Ο Γιώργος Καζαντζής είναι ένας από τους πιο σημαντικούς συνθέτες που έχει σήμερα η χώρα. Οι συνεργασίες του με καταξιωμένους δημιουργούς είναι πάρα πολλές: Σταύρος Κουγιουμτζής, Μάνος Ελευθερίου, Κική Δημουλά, Λευτέρης Παπαδόπουλος, Γιώργος Ανδρέου, Μανώλης Ρασούλης, Ελένη Φωτάκη, Γιάννης Τσατσόπουλος, Ισαάκ Σούσης, Ηλίας Κατσούλης, Κώστας Φασουλάς. Οι ερμηνευτές επίσης αμέτρητοι και σπουδαίοι: Γιώργος Νταλάρας, Δήμητρα Γαλάνη, Λιζέτα Καλημέρη, Φωτεινή Βελεσιώτου, Βασίλης Λέκκας, Μελίνα Κανά, Παντελής Θαλασσινός, Δημήτρης Ζερβουδάκης, Αλκίνοος Ιωαννίδης, Χρήστος Θηβαίος, Ορφέας Περίδης, Γιάννης Χαρούλης, Ανδρέας Καρακώτας, Κώστας Θωμαϊδης και πολλοί ακόμη. Ο Γιώργος Καζαντζής έχει γράψει μουσική για τραγούδι, θέατρο, τηλεόραση, κινηματογράφο. Η συνεισφορά του λοιπόν στην καλλιτεχνική παραγωγή του τόπου είναι ένα ολόκληρο κεφάλαιο.
Το ξεχωριστό βέβαια με τον άνθρωπο και καλλιτέχνη Γιώργο Καζαντζή είναι που καταφέρνει μέσα από την εποικοδομητική σιωπή του να μιλάει τόσο δυνατά και καθαρά με τις μουσικές του δημιουργίες. Στη κουβέντα που είχαμε είπαμε για την τέχνη, τη μουσική, για εμπειρίες κι όνειρα άλλα είπαμε και για τη νέα δουλειά «Αινίγματα», σε στίχους Κώστα Φασουλά και ερμηνεία Παντελή Θαλασσινού.
Κύριε Γιώργο Καζαντζή η μουσική και οι μουσικοί έχουν σήμερα όραμα;
Η μουσική είναι η πλέον αφηρημένη των τεχνών και ως τέτοια συνομιλεί με τη ψυχή. Πηγάζει, δημιουργείται από την ψυχή και απευθύνεται στην ψυχή του ακροατή με έναν κώδικα που αν αυτός δεν μπορεί να αποκωδικοποιήσει, δεν μπορεί και να την γευτεί. Το μέσο για να κάνεις κτήμα σου αυτό τον κώδικα είναι η καλλιεργημένη αισθητική και αυτό απαιτεί όραμα. Άρα μουσικός – δημιουργός αλλά και αποδέκτης χωρίς όραμα δεν μπορεί να δημιουργήσει και αντίστοιχα να νιώσει την μουσική. Βεβαίως και υπάρχουν σήμερα μουσικοί με όραμα, τους κρύβει όμως η δημοσιότητα πίσω από τις κουΐντες της γιατί άλλα θέλει να προβάλλει!
Δεν αφήσατε την πόλη που γεννηθήκατε και ζήσατε για να βρεθείτε στο κέντρο των εξελίξεων. Αυτό σήμερα μοιάζει επαναστατικό. Μήπως είναι κι αναγκαίο για έναν καλλιτέχνη;
Κοιτάξτε πράγματι δεν άφησα την Θεσσαλονίκη τότε που οι σειρήνες της Αθήνας βοούσαν πολύ έντονα για τους καλλιτέχνες της επαρχίας. Επίσης, ήταν επιλογή μου να μείνω στη Θεσσαλονίκη για να είμαι πιο κοντά στις δικές μου αλήθειες γιατί αυτές είναι οι μόνες που τρέφουν την μουσική μου. Σε αυτό δικαιώθηκα, είμαι εδώ πολύ πιο κοντά στον εαυτό μου, σε επιλογή απομόνωσης οπότε το θελήσω, παραγωγικός και σε καθημερινή συνομιλία με τον κόσμο της έμπνευσης μου.
Χάνω βέβαια τις δημόσιες σχέσεις της Αθήνας όπου σε μία και μόνη εκδήλωση μπορείς να συναντήσεις σημαντικούς ανθρώπους της τέχνης και της επικοινωνίας και να νιώσεις ότι εκεί είναι πολύ πιο εύκολος ο δρόμος της δημοσιοποίησης της δουλειά σου. Αυτό το χάνω συνειδητά, προτιμώ όμως το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου μου να το αφιερώνω, κλεισμένος στον κόσμο μου, στο να ψηλαφώ τα αισθητήρια μου δημιουργώντας ιδέες και ατμόσφαιρες, άλλωστε αυτό είναι και το κυρίαρχο ζητούμενο για έναν δημιουργό, και αν υπάρξει προϊόν δημιουργίας τότε να ασχοληθώ δευτερογενώς και με την δημοσιοποίηση του!
Η τέχνη κρύβει μέσα της αρχέγονες αλήθειες
Κ. Γ. Καζαντζή έχετε εντοπίσει το λόγο που η τέχνη δέχεται αυτό τον πόλεμο;
Σήμερα στη κοινωνία μας παντού κυριαρχεί το κυνήγι του κέρδους και της εξουσίας, που οι κανόνες του προτάσσοντας τα δύο αυτά στοιχεία δεν έχουν συναισθηματισμούς, αλήθειες και ηθικές αξίες. Τα στοιχεία αυτά δυστυχώς καλλιεργούνται πλέον σήμερα και ως ιδανικά. Από την άλλη πλευρά η τέχνη ως εργαλείο που σμιλεύει την ψυχή, που αποκαλύπτει και εξαγνίζει, που σε παίρνει απ’ το χέρι και σε ταξιδεύει στο να γνωρίσεις βαθύτερα την ύπαρξή σου, κινείται σε ένα περιβάλλον αλήθειας, σεβασμού και ηθικών αξιών. Εάν βάλετε λοιπόν το κέρδος απέναντι στην αλήθεια… και την εξουσία απέναντι στις ηθικές αξίες θα γίνετε θεατές μιας τεράστιας κόντρας!!! Αυτός είναι και ο λόγος που αυτοί που εκφράζουν το κέρδος και την εξουσία δεν θέλουν την τέχνη, γιατί η “Τέχνη” τους χαλάει το αφήγημα. Είναι απλό!
Πόση δύναμη έχει η τέχνη;
Θα πρέπει να μπούμε λίγο βαθύτερα στην έννοια της τέχνης για να μιλήσουμε γι’ αυτήν. Η τέχνη παράγεται από την ανάγκη του ανθρώπου να εκφράσει με ποιητικό τρόπο την απόσταση, το χάσμα θα έλεγα, που τον χωρίζει από το απόλυτο, από το ιδεατό. Άρα η τέχνη εκφράζει μια βαθύτερη τάση του ανθρώπου να ενωθεί με το απόλυτο και να ολοκληρωθεί. Κρύβει μέσα της λοιπόν αρχέγονες αλήθειες και ως τέτοια έχει τεράστια υπαρξιακή δύναμη και τροφή για αυτογνωσία, ολοκλήρωση και αυτοπραγμάτωση. Δε χρειάζεται να πάμε μακριά, και μόνο αν ψάξουμε ιστορικά στη χώρα μας θα δούμε τι δύναμη είχε η μουσική για παράδειγμα, και πόσο στάθηκε αρωγός και εμψυχωτής του λαού σε πολύ δύσκολες στιγμές της πατρίδας μας.
Κύριε Γ. Καζαντζή βλέπετε στην εποχή μας φωτεινούς ανθρώπους στη μουσική σκηνή που θα αποτελέσουν τη σταθερή συνέχεια της;
Ναι βέβαια βλέπω φωτεινούς ανθρώπους στην γένια μου αλλά και στην νέα γενιά. Το ερώτημα είναι αν η φωτεινότητά τους φωτίζει και ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας μας, γιατί φοβάμαι ότι έχει μετατοπιστεί σημαντικά το αισθητικό κέντρο του κόσμου και δεν ξέρω εάν πλέον μπορούμε να μιλάμε για σταθερή συνέχεια της μουσικής σκηνής στην χώρα μας, εγώ μάλλον για ασταθή την βλέπω.
Η διοικητική σας εμπειρία στη θέση του Καλλιτεχνικού Διευθυντή στο Δήμο Καλαμαριάς τι σας δίδαξε;
Στο Δήμο Καλαμαριάς υπήρξα καλλιτεχνικός διευθυντής 17 χρόνια, από το 1999 μέχρι το 2015. Είχα άριστη σχέση και συνεργασία με όλες τις διοικήσεις του Δήμου και με τα στελέχη του οργανισμού. Εκεί αντιλήφθηκα πόσο σημαντικό ρόλο μπορεί να παίξει η τοπική αυτοδιοίκηση εκτός των άλλων και στο χώρο του πολιτισμού. Τότε ήμασταν προσηλωμένοι στο να κάνουμε τον πολιτιστικό οργανισμό εργαλείο παραγωγή πρωτογενούς πολιτισμού. Θυμάμαι είχαν περάσει πάρα πολλοί νέοι δημιουργοί από όλες τις μορφές τέχνης και παρουσίαζαν μέσα από το δικό μας βήμα το πρωτογενές έργο τους που τις περισσότερες φορές είχε δημιουργηθεί με δικό μας ερέθισμα και αποκλειστικά για τις δικές μας εκδηλώσεις. Οι εκδηλώσεις-θεσμοί του Δήμου Καλαμαριάς τότε όπως το «Παρα θιν Αλός», «Το πεδίο δράσης Κόδρα», η «Παραθινούπολη», ο «Μήνας Θεάτρου» κ.α. είχαν γίνει ένα μελίσσι δημιουργίας σε όλες τις μορφές τέχνης.
γράφω όποτε νιώθω ότι εγκυμονώ ιδέες και μοτίβα.
Γράφετε μουσική για τραγούδι, θέατρο, κινηματογράφο, τηλεόραση. Πόσο διαφορετική είναι η διαδρομή για να γραφτεί η μουσική για κάθε είδος;
Γενικώς γράφω όποτε νιώθω ότι εγκυμονώ ιδέες και μοτίβα. Εφόσον νιώθω ότι είμαι σε φάση δημιουργίας, ανατρέχω στίχους που με έχουν κινητοποιήσει και αν κάποιος απ’ αυτούς συνεχίζει να με κινητοποιεί τότε προκύπτει ίσως κάποιο τραγούδι. Αν όχι, γράφω σκέτη μουσική που ανάλογα με την δομή της προορίζεται για τραγούδι ή οργανικό κομμάτι. Έτσι δημιουργείται μία κάβα στην οποία ανατρέχω αργότερα. Όταν καλούμαι να γράψω μουσική για θέατρο ή τηλεόραση, τότε βέβαια υπάρχει η παραγγελία, αλλά εκεί εμπνέομαι γενικά από το κείμενο, τις πρόβες των ηθοποιών ή το οπτικό-ακουστικό υλικό αν πρόκειται για τηλεόραση. Αυτή η διαδικασία είναι ακόμη πιο συναρπαστική γιατί έχω τη δυνατότητα μέσα στο χώρο μου να ντύσω με μουσικές ατμόσφαιρες διαλόγους ή σκηνές και να αναπαράξω μουσικά το δικό μου σύμπαν.
Κ. Γιώργο Καζαντζή προτιμάτε, αν έχω καταλάβει σωστά, να δημιουργείτε ολοκληρωμένες δουλειές. Συνθέτης – Στιχουργός – Ερμηνευτής. Πιστεύετε πως είναι άλλο το αποτέλεσμα με αυτή τη δομή;
Αυτό εξαρτάται από το υλικό που έχει μαζευτεί και πώς αυτό δημιουργεί μία ενότητα. Εάν δηλαδή το υλικό είναι διαφορετικών στιχουργών και τραγουδιστών αλλά παρόλα αυτά έχει μια ενιαία οντότητα, δεν έχω κανένα πρόβλημα να κάνω πολυσυμμετοχικό δίσκο και το έχω κάνει πολλές φορές. Εάν όμως το υλικό προέρχεται από έναν στιχουργό και το έχω μελοποιήσει στο σύνολο του, τότε εφόσον ερμηνευτεί και από έναν τραγουδιστή, η ενότητα συντελείται και από τις τρεις πλευρές. Αυτό συνέβη στο δίσκο που κάναμε σε στίχους Κώστα Φασουλά και ερμηνεία του Παντελή θαλασσινού.
Υπάρχουν βέβαια περιπτώσεις που τα τραγούδια είναι διαφόρων στιχουργών αλλά τραγουδιούνται από έναν τραγουδιστή, όπως συνέβη με το δίσκο που κάναμε με το Γιώργο Νταλάρα. Θεωρώ όμως ότι έτσι κι αλλιώς η ενότητα εξασφαλίζεται αφού η μουσική είναι του ίδιου συνθέτη πόσο μάλλον και του ίδιου ενορχηστρωτή, εφόσον στο 98% των τραγουδιών και της μουσικής μου τις ενορχηστρώσεις τις κάνω ο ίδιος.
…απέναντι στις αντιξοότητες της καθημερινότητάς μου έχω ένα δυνατό αντίβαρο, τη μουσική μου.
Νέος δίσκος με τον Παντελή Θαλασσινό και τον Κώστα Φασουλά. Πείτε μας γι’ αυτή τη δουλειά.
Είναι μία δουλειά που την μοιραζόμαστε από κοινού και οι τρεις. Ο Κώστας Φασουλάς αγαπημένος φίλος, μου είχε στείλει τους στίχους του πριν τρία χρόνια και ενώ ήμουν σε φάση δυστοκίας με ξεκλείδωσε βρίσκοντας συνάφεια δύο στίχων από αυτούς που μου έστειλε με αντίστοιχα οργανικά μου κομμάτια. Είναι «Τα Ξένα» που αντιστοιχεί με το οργανικά μου «Σούγια» και «Η βόλτα» αντίστοιχο με την στιγμή της τελικής αναγνώρισης από την Ιφιγένεια εν Ταύροις. Μετά πήρα φόρα και έκανα όλα τα κομμάτια οκτώ στο σύνολο. Ακούγοντας τις μουσικές με τους στίχους συμφωνήσαμε και οι δύο με τον Κώστα ότι από μέσα τους αναδύονταν η φωνή του Παντελή, κοινός μας φίλος και αγαπημένος. Του τα στείλαμε ενθουσιάστηκε και τα αινίγματα γεννήθηκαν.
Έπαιξαν υπέροχοι μουσικοί – Μανώλης Πάππος, Ηρακλής Βαβάτσικας, Δημήτρης Γουμπερίτσης, Κώστας Νικολόπουλος, Θάνος Καζαντζής, Κυριάκος Γκουβέντας, Εύη Καζαντζή, Κώστας Ματσίγκος, Δημήτρης Μυστακίδης – εδώ στο στούντιο μου, το Polytropon, στη Θεσσαλονίκη σε δικές μου ενορχηστρώσεις. Στο τραγούδι «Τα Ξένα» ζητήσαμε και την συμμετοχή του Δημήτρη Ζερβουδάκη όπου το τραγούδησαν υπέροχα μαζί με τον Παντελή.
Κ. Γιώργο Καζαντζή έχετε πραγματοποιήσει κάποια βασικά όνειρά σας;
Ναι, θα πρέπει να είμαι ευχαριστημένος. Το βασικότερο είναι ότι έχω την υγεία μου μέχρι στιγμής, κάνω μια σχετικά ήσυχη, ισορροπημένη και όσο δύναμαι υγιεινή ζωή. Βρίσκομαι σε μια δημιουργική εφηβεία που έχει παράξει ένα μικρό έργο. Έχω δημιουργήσει τον προσωπικό μου χώρο, πέρα από το επαγγελματικό Polytropon που διαχειρίζεται ο γιος μου Θάνος, όπου με μια σχετικά καλή υποδομή έχω ανεξαρτησία παραγωγής στα demo μου αλλά και στις τελικές παραγωγές μου. Το πιο σημαντικό απ’ όλα όμως είναι ότι απέναντι στις αντιξοότητες της καθημερινότητάς μου έχω ένα δυνατό αντίβαρο, τη μουσική μου. Αυτό είναι νομίζω και το μεγαλύτερο δώρο που έχω εισπράξει από τη ζωή μου.
Κύριε Γ. Καζαντζή σας ευχαριστώ πολύ για την ωραία κουβέντα!
Και εγώ σας ευχαριστώ για την φιλοξενία!!!
Ακολουθεί βίντεο με «Τα ξένα», το νέο τραγούδι του Γιώργου Καζαντζή από τα «Αινίγματα», με τον Παντελή Θαλασσινό και τον Δημήτρη Ζερβουδάκη:
