Η συγγραφέας Εύκλεια Καράδαγλη βρίσκεται πίσω από τις «Εκπνοές», μια ποιητική συλλογή, που υμνεί όχι μόνο τον έρωτα μα και το μεγαλείο του τέλους του. Είναι η περιγραφή της καθαρόαιμης γυναίκας με το εσωτερικό κάλλος, το περήφανο βήμα, το φιλήδονο άγγιγμα, που βιώνει τον απόλυτο έρωτα και στη συνέχεια το απόλυτο εσωτερικό χάος ενός χωρισμού που εκούσια προκαλεί. Η φυγή της σηματοδοτείται από αγέρωχη σιωπή. Η οδύνη της εκφράζεται μέσα από τη γλώσσα του κορμιού της, μέσα από το βλέμμα και κυρίως μέσα από τους στίχους της. Η γυναίκα αυτή αγαπά με ευλάβεια θρησκόληπτης, με φανατισμό αιρετικής, με βαρβαρότητας επιβολή, με της βροχής τη ρευστότητα και το συμπαγές του ακρογωνιαίου λίθου. Το πάθος είναι η φορεσιά της. Το λάθος το χρώμα που της ταιριάζει. Ως αντίτιμο προσδοκεί μόνο την έμπνευση. Χαρακτηριστικά λέει: «Δεν ήθελα να μ’ ερωτευτείς, ήθελα μόνο να μ’ εμπνεύσεις». Η εσωτερική της πληρότητα, η ευδαιμονία και η ισορροπία της, ανθοφορούν μόνο μέσα απ’ την έμπνευση. Αυτή την καθιστά νικήτρια, αυτή και ηττημένη. Οι εισπνοές της είναι έρωτας, κι οι εκπνοές της είναι στίχοι.
Η Εύκλεια Καράδαγλη, στη συνέντευξή που παραχώρησε στο maxmag.gr , μας μίλησε για την ποίηση,τον έρωτα και τις λέξεις που την πνίγουν και ζητούν λύτρωση στη γραφή.
Επιμέλεια συνέντευξης: Βασιλική Ευαγγέλου Παπαθανασίου
Οι “ΕΚΠΝΟΕΣ” της Εύκλειας Καράδαγλη, είναι γένους θηλυκού, μα έχουν την τόλμη της αρσενικής γραφής.
Το πόνημά σας «εκπνοές» αποτελεί το αποτέλεσμα μιας οργανωμένης σκέψης και προσπάθειας με σκοπό την έκδοση ενός βιβλίου σε δεδομένη χρονική περίοδο ;
Σε καμία περίπτωση. Πονήματα όπως οι “Εκπνοές” είναι αποτελέσματα συναισθηματικής υπερχείλισης. Τι είδους οργάνωση μπορεί να υπάρξει όταν ένα φράγμα σπάει; Εκεί ή μένεις και πνίγεσαι ή τρέπεσαι σε άτακτη φυγή. Δεν έχεις την πολυτέλεια να σκεφτείς τίποτα άλλο πέρα από την ανάγκη της “επιβίωσης”. Στη δική μου περίπτωση έμεινα όρθια μέσα σε μια τρικυμία λέξεων. Σκέφτηκα… ή εγώ ή αυτές! Και κάπως έτσι, τις άρπαξα και τις “χώρεσα” μέσα σ’ ένα βιβλίο. Για να είμαι ειλικρινής παραμένουν απειθάρχητες και σε αέναη αντιπαράθεση μαζί μου, μα η “σύγκρουση” μας, γέννησε ένα βιβλίο. Γέννησε τις “Εκπνοές”.
Είναι διάχυτο το ερωτικό συναίσθημα στα γραπτά σας. Πώς παίρνει ο έρωτας σάρκα και οστά;
Ο έρωτας εκ των πραγμάτων, δεν μπορεί να πάρει σάρκα και οστά.
Είναι το ιδεατό, είναι το απωθημένο, είναι το ανεκπλήρωτο. Είναι αυτό που μας αναγεννά κι ενίοτε μας τσακίζει. Είναι το γέλιο στα ακρόχειλα και το αλάτι στα δάκρυα. Είναι κυκλοθυμικός, ταραξίας κι ανυπέρβλητος. Εκεί που νιώθεις πως τον αγγίζεις εκεί φεύγει. Κι όταν θα σφαλίσεις πόρτες και παράθυρα και θα πεις εγώ τώρα τελείωσα μαζί σου, ορμά σαρωτικά, σε αρπάζει απ’ τους ώμους και σε ταρακουνάει κάνοντας αισθητή την παρουσία του με τρόπο σεισμικό. Ναι, είναι ένα ακραίο φυσικό φαινόμενο ο έρωτας. Άυλος, χωρίς σάρκα, χωρίς οστά. Και πες μου, πως να τα βάλει κανείς με κάτι που δεν πιάνεται! Πως;
«Δεν ήθελα να μ’ ερωτευτείς ήθελα μόνο να μ’ εμπνεύσεις». Τι σας εμπνέει; Η σημερινή πραγματικότητα μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης;
Με εμπνέει και με προκαλεί το “τίποτα”. Το άνυδρο τοπίο, η μοναξιά, οι ελλείψεις της ψυχής μου. Ο Κάρολος ο Θ´ είπε πως τα άλογα και οι ποιητές πρέπει να είναι χορτάτοι, αλλά όχι παραταϊσμένοι. Κατά καιρούς η έμπνευση μου αποκτά γεύση, μυρωδιά, χρώμα ματιών, υπόσταση, αλλά αυτό κρατά μόνο για λίγο. Τόσο όσο να καταφέρω να τη “στιχοποιήσω”. Μετά την απελευθερώνω και της ανοίγω την πόρτα για να φύγει. Το αίσθημα της αυτοκαταστροφής που διακατέχει τους περισσότερους από εμάς που γράφουμε, μας δίνει τη δύναμη και την αποκοτιά να μπορούμε να λέμε αντίο σε ότι μας εμπνέει. Δεν επιθυμούμε το σώμα της έμπνευσης αλλά το στίγμα της. Ένα στίγμα που το βαφτίζουμε ποίημα.
Όσο για την ερώτηση σου αν η σημερινή πραγματικότητα μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης, έχω να σου πω, πως ελάχιστοι από τους δημιουργούς ζουν στη σημερινή πραγματικότητα. Οι περισσότεροι κατοικούμε σ’ έναν δικό μας πλανήτη.
Έρωτας…αυτός ο δυνάστης! Τι είναι έρωτας για την Εύκλεια Καράδαγλη;
Ο έρωτας για μένα είναι μία προσωπική “Σινδόνη του Τορίνο” λεκιασμένη με τα φαιοκόκκινα σημάδια της φραγγέλωσης μου. Είναι η οδύνη στην πιο ανόθευτη μορφή της. Η φιλοσοφία πως μέσα από τον έρωτα αναγεννάσαι δεν ισχύει. Είναι μια σύγκρουση μετωπική που σε σκοτώνει κι αν είναι στο γραμμένο σου να ζήσεις, σου μένουν προικιό τα σημάδια, να τα κοιτάς και να θυμάσαι.
Πώς αρχίσατε να γράφετε ποίηση; Τι σημαίνει ποίηση για την Ευκλεια Καραδαγλη;
Δεν έχω εικόνα για το πως άρχισα να γράφω, προφανώς υπήρχε πάντα μέσα μου. Κάποια στιγμή ήρθε και με βρήκε και μου είπε κάτσε κάτω να λογαριαστούμε. Ήταν ίσως από αυτές τις συναντήσεις που χαρακτηρίζονται μοιραίες και καρμικές.
Να γράφεις, σημαίνει να ξεχνάς και να αποφορτίζεσαι. Για κάποιους η ποίηση είναι φιλοδοξία, μα για μένα είναι η λυτρωτική διαδρομή για μια Ιθάκη, που εκ των προτέρων γνωρίζω πως δε θα φτάσω ποτέ. Μεταξύ μας, είναι κι ένας τρόπος για να μένω μόνη. Η ποίηση είναι το ασφαλές στέγαστρο της εκούσιας μοναχικότητας μου. Είναι ο τόπος μου.
Το εξώφυλλο και ο τίτλος επηρεάζουν την πορεία ενός βιβλίου;
Ναι την επηρεάζουν και μάλιστα καθοριστικά, μιας και είναι το “ένδυμα” του, που σε πρώτο επίπεδο θα κεντρίσει ή όχι την προσοχή του αναγνώστη. Το εικαστικό που κοσμεί το εξώφυλλο των Εκπνοών είναι έργο της ζωγράφου Κίκας Κουπαράνη. Τον Ιανουάριο του 2019 θα κυκλοφορίσει η δεύτερη ποιητική μου συλλογή σε μια εκ νέου συνεργασία με τις Εκδόσεις Πνοή, με τίτλο “Άυλες καταστροφές”. Αυτή τη φορά το εικαστικό του εξωφύλλου φιλοτέχνησε η ζωγράφος Μαρία Κόκκινη. Δυο καλλιτέχνιδες που έσκυψαν πάνω από τους στίχους μου, τους αφουγκράστηκαν και μέσω του χρωστήρα τους συμπύκνωσαν το περιεχόμενο και το μήνυμα τους. Σίγουρα λοιπόν ο τίτλος όσο και το εξώφυλλο ενός βιβλίου, επηρεάζουν άμεσα την πορεία του γιατί έχουν τη δυναμική να συγκεντρώνουν σε ένα όνομα και σε μια εικόνα όλο το περιεχόμενο του.
Με ποιο τραγούδι θα ντύνατε μουσικά το έργο σας;
Υπάρχουν άπειρα τραγούδια και άπειρες μουσικές που αγαπώ και νομίζω πως θα έντυναν ταιριαστά το έργο μου. Μα θεωρώ πως οι “Εκπνοές” αναζητούν την αποκλειστικά δική τους μουσική, η οποία και θα υπερτονίσει τη δραματικότητα που τις χαρακτηρίζει.
Τι ρόλο έχουν οι λέξεις στη ζωή σας; Χορεύουν ρυθμικά και γίνονται προτάσεις με την πρώτη ευκαιρία;
Οι δικές μου λέξεις δεν ξέρουν να χορεύουν. Ξέρουν μόνο να επιτίθενται, να μάχονται, να υπερβαίνουν και να γιγαντώνονται.
Οι λέξεις μου με ματώνουν κι εγώ κάνω το αίμα μου μελάνι και γράφω. Είμαι το μέσο τους, το αποστακτήριο τους. Πολλοί πιστεύουν πως η λέξη είναι το εργαλείο του ποιητή μα αυτό είναι μια απάτη, γιατί στην ουσία ο ποιητής είναι το εργαλείο των λέξεων που μέσω της γραφίδας του, αποζητούν φως και λύτρωση.
Ποιο είναι το αγαπημένο σας ποίημα από όσα έχετε γράψει; Μπορείτε να θυμηθείτε πώς το γράψατε; Με ποια αιτία;
Το “Φεύγα” είναι παιδί μιας διαμάχης μου με τον έρωτα. Έχω την τάση να θυμάμαι τα πάντα και να τα περνώ μέσα από του χρόνου το φίλτρο, που από μόνο του, ξεδιαλέγει τι πρέπει να κρατήσω και τι να πετάξω. Ότι κρατώ και με μπούσουλα την υπερβολή που με διακρίνει σαν καλλιτέχνη μα και σαν άνθρωπο, το μεγιστοποιώ και να το αποτυπώνω στον υπερθετικό του βαθμό.
“Φεύγα”
Έβγα να δεις
το ´να τσιγάρο
πάνω στ´ άλλο
να καπνίζω.
Πάλι
θα πεις
πως πάντα
κάπνιζα πολύ
μ´ απόψε
είναι αλλιώτικο χαρμάνι
με καίει
όπως μ´ έκαψες εσύ.
Στης κρύας σου στάσης
τον αντίποδα
στιγμές καμένες.
Κι εγώ
με μισοφόρια λερωμένα
απ´ της λάσπης σου το κύλισμα
να τα τιμήσω
κι έτσι κάτεχα
και στην αντίπερα όχθη
να βγω καθαρή.
Στα χαμηλά που έπεσα
το βλέμμα ψηλά είχα.
Σκύψε
άξιος είσαι
τις στάχτες μόνο να μαζέψεις
τ´ αποκαίδια
που πριν εσύ να ´ρθεις
η ύλη μου ηταν
κι η ψυχή.
Ξέρω
τα δάχτυλα σου καιν’
μα έτσι γίνεται
την πυρκαγιά
σαν την ανάψεις
έτοιμος να ´σαι
κι ο ίδιος να καείς.
Δώσμου φωτιά
για το επόμενο
και φεύγα.
Ψυχή βρήκες και έκαψες.
Φύτρα μπασταρδεμένη.
Ποιο είναι το μότο σας για την ζωή;
Αφαίρεσε πριν αφαιρεθείς.
Τι σημαίνουν για σας οι παρακάτω λέξεις;
Έρωτας: Η προσωρινή αυταπάτη πως είμαστε μονογαμικοί.
Θεός: Η ιδανική περίληψη του σύμπαντος σε μία μόνο λέξη.
λατρεία : Σε ό,τι λάτρεψα υποτάχθηκα, σε ό,τι με λάτρεψε αντιστάθηκα.
άντρας : Ένα ανατομικό μεγαλούργημα, που της αποδοχής του, προηγείται ο θαυμασμός.
γυναίκα: Πολυεπίπεδη γονιμότητα.
πόθος: Ανεξήγητος μηδενισμός αντιστάσεων.
θάλασσα :Οι άγριες αγάπες και οι άγριες θάλασσες καπεταναίους άξιους γυρεύουν.
μαχαίρι: Τα πάθη μου.
