Ένα πρόσφατο ταξίδι μου στο εξωτερικό ήταν η αφορμή για αυτήν την συνέντευξη. Μια συνέντευξη με αγάπη, ειλικρίνεια, σεβασμό και γεμάτη αλήθεια από την κ. Ιωάννα Νερολόγου, που εργάζεται ως εκπαιδευτικός στο Ελληνικό Σχολείο του Βελγίου, στον τομέα της πρωτοβάθμια εκπαίδευσης. Ρίσκα, εμπειρίες, αποφάσεις ζωής και όρεξη για μάθηση όλα όσα θυμάται από την παιδική της ηλικία μέχρι τώρα. Πως είναι άραγε η ζωή ενός εκπαιδευτικού σε ένα Αμιγές Ελληνικό Σχολείο του Εξωτερικού; H νοοτροπία, η διαδικασία της εκπαιδευτικής πράξης, οι σχέσεις της σχολικής κοινότητας πόσο διαφέρουν άραγε από την ελληνική πραγματικότητα; Ευγενική και πρόθυμη έδωσε τις δικές τις απαντήσεις. Μια αισιόδοξη και ταξιδιάρα δασκάλα. Μια δασκάλα που θα ήθελε να έχει κάθε μαθητής. Και για εκείνη η δική της αλήθεια είναι μια: Οι όποιες δυσκολίες μπορούν να ξεπεραστούν μόνο εάν αρχίσουμε να συνεργαζόμαστε μεταξύ μας με στόχο το καλό του συνόλου και όταν μάθουμε να ακούμε πραγματικά τους άλλους…
Επιμέλεια Συνέντευξης: Παναγιώτης Χοχτούλας
-
Πριν ξεκινήσουμε την εκ βαθέων συζήτησή μας, θα θέλαμε να μας δώσετε κάποιες τυπικές συστάσεις, όσον αφορά το παρελθόν και τις επαγγελματικές επιλογές σας. Που σπουδάσατε, τι σήμαινε και τι σημαίνει για εσάς το επάγγελμα του εκπαιδευτικού; Μιλήστε μας για εσάς
Ως παιδί εκπαιδευτικών, η εκπαίδευση και ειδικότερα το δημοτικό σχολείο αποτελούσε μια καθημερινότητα για μένα μεγαλώνοντας. Το Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Πατρών ήταν για μένα μια από τις αρχικές μου επιλογές τελειώνοντας το λύκειο. Κατά τη διάρκεια των σπουδών μου αντάλλασσα συχνά απόψεις με τους γονείς μου σχετικά με τον τομέα της εκπαίδευσης και δεν ήταν λίγες οι φορές που μου διηγούνταν εμπειρίες από την εκπαιδευτική ζωή στα δημοτικά σχολεία που υπηρέτησαν. Αφού ολοκλήρωσα τις σπουδές μου, υπηρέτησα σε διάφορες περιοχές παίρνοντας έτσι το βάπτισμα του νέου εκπαιδευτικού και αποκτώντας νέες γνώσεις και εμπειρίες μετά από το τέλος κάθε σχολικής χρονιάς.
Στη συνέχεια, η αγάπη μου για την Ιστορία με οδήγησε στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ για μεταπτυχιακές σπουδές στην Κλασσική και Αρχαία Ιστορία. Μετά την επιστροφή μου ξεκίνησα και πάλι να υπηρετώ στην εκπαίδευση και μάλιστα για μερικά χρόνια ως υποδιευθύντρια. Την περίοδο αυτή είχα την ευκαιρία να γνωρίσω περισσότερο από κοντά ζητήματα της εκπαίδευσης που δεν αφορούν μόνο την διδακτική αίθουσα αλλά και τη διοικητική λειτουργία της σχολικής μονάδας.
Ωστόσο, το επάγγελμα του εκπαιδευτικού βρίσκεται και παίρνει μορφή μέσα στην αίθουσα, ανάμεσα στα θρανία, στα τετράδια και τις παιδικές φωνές. Το επάγγελμα του εκπαιδευτικού είναι για μένα μία διαδικασία κατά την οποία δεν δουλεύουμε μόνο με τα παιδιά αλλά και με τον εαυτό μας. Αυτή η αλληλεπίδραση είναι κάτι το μοναδικό και είμαι στη θέση να πω πως η επιλογή που έκανα ήταν η σωστή.
-
Μια μεγάλη απόφαση, ένα μεγάλο ρίσκο, μια κρίσιμη στιγμή: Έτσι συνηθίζουν να περιγράφουν πολλοί άνθρωποι την μετεγκατάσταση στο εξωτερικό, που συνεπάγεται και ένα νέο ξεκίνημα. Πότε πήρατε την απόφαση αυτή για το ελληνόγλωσσο δημοτικό σχολείο του Βελγίου; Είναι όντως τέτοιου είδους αποφάσεις όπως τις περιγράφουν;
Η πρώτη μου μετεγκατάσταση στο εξωτερικό, για τις μεταπτυχιακές σπουδές μου στην Αγγλία ήταν για μένα ένα καθοριστικό βήμα. Η ασφάλεια του Πανεπιστημίου δεν περιλαμβάνει βέβαια ρίσκο, αποτέλεσε ωστόσο τόσο μια μεγάλη απόφαση όσο και μια κρίσιμη στιγμή. Ήταν αυτή μου η εμπειρία που επιβεβαίωσε την άποψή μου για τη χρησιμότητα της αλλαγής και της επαφής με άλλα συστήματα εκπαίδευσης και γενικότερα με έναν άλλο τρόπο ζωής. Τα εφόδια με τα οποία γύρισα στην Ελλάδα ήταν ανεκτίμητης αξίας καθώς πέρα από τις γνώσεις που μου προσέφερε το πρόγραμμα σπουδών μου, ήμουν πλέον σε θέση να συγκρίνω μεταξύ της καθημερινότητας και άλλων πτυχών της ζωής στη χώρα μου με αυτές του εξωτερικού. Έχοντας αυτή τη θετική εμπειρία αποφάσισα να κάνω και το επόμενο βήμα, να ξαναφύγω ως εκπαιδευτικός πλέον και όχι ως φοιτήτρια και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, στο εξωτερικό.
-
Πως επιλέχθηκε το Βέλγιο; Ήταν η αρχική σας προτίμηση;
Το Βέλγιο είναι μια χώρα την οποία είχα επισκεφθεί στο παρελθόν και οι Βρυξέλλες μια πόλη που γνώριζα όχι μόνο ως ταξιδιώτης καθώς αρκετά φιλικά μου πρόσωπα ζούσαν και ζουν ακόμα εδώ και είχα τη δυνατότητα να γνωρίζω σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο ζωής και το κλίμα στο Βέλγιο. Το γεγονός ότι υπάρχει Αμιγές Ελληνικό Σχολείο στις Βρυξέλλες αποτέλεσε φυσικά έναν από τους βασικούς λόγους για την επιλογή μου καθώς και η γνώση των γαλλικών, που έκαναν τη μετάβαση αυτή πιο εύκολη.
-
Πως είναι οι σχέσεις δασκάλων-μαθητών/και παιδιών μεταξύ τους στο δικό σας Ελληνικό Σχολείο; Τα Ελληνόπουλα μαθαίνουν το ίδιο καλά και την ελληνική και τη γλώσσα της χώρας διαμονής; Αν όχι, σε ποια κλίνουν περισσότερο;
Οι σχέσεις που αναπτύσσονται ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς και στους μαθητές δεν διαφέρουν και πολύ από αυτές που δημιουργούνται σε μια μικρή σχολική μονάδα της Ελλάδας. Επειδή ακριβώς το σχολείο μας δεν έχει πολύ μεγάλο αριθμό παιδιών, αναπτύσσονται σχέσεις συνεργασίας χάρις στην δυναμική της μικρής ομάδας και του πληθυσμού της εκπαιδευτικής κοινότητας, τόσο μεταξύ των μαθητών, τόσο μεταξύ των εκπαιδευτικών, αλλά και εκατέρωθεν. Για παράδειγμα στο διάλειμμα οι μαθητές περνούν ευχάριστο χρόνο μαζί ανεξάρτητα από την τάξη στην οποία ανήκουν.
Στο θέμα της γλώσσας, εκ των πραγμάτων δεν είναι δυνατό να μαθαίνουν το ίδιο καλά την ελληνική γλώσσα με την γαλλική. Με βάση το ωρολόγιο πρόγραμμα η ελληνική γλώσσα διδάσκεται 7 με 9 ώρες αφού το σχολείο δουλεύει με βάση το ελληνικό πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας με ωράριο διευρυμένο και έτσι όμως δίνεται η δυνατότητα στους μαθητές, πέρα από την αγγλική γλώσσα, να διδάσκονται και πολύ καλά την γαλλική.
-
Οι γονείς βλέπουν το γεγονός της εκπαίδευσης των παιδιών τους σε ένα Ελληνικό Σχολείο του εξωτερικού απλά ως μια υποχρέωση ή ως μια συνέχεια, ένα δέσιμο, με την Ελλάδα;
Για τους περισσότερους γονείς είναι μια συνέχεια και μια σύνδεση με την Ελλάδα και γι’ αυτό το επιλέγουν. Για όποιο λόγο και αν έγινε η εγκατάσταση της οικογένειας, είτε για ανεύρεση εργασίας, είτε γιατί υπάρχει ήδη μια μόνιμη εργασία, οι γονείς επιλέγουν το ελληνικό σχολείο για να μπορέσουν τα παιδιά τους να συνεχίσουν την εκπαίδευση τους σε ένα ελληνόγλωσσο περιβάλλον με ενδεχόμενη την επιστροφή στην Ελλάδα και την ομαλή επανένταξη τους σε αντίστοιχο σχολείο της ελληνικής επικράτειας.
-
Υπάρχουν και παιδιά άλλων εθνικοτήτων στο σχολείο σας;
Η πλειοψηφία αποτελείται από μαθητές ελληνικής καταγωγής και υπάρχουν επίσης εγγεγραμμένοι μαθητές οι οποίοι στο παρελθόν παρακολούθησαν τάξη ελληνικού δημοτικού σχολείου στην Ελλάδα.
-
Υλικοτεχνικές δομές, μισθοί και εκπαιδευτικά εργαλεία σίγουρα καλύτερα από τις παροχές που προσφέρει το ελληνικό κράτος για τα δικά του σχολεία. Σωστά; (υπό την έννοια της ευελιξίας και της πολυδιάστατης μάθησης) Εντοπίζετε μεγάλη διαφορά στα αναλυτικά προγράμματα Ελλάδας-εξωτερικού;
Το σχολείο μας χρηματοδοτείται στο σύνολό του από το ελληνικό Υπουργείο Παιδείας και για τα λειτουργικά έξοδα του σχολείου αλλά και για τους μισθούς των εκπαιδευτικών. Οι οικονομικές παροχές που προσφέρονται στο σχολείο δεν διαφέρουν από αυτές που παρέχονται στα δημοτικά σχολεία της Ελλάδας. Η ευελιξία και η πολυδιάστατη μάθηση μπορούν να εφαρμοστούν σε κάθε περίπτωση εάν υπάρχει η διάθεση και ο χρόνος. Όσα χρόνια δούλεψα σε δημοτικά σχολεία της Ελλάδας μαζί με τους μαθητές μου υλοποιήσαμε πάρα πολλά εκπαιδευτικά προγράμματα κυρίως περιβαλλοντικά σε συνεργασία με τους εκάστοτε περιβαλλοντικούς φορείς. Στο Βέλγιο μαζί με τα παιδιά πέρσι υλοποιήσαμε ένα πολύ ενδιαφέρον βιωματικό πρόγραμμα για την Ακρόπολη και για την κλοπή των μαρμάρων από το ναό.
-
Τι σημαίνει για εσάς, ως «ένας εξωτερικός παρατηρητής» πλέον, να είσαι εκπαιδευτικός στην Ελλάδα του 2018;
Δεν μπορώ να απαντήσω ως «εξωτερικός παρατηρητής», γιατί παραμένω ένας εκπαιδευτικός σε ένα ελληνικό εκπαιδευτικό περιβάλλον που το χρηματοδοτεί το Ελληνικό Υπουργείο Παιδείας και διέπεται από την ελληνική νομοθεσία. Εκείνο που μπορώ να προσθέσω εμπειρικά είναι το πόσο πολύ απέχει η οργάνωση του βελγικού εκπαιδευτικού συστήματος σε σχέση με το ελληνικό, στο διοικητικό πλαίσιο, το οποίο είναι διαφορετικό σε πολλά επίπεδα.
-
Τα ελληνικά δεδομένα μιλούν για έντονα φαινόμενα ΔΕΠΥ στην χώρα μας, προβλήματα συγκέντρωσης, ανάγνωσης, γραφής, ειδικές ανάγκες, ακραίες μορφές βίας και επιθετικότητας και συχνά διαπληκτισμό γονιών-εκπαιδευτικών πάνω σε τέτοιου είδους ζητήματα. Μια φοβία, μια άρνηση αποδοχής. Παρατηρούνται τέτοιου είδους προβλήματα και στο εξωτερικό, κι αν ναι, σε τι βαθμό;
Οι γονείς είναι ευαισθητοποιημένοι για αυτά τα θέματα, οι δομές όμως στις οποίες θα πρέπει να απευθυνθούν όπως το ΚΕ.Δ.Δ.Υ βρίσκονται στην Ελλάδα και αυτό δυσκολεύει ακόμα περισσότερο την επίλυση. Τα ίδια προβλήματα υπάρχουν και στο Βέλγιο αλλά αντιμετωπίζονται διαφορετικά λόγω του διαφορετικού εκπαιδευτικού συστήματος και των αντίστοιχων δομών που υπάρχουν μέσα στο κάθε σχολείο.
-
Επικοινωνία Σχολείου-Οικογένειας και Κοινότητας. Ένα σπουδαίο τρίπτυχο για μια δυνατή πορεία για την ομαλή λειτουργία του σχολείου και τις γόνιμες σχέσεις των μελών του. Πόσο ανεπτυγμένο είναι αυτό το τρίπτυχο στο δικό σας σχολείο;
Η σχέση είναι ικανοποιητική, σε κάθε δυσκολία μας παρίστανται πρόθυμοι να συνδράμουν αλλά και δεκτικοί σε κάθε πρότασή μας και να μας βοηθήσουν στην επίλυση τυχόν προβλημάτων που ενσκύπτουν στο σχολείο αλλά και αρωγοί σε κάθε παιδαγωγική πρωτοβουλία.
-
Τι θα συμβουλεύατε ένα νέο παιδί που σκέφτεται σοβαρά το μέλλον του και καλείται να επιλέξει ανάμεσα σε μια ξένη χώρα και ένα ελληνόγλωσσο σχολείο του εξωτερικού, και στην παραμονή του στην Ελλάδα;
Το ελληνόγλωσσο σχολείο στο εξωτερικό καλύπτει τις εκπαιδευτικές ανάγκες ενός μαθητή μέχρι και το τέλος της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Αν για κάποιο λόγο η οικογένεια χρειάζεται να εγκατασταθεί στο εξωτερικό τότε το ελληνικό σχολείο μπορεί να καλύψει τις εκπαιδευτικές του ανάγκες όπως ακριβώς και στην Ελλάδα μέχρι και το τέλος της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και κυρίως διατηρώντας το ελληνικό στοιχείο της γλώσσας του.
-
Τι σημαίνει για εσάς η Ελλάδα; Θα επιστρέφατε; Κι αν ναι, υπό ποιες προϋποθέσεις;
Η Ελλάδα είναι ο τόπος μου, το μέρος όπου ζει η οικογένειά μου και οι παιδικοί μου φίλοι. Βρίσκομαι στο Βέλγιο με τριετή απόσπαση και στο τέλος της θα πρέπει να επιστρέψω στην Ελλάδα. Βασικός λόγος για την περεταίρω παραμονή μου στο Βέλγιο θα ήταν για να γνωρίσω καλύτερα και να δουλέψω περισσότερο σε άλλα εκπαιδευτικά συστήματα, με βασικό στόχο την προώθηση της ελληνικής κουλτούρας και πολιτισμού.
-
Και ας κλείσουμε με κάτι προσωπικό. Ένα δικό σας μήνυμα προς οπουδήποτε και οποιονδήποτε. Δυο λόγια, ό, τι θέλετε και νιώθετε την ανάγκη να πείτε.
Οι όποιες δυσκολίες μπορούν να ξεπεραστούν μόνο εάν αρχίσουμε να συνεργαζόμαστε μεταξύ μας με στόχο το καλό του συνόλου και όταν μάθουμε να ακούμε πραγματικά τους άλλους.
Επίσημη Σελίδα Ελληνικού Σχολείου Βρυξελλών: