Σε ηλικία μόλις 31 χρονών, διατελεί πλοίαρχος στο Tera Jet, ίσως το μεγαλύτερο ταχύπλοο της Μεσογείου. Μέχρι τον Σεπτέμβρη εργαζόταν στην Sea Jets και τώρα, σε ηλικία μόλις 36 χρονών, εργάζεται στην A ship σε επιβατηγό-οχηματαγωγού πλοίου. Είναι ο Ιωάννης Βουτσελάκος, κάτοχος του ανώτατου αξιώματος της ιεραρχίας ενός πλοίου, αυτό του πλοιάρχου. Συζητώ μαζί του σε μια εφ’ολης της ύλης συνέντευξη για τη θάλασσα, τον ίδιο, τη ναυσιπλοΐα του χθες με το σήμερα, το ρόλο του πλοιάρχου και του πληρώματος σε ένα καράβι, τις εμπειρίες του και την τεχνογνωσία του επαγγέλματος. Λίγο πριν δημοσιευτεί η συνέντευξη μας, τον πετυχαίνω στη Σικελία, να εκτελεί ταξίδια από το λιμάνι Porto Empedocle προς τα νησιά Linosa και Lampedusa. Οι συστάσεις προς το πρόσωπο του περισσεύουν. Αρκετά χρόνια πριν, ο Διαμαντής Παπαγεωργίου, ένας εκ των καλύτερων καπετάνιων που πέρασαν ποτέ από τα ελληνικά ύδατα, ίσως και ο καλύτερος, είχε αναφερθεί με τα εξής λόγια για τον τότε μαθητή του, Ιωάννη Βουτσελάκο. «Να θυμάστε ένα όνομα το οποίο θα σε λίγα χρόνια θα είναι το μέλλον της ελληνικής ναυσιπλοΐας. Ιωάννης Βουτσελάκος!»
Τι είναι για σας η θάλασσα; Πώς ήρθε αυτή η απόφαση ζωής να ασχοληθείτε με τα ταξίδια(πλοία);
Η θάλασσα για μένα είναι τα πάντα. Μου βγάζει διάφορα συναισθήματα ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν. Η απόφαση, το να ασχοληθώ με το ναυτικό επάγγελμα , ήταν μονόδρομος για μένα λόγω του ότι η οικογένεια μου όντας οικογένεια ψαράδων δεν ήθελε να ασχοληθώ κι εγώ με το σκληρό αυτό επάγγελμα του αλιέα. Επειδή όμως δεν μπορούσα να αποχωριστώ τη θάλασσα η μόνη επιλογή ήταν τα πλοία. Επιλογή που δεν την έχω μετανιώσει.
Τι σπουδάσατε; Ποια προσόντα και από ποιες θέσεις πρέπει να περάσει κάποιος για να διατελέσει πλοίαρχος;
Τελειώνοντας το λύκειο έδωσα πανελλαδικές εξετάσεις και πέρασα στην Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Οινουσσών. Εκεί φοίτησα τέσσερα χρόνια και τελειώνοντας πήρα το δίπλωμα του Πλοιάρχου Γ’. Για να φτάσεις στον βαθμό του Πλοιάρχου πρέπει να συμπληρώσεις την απαραίτητη πλεύσιμη υπηρεσία και παρακολουθώντας σεμινάρια σε εξειδικευμένο κέντρο επιμόρφωσης (ΚΕΣΕΝ) φτάνεις κάποια στιγμή να πάρεις το δίπλωμα του Πλοιάρχου Α’.
Διατελέσατε Πλοίαρχος στο Τera Jet , ίσως το μεγαλύτερο και ταχύτερο ταχύπλοο της Μεσογείου. Εμπειρίες και συναισθήματα;
Σίγουρα ήταν ένα συναίσθημα που δεν μπορεί να περιγραφεί με λόγια. Όταν στα 31 μου είμαι πρώτη φορά πλοίαρχος σε ένα πλοίο 146 μέτρων είναι αυτονόητο ότι με γεμίζει περηφάνια, αναγνωρίζοντας τον κόπο της σκληρής δουλειάς όλα αυτά τα χρόνια μέσα στο πλοία.
Γέφυρα πλοίου: Ευθύνες, φόβοι και διαχείριση περιστατικών…
Το πλοίο έχει ιπποδύναμη 110.000 ίππων. Αυτό είναι αποτέλεσμα των συνδυασμών δύο αεροστροβίλων(L.M 2500 FIAT AVIO) και τεσσάρων κύριων μηχανών εσωτερικής καύσης (M.T.U 1163). Επίσης διαθέτει τρεις ηλεκτρογεννήτριες (ΜTM 620 DEUTSCH). Αποτελείται από τριάντα οκτώ μέλη πληρώματος και αναλόγως με την κίνηση επιβατών και οχημάτων αυξομειώνεται αναλόγως. Οι μεγαλύτεροι φόβοι ενός πλοιάρχου είναι να μην πάθει κάποια σοβαρή ζημιά το πλοίο και κυρίως να μην τραυματιστεί κάποιο μέλος του πληρώματος ή επιβάτης. Οι ευθύνες είναι μοιρασμένες ανάλογα με την θέση που έχει ο καθένας μέσα στο πλοίο και λίγο πολύ ένα πλοίο λειτουργεί όπως και μία εταιρεία στη στεριά. Ευτυχώς μέχρι και σήμερα δεν μου έχει συμβεί κάτι σοβαρό , αλλά στην περίπτωση που συμβεί κάτι στον οποιοδήποτε πρέπει να το αντιμετωπίσει με ψυχραιμία , αποφασιστικότητα και αν δει ότι δεν μπορεί να αποφύγει τη ζημιά οι κινήσεις του να είναι τέτοιες, ώστε να γίνει μικρότερη.
Οι μηχανικοί του πλοίου;
Οι μηχανικοί του πλοίου δεν διαφέρουν από τα υπόλοιπα μέλη του πληρώματος. Είναι και αυτοί γρανάζια που αποτελούν ένα καλοκουρδισμένο ρολόι , αλλά παρόλα αυτά όλη την ευθύνη και για όλα τα μέλη του πληρώματος την έχει ο πλοίαρχος.
Πόσο όμορφο και αντιστοίχως πόσο βαρύ μπορεί να είναι το τίμημα του να ξέρεις ότι κουβαλάς κόσμο;
Το να μεταφέρεις επιβάτες είναι τόσο όμορφο όσο και επικίνδυνο , γιατί μπορείς να μεταφέρεις έμψυχο φορτίο αλλά πολλές φορές αυτό δεν είναι και πάντα καλό, καθώς έχεις να αντιμετωπίσεις διάφορα προβλήματα όπως μικροτραυματισμούς από πεσίματα (π.χ. : ηλικιωμένοι) , παράπονα από τυχόν καθυστερήσεις κλπ.
Ο πλοίαρχος είναι και άνθρωπος. Τι σας έχει μάθει η εμπειρία σας όλα αυτά τα χρόνια;
Ο πλοίαρχος ενός πλοίου εννοείται ότι είναι και άνθρωπος. Κρίνεται για τις επιλογές και τις αποφάσεις τις οποίες λαμβάνει. Οφείλει να σέβεται και να κατανοεί αλλά παράλληλα να κρατάει την τάξη και να γίνεται σκληρός για να μπορέσει να κρατήσει τις ισορροπίες μέσα στο πλοίο. Και σίγουρα η αγάπη για το επάγγελμα αυτό είναι πάρα πολύ σημαντική. Να μην ξεχνάμε ότι ο σεβασμός κερδίζεται.
Πόσο έχουν αλλάξει τα πλοία σε σχέση με το παρελθόν; Πόσο καίριος είναι ο ρόλος της τεχνολογίας σήμερα, ώστε να προλαμβάνονται οι κίνδυνοι έγκαιρα;
Τα πλοία έχουν αλλάξει πάρα πολύ σε σχέση με το παρελθόν. Σε διάστημα περίπου είκοσι ετών έχουν μετατραπεί σε τεχνολογικά θαύματα. Φανταστείτε πλοία που με μία εντολή και χωρίς την ανθρώπινη βοήθεια μένουν σταθερά στο ίδιο σημείο. Σίγουρα η τεχνολογία έχει βοηθήσει πάρα πολύ και έχει κάνει τη ζωή μας πιο εύκολη , όμως αυτό δεν θα πρέπει να μας κάνει να ξεχνάμε τη ναυτική μας τέχνη. Πολλές φορές αυτή είναι εκείνη η οποία μας βοηθάει σε δύσκολες καταστάσεις , όπως για παράδειγμα σε ακραία καιρικά φαινόμενα.
Ξέρετε κάτι. Πολλοί λένε ότι ένας ναυτικός , ένας εργάτης πλοίου , ένας πλοίαρχος κ.ο.κ. σπάνια έως ποτέ βλέπει την οικογένεια του και τα αγαπημένα του πρόσωπα. Ισχύει αυτό ή είναι απλά ένα μύθευμα;
Σίγουρα μόνο μύθευμα δεν είναι. Αυτά που στερείται ένας ναυτικός δεν ανταλλάσσονται με όσα χρήματα και να του δώσεις. Οι συνάδελφοι των ποντοπόρων πλοίων κάνουν αρκετούς μήνες για να δουν τις οικογένειες τους και τα σπίτια τους. Αλλά μην νομίζει ο κόσμος ότι και οι ναυτικοί που ζουν στην ακτοπλοΐα δεν στερούνται και αυτοί τις οικογένειες τους , καθώς υπάρχουν δρομολόγια που τα πλοία ταξιδεύουν συνέχεια εξυπηρετώντας τις ανάγκες των νησιών.
Ένα μεγάλο δίδαγμα-μήνυμα;
Το δίδαγμα είναι ότι τη θάλασσα πρέπει να τη σέβεσαι , να την αγαπάς και να την κοιτάς κατάματα , σαν τη μητέρα των παιδιών σου.
Ποτέ ξανά να μην συμβεί κάτι αντίστοιχο με εκείνη την βραδιά…
Ποτέ ξανά να μην συμβεί κάτι αντίστοιχο με εκείνη την βραδιά, μου απαντάει όταν τον ρωτάω για το τιμητικό δίπλωμα που παρέλαβε πριν από κάτι μέρες η γυναίκα του με το γιο του. «Η βράβευση έγινε γιατί την βραδιά εκείνη, στο Μάτι Αττικής, μαζί με αλλά 3 μέλη του πληρώματος πήραμε το ταχύπλοο διάσωσης και περισυλλέξαμε 42 άτομα από τα ανοιχτά της Ραφήνας και από την παραλία στο Κόκκινο λιμανάκι». Στις 16 Ιανουαρίου, βραβεύτηκε από την ένωση πλοιάρχων για τον ίδιο λόγο. Παρά τις δυσκολίες αυτής της συζήτησης, θυμάμαι τα τελευταία του λόγια και φαντάζομαι πως είμαι συνεπιβάτης στο καράβι του. «Τη θάλασσα πρέπει να τη σέβεσαι , να την αγαπάς και να την κοιτάς κατάματα , σαν τη μητέρα των παιδιών σου».
Σημειώσεις:
*Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε μέσω διαδικτύου.
*Οι φωτογραφίες που απαιτήθηκαν για τις ανάγκες του άρθρου εμπίπτουν σε πνευματικά δικαιώματα και παραχωρήθηκαν με την άδεια του συνεντευξιαζόμενου.
