
Δέκα ερωτήσεις για τον Μπέρτολτ Μπρεχτ από την Άννα Ρω.
Bertol(d)t Brecht θα μας πείτε γιατί αλλάξατε το τελευταίο γράμμα από το όνομά σας;
Το όνομα μου ήταν, μιλώ σε παρελθοντικό χρόνο γιατί ίσως γνωρίζετε ότι έχω πεθάνει εδώ και 66 χρόνια περίπου, προσθέστε και 58 χρόνια που έζησα, μου ζητάτε λοιπόν να θυμηθώ μια ιστορία εκατό είκοσι τεσσάρων ετών. Θα το κάνω όμως γιατί έχει σημασία να καταλάβουμε ότι μπορούμε εμείς οι άνθρωποι ν` αλλάξουμε τα πράγματα και να σπάσουμε τον τσαμπουκά της νομοτελειακής λογικής και των συναφών παραγώγων της.
Γιατί άλλαξα λοιπόν το τελευταίο γράμμα από το δεύτερο κατά σειρά όνομά μου; Μα σας το απάντησα ήδη.
Πώς σας επηρέασε η πάθηση της καρδιάς σας;
Επιμένετε να ρωτάτε πράγματα ιδιωτικά που αφορούν το παρελθόν, πράγματα ασύγκριτα με τις συνέπειες της σημερινής πανδημίας. Θα σας πω πως η δική μου ασθένεια με οδήγησε σε μια συμφιλίωση με τον θάνατο, αν και είναι πάντα δύσκολο να πεις στη ζωή αντίο. Δεν ξέρω όμως αν το ίδιο θα συμβεί με την ανθρωπότητα, αν θα οδηγηθεί σε μια τέτοια συμφιλίωση – παράδοση ή θ` αποφασίσει να παλέψει για να βελτιώσει την ανεπάρκεια της ζωής της.
Τι οφείλουν δηλαδή να κάνουν οι άνθρωποι;
Οι άνθρωποι είναι περισσότερο απ` ότι θα `πρεπε ανθεκτικοί, αυτό είναι το πρόβλημα. Είναι σε θέση να κάνουν υπερβολικά πολλά σε βάρος του εαυτού τους.
Ποια περίοδος της ζωής σας είναι πιο ισχυρή στη μνήμη σας;
Δεν επιτρέπω στις αναμνήσεις να εξουσιάζουν το μυαλό μου, γιατί όπως καταλαβαίνετε το μυαλό είναι κατασκευασμένο για να σκέφτεται και όχι για να αναπολεί.
Και τι σκέφτεστε τώρα;
Ότι πρέπει να συνεχίσω να σκέφτομαι. Έχω πολλά ακόμα να γράψω αλλά κυρίως έχω πολλά να αμφισβητήσω σε όσα έχουν ήδη γραφτεί.
Με ποια σειρά προτεραιότητας θα τοποθετούσατε τις παρακάτω έννοιες; Πολιτική, Αλήθεια, Τέχνη, Αγώνας, Ζωή.
Αγαπητή μου δεν γνωρίζετε ότι οι τοποθετήσεις κατά σειρά κωδικοποιούν το αποτέλεσμα προς όφελος των ισχυρών; Εγώ είμαι ο Μπέρτολτ Μπρεχτ και θα μπερδέψω λίγο τα πράγματα για να χρεώσω ακόμα μια ουτοπία στο μέλλον και θα πω: Η Πολιτική της Τέχνης θα φουντώσει τον Αγώνα για την Αλήθεια της Ζωής.
Εννοείτε;
Εννοώ πως έχετε πολύ δρόμο μπροστά σας, για να καταλάβετε τι εννοώ.
8) Οπότε;
Οπότε πάρτε στα χέρια σας τα όπλα.
Τα όπλα;
Χα, τρομάξατε. Υπάρχουν όπλα που δεν σκοτώνουν.
Όπως;
Όπως τα βιβλία αγαπητή μου. Διαβάστε, διαβάστε, διαβάστε. Μόνο τότε το βλέμμα σας θα πετάξει πάνω από τους κάλπικους ορίζοντες του καπιταλισμού.
Ο Μπέρτολτ Μπρεχτ γεννήθηκε στις 10/2/1898 και, αν και πέθανε στις 10/8/1956, έχω την αίσθηση πως ακόμα υπάρχει και θα υπάρχει όσο τα κοτσυφο – κελαηδήματα που αναφέρει στο παρακάτω ποίημα θα χαϊδεύουν και τα δικά μας αυτιά.
Als ich in weißem Krankenzimmer der Charité
Als ich in weißem Krankenzimmer der Charité Aufwachte gegen Morgen zu Und eine Amsel hörte, wußte ich Es besser. Schon seit geraumer Zeit Hatte ich keine Todesfurcht mehr, da ja nichts Mir je fehlen kann, vorausgesetzt Ich selber fehle. Jetzt Gelang es mir, mich zu freuen Alles Amselgesanges nach mir auch. |
Σαν ήμουν βυθισμένος στο λευκό φόντο ενός νοσοκομειακού δωματίου του Σάριτε ξύπνησα ένα πρωί, και καθώς ένα κοτσύφι μού χάιδεψε τ` αυτιά γνώριζα πια καλά, πως, ο θάνατος δεν με τρομάζει πια. Δεν είχα τίποτα να χάσω αρκεί… να μην υπάρχω. Τώρα μπορώ και χαίρομαι με τα κοτσυφολαλήματα κυρίως γιατί θα συνεχίσουν να υπάρχουν χωρίς εμένα |
(Ελεύθερη απόδοση του ποιήματος από την Άννα Ρω)
Μπορείτε να ακούσετε το ποίημα του Μπέτρολτ Μπρεχτ εδώ: https://www.deutschelyrik.de/als-ich-in-weissem-krankenzimmer-der-charite.html