήσεις που σχετίζονται με τις τροφές, αλλά καθοδηγεί επίσης τη διατροφική μας συμπεριφορά. Αυτή η σύνδεση θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις στο σωματικό βάρος και τη μεταβολική υγεία».
Αυτοί οι νευρώνες κωδικοποιούν τις μνήμες της χωρικής θέσης των τροφών πλούσιων σε θρεπτικά συστατικά, λειτουργώντας ως «ίχνος μνήμης», ιδιαίτερα για τη ζάχαρη και το λίπος. Η απενεργοποίηση αυτών των νευρώνων βλάπτει την ικανότητα του ζώου να ανακαλεί μνήμες που σχετίζονται με τη ζάχαρη, μειώνει την κατανάλωση ζάχαρης και αποτρέπει την αύξηση του βάρους, ακόμα και όταν τα ζώα εκτίθενται σε δίαιτες που συμβάλλουν στην υπερβολική αύξηση βάρους. Αντίθετα, η επανενεργοποίηση αυτών των νευρώνων ενισχύει τη μνήμη για το φαγητό, αυξάνοντας την κατανάλωση και δείχνοντας πώς οι αναμνήσεις των τροφών επηρεάζουν τη διατροφική συμπεριφορά.
Αυτά τα ευρήματα εισάγουν δύο νέες έννοιες: πρώτον, το ότι συγκεκριμένοι νευρώνες στον εγκέφαλο αποθηκεύουν μνήμες που σχετίζονται με τις τροφές, και δεύτερον, ότι αυτές οι μνήμες επηρεάζουν άμεσα την πρόσληψη τροφής.
«Αν και δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι θυμόμαστε τις ευχάριστες εμπειρίες φαγητού, θεωρήθηκε εδώ και καιρό ότι αυτές οι αναμνήσεις είχαν μικρή έως καθόλου επίδραση στη διατροφική συμπεριφορά», είπε ο Δρ. de Lartigue. «Αυτό που προκαλεί έκπληξη είναι ότι η απενεργοποίηση αυτών των νευρώνων αποτρέπει την αύξηση βάρους, ακόμα και σε δίαιτες πλούσιες σε λιπαρά και ζάχαρη».
Ο Υποτιμημένος Ρόλος Της Μνήμης
Η μνήμη συχνά παραβλέπεται ως βασικός μοχλός της πρόσληψης τροφής, αλλά αυτή η μελέτη καταδεικνύει μια άμεση σχέση μεταξύ της μνήμης και του μεταβολισμού. Αυτό που ξεχωρίζει αυτή την ανακάλυψη από άλλες μελέτες που σχετίζονται με τη μνήμη είναι οι επιπτώσεις της στην κατανόηση της μεταβολικής υγείας. Η απενεργοποίηση των νευρώνων που ανταποκρίνονται στη ζάχαρη στον ιππόκαμπο των πειραματόζωων όχι μόνο διαταράσσει τη μνήμη, αλλά μειώνει επίσης την πρόσληψη ζάχαρης και προστατεύει από την αύξηση βάρους, ακόμα και όταν τα πειραματόζωα εκτίθενται σε δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη. Αυτό υπογραμμίζει μια άμεση σχέση μεταξύ ορισμένων εγκεφαλικών κυκλωμάτων που εμπλέκονται στη μνήμη και τη μεταβολική υγεία, η οποία έχει παραβλεφθεί σε μεγάλο βαθμό στον τομέα της έρευνας για την παχυσαρκία.
«Τα συστήματα μνήμης στον ιππόκαμπο εξελίχθηκαν για να βοηθήσουν τα ζώα να εντοπίζουν και να θυμούνται τις πηγές τροφής που είναι κρίσιμες για την επιβίωση», δήλωσε ο πρώτος συγγραφέας, Mingxin Yang, διδακτορικός φοιτητής του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια στο εργαστήριο του de Lartigue. «Στα σύγχρονα περιβάλλοντα, όπου το φαγητό είναι άφθονο, αυτά τα κυκλώματα μνήμης μπορεί να οδηγήσουν στην υπερκατανάλωση τροφής, συμβάλλοντας στην παχυσαρκία».
Advertising
Ειδικά, Αλλά Ανεξάρτητα Κυκλώματα
Μια άλλη βασική ανακάλυψη είναι ότι οι αναμνήσεις που σχετίζονται με το φαγητό είναι πολύ συγκεκριμένες. Οι νευρώνες που ανταποκρίνονται στη ζάχαρη κωδικοποιούν και επηρεάζουν μόνο τις μνήμες και την πρόσληψη που σχετίζονται με τη ζάχαρη, ενώ οι νευρώνες που ανταποκρίνονται στο λίπος επηρεάζουν μόνο την πρόσληψη λίπους. Αυτοί οι νευρώνες δεν επηρεάζουν άλλους τύπους μνήμης, όπως η χωρική μνήμη για εργασίες που δε σχετίζονται με τρόφιμα.
«Η ακρίβεια αυτών των κυκλωμάτων είναι συναρπαστική», είπε ο de Lartigue. «Δείχνουν πόσο καλά συντονισμένος είναι ο εγκέφαλος για τη σύνδεση της τροφής με τη συμπεριφορά, διασφαλίζοντας ότι τα ζώα μπορούν να διαφοροποιήσουν τις διάφορες πηγές θρεπτικών συστατικών στο περιβάλλον τους».
Έχουμε ξεχωριστούς τύπους νευρώνων που κωδικοποιούν τη μνήμη για τροφές πλούσιες σε λιπαρά έναντι της μνήμης για τροφές πλούσιες σε ζάχαρη. Αυτά τα ξεχωριστά συστήματα προφανώς εξελίχθηκαν επειδή τα τρόφιμα στη φύση σπάνια περιέχουν τόσο λίπος όσο και ζάχαρη, υποθέτουν οι συγγραφείς.
Επιπτώσεις Για Τη Θεραπεία Της Παχυσαρκίας
Τα ευρήματα της μελέτης ανοίγουν νέες δυνατότητες για την αντιμετώπιση της υπερφαγίας και της παχυσαρκίας. Στοχεύοντας τα κυκλώματα μνήμης του ιππόκαμπου, μπορεί να είναι δυνατό να διαταραχθούν οι ενεργοποιητές μνήμης που οδηγούν στην κατανάλωση ανθυγιεινών, θερμιδογόνων τροφών.
«Αυτοί οι νευρώνες είναι κρίσιμοι για τη σύνδεση των αισθητηριακών ενδείξεων με την πρόσληψη τροφής», είπε ο Δρ. de Lartigue. «Η ικανότητά τους να επηρεάζουν τόσο τη μνήμη όσο και τον μεταβολισμό, τους καθιστά πολλά υποσχόμενους στόχους για τη θεραπεία της παχυσαρκίας στον σημερινό κόσμο που είναι πλούσιος σε τρόφιμα».
Αυτή η συλλογική μελέτη διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνιας και το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας και υποστηρίχθηκε από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας και την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία.
Το παρόν άρθρο αποτελεί μετάφραση και προσαρμογή στην ελληνική γλώσσα του πρωτότυπου άρθρου που μπορεί να βρεθεί εδώ.
Πηγή άρθρου
Memory systems in the brain drive food cravings that could influence body weight | ScienceDaily
