Νίκος Κουραχάνης: “Τα τελευταία δέκα χρόνια βιώνουμε μια διαδικασία αλυσιδωτών κρίσεων”

Νίκος Κουραχάνης
Νίκος Κουραχάνης – Πηγή εικόνας: socialpolicy.panteion.gr

Ο Νίκος Κουραχάνης είναι Μεταδιδακτορικός Ερευνητής Κοινωνικής Πολιτικής και διδάσκει στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Είναι συγγραφέας των βιβλίων Άστεγοι και Κοινωνικός Αποκλεισμός στην Ελλάδα της Κρίσης (2017, Τόπος, με την Καθηγήτρια Δ. Παπαδοπούλου), Κοινωνικές Πολιτικές Στέγασης (2017, Παπαζήση), Πολιτικές Στέγασης Προσφύγων (2019, Τόπος), Κατοικία και Κοινωνία (Επιμ., 2019, Διόνικος). Μελέτες του έχουν δημοσιευθεί σε διεθνή και εγχώρια επιστημονικά περιοδικά. Ο Νίκος Κουραχάνης έχει συνεργαστεί ως ερευνητής με ποικίλους ακαδημαϊκούς και ερευνητικούς φορείς, καθώς και με την Ύπατη Αρμοστεία του Ο.Η.Ε. για τους Πρόσφυγες.

Επίσης, διετέλεσε Γραμματέας του Δ.Σ. της Επιστημονικής Εταιρείας Κοινωνικής Πολιτικής. Είχα την χαρά να είναι καθηγητής μου και να με βοηθήσει σε ό,τι χρειαζόμουν και να με συμβουλεύσει.Ο Νίκος Κουραχάνης είναι ένα ζωντανό παράδειγμα που επιβεβαιώνει ότι στα Ελληνικά Πανεπιστήμια υπάρχουν φωτεινές εξαιρέσεις στον κανόνα που αγαπάνε, πραγματικά την δουλειά τους και μεταδίδουν όλες τους τις γνώσεις και ενδιαφέρον στους φοιτητές. Παρακάτω θα διαβάσεις τα πάντα για το καινούργιο βιβλίο που έχει επιμεληθεί ‘Κατοικία και Κοινωνία, Προβλήματα, Πολιτικές και Κινήματα’. Enjoy!

Επιμέλεια συνέντευξης: Εύα Βαλαμβάνου

 

Θες να μας πεις δύο λόγια για το πολύ επίκαιρο βιβλίο που έχεις επιμεληθεί και γράψει μαζί με αξιότιμους συναδέλφους σου;

Το βιβλίο αυτό, προϊόν συλλογικής δουλειάς με 22 ακαδημαϊκούς και ερευνητές, αποτελεί ένα πανόραμα των στεγαστικών ανισοτήτων και των τρόπων διαχείρισης τους στα χρόνια των κρίσεων της τελευταίας δεκαετίας. Η χρήση του πληθυντικού αριθμού για την κρίση δεν είναι τυχαία. Τα τελευταία δέκα χρόνια βιώνουμε μια διαδικασία αλυσιδωτών κρίσεων: την οικονομική, την προσφυγική και, εσχάτως, την υγειονομική. Όλες αυτές οι κρίσεις διαχειρίστηκαν από τις κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις με πανομοιότυπο τρόπο. Κατά προέκταση, εμφανίζουν παρόμοιες επιπτώσεις στη δυνατότητα πρόσβασης σε αξιοπρεπείς στεγαστικές συνθήκες, ιδιαίτερα για τους πιο αδύναμους.

Διαβάστε επίσης  Η "Δικαίωσις" της Άριας Αθανασάκη είναι η κάθαρση της γυναίκας
Advertising

Advertisements
Ad 14

Ποιές είναι οι επιπτώσεις των κρίσεων, όπως τις αποκαλείς, στα φαινόμενα στεγαστικής επισφάλειας;

Είναι αξιοσημείωτο ότι οι προαναφερθείσες κρίσεις, με αφετηρία την οικονομική, συνυφάνθηκαν με έναν διπλά αρνητικό κοινωνικό αντίκτυπο: η όξυνση των στεγαστικών προβλημάτων συμπορεύτηκε με σημαντικές περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες και στο βιοτικό επίπεδο των πολιτών. Αυτή η διπλά αρνητική εξέλιξη εξέθεσε και εκθέτει έναν αυξανόμενο αριθμό ανθρώπων σε φαινόμενα στεγαστικής επισφάλειας. Τα τελευταία δέκα χρόνια πολλοί άνθρωποι κατέληξαν άστεγοι. Ακόμα περισσότεροι, κινδυνεύουν να βρεθούν στον δρόμο, λόγω αδυναμίας αποπληρωμής των στεγαστικών τους υποχρεώσεων. Σε αυτή τη δυσμενή συγκυρία, παρατηρούμε ότι τα πρόσωπα της έλλειψης στέγης αυξάνονται. Δεν είναι μόνο οι άστεγοι εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, είναι πλέον και οι άστεγοι πρόσφυγες εξαιτίας του αντικοινωνικού τρόπου διαχείρισης του προσφυγικού. Και πολλοί άλλοι. Μάλιστα,
στον καιρό της πανδημίας, οι πληθυσμοί που αντιμετώπιζαν στεγαστικά προβλήματα τέθηκαν κυριολεκτικά σε μια κατάσταση εξαίρεσης. Το ‘Μένουμε Σπίτι’ ως κυρίαρχο σύνθημα, ουσιαστικά απέκλειε όσους δεν έχουν σπίτι και μέσα αυτοπροστασίας από μια επαρκή υγειονομικά προφύλαξη.

Νίκος Κουραχάνης
Νίκος Κουραχάνης

 

Στο βιβλίο εξετάζονται τρεις διακριτές διαστάσεις: τα στεγαστικά προβλήματα, οι στεγαστικές πολιτικές και τα κινήματα κατοικίας. Με ποιό σκεπτικό κατέληξες σε αυτή τη διάκριση;

Όπως προείπα, βασική στόχευση του βιβλίου είναι η συμβολή σε μια ολόπλευρη ανάλυση των επιπτώσεων της Μεγάλης Ύφεσης και των τρόπων διαχείρισης της στη διασφάλιση του αγαθού της κατοικίας. Αυτό θα ήταν ανεπαρκές δίχως τη συμπερίληψη όλων των παραμέτρων που επηρεάζουν το υπό διαπραγμάτευση ζήτημα. Έτσι, ξεκινάμε την ανάλυση μας από τις επιπτώσεις της κρίσης στα
στεγαστικά προβλήματα, συνεχίζουμε εξετάζοντας το περιεχόμενο των στεγαστικών πολιτικών που αναπτύχθηκαν και ολοκληρώνουμε με τη μελέτη του ρόλου των κινημάτων κατοικίας. Θεωρώ ότι αυτοί οι τρεις άξονες βοηθούν στο να κατανοήσουμε γιατί τα φαινόμενα αστεγίας και στεγαστικού αποκλεισμού οξύνονται.

Διαβάστε επίσης  Μια μικρή χριστουγεννιάτικη ιστορία

Γιατί;

Πρόκειται για ένα ερώτημα που δεν μπορεί να απαντηθεί δίχως τη μελέτη σημαντικών σημείων του βιβλίου. Σε αδρές γραμμές μπορούμε να πούμε ότι ο τρόπος διαχείρισης της στέγασης δεν αποκόπτεται από τις ευρύτερες εξελίξεις στην κοινωνική πολιτική της κρίσης. Η εντατικοποίηση του πολιτικού προγράμματος το νεοφιλελευθερισμού, με την κρίση ως ιδανική αφορμή για κάτι τέτοιο, οδηγεί στη μονοδιάστατη στοχοπροσήλωση στη διαχείριση της ακραίας φτώχειας. Έτσι, οποιαδήποτε δράση κοινωνικής πολιτικής στο κομμάτι της στέγης ενεργοποιείται μόνο όταν αυτή χαθεί. Παρατηρούμε, δηλαδή, μια κατασταλτική προσέγγιση που δεν ενδιαφέρεται για την προστασία της πρώτης κατοικίας ή την ανάπτυξη του θεσμού της κοινωνικής κατοικίας. Αντίθετα, μεριμνά για υπηρεσίες αστέγων, κοινωνικά συσσίτια, κλπ. Για δράσεις, δηλαδή, που απλώς συντηρούν τους άστεγους σε μια συνθήκη οριακής επιβίωσης.

Στο βιβλίο αυτό βλέπουμε εκτός από τους άστεγους να υπάρχουν κεφάλαια που αναφέρονται και σε άλλες ευάλωτες ομάδες, όπως οι ΛΟΑΤΚΙ, οι άνθρωποι με ψυχικά νοσήματα, οι Ρομά, οι οικονομικοί
μετανάστες, οι αιτούντες άσυλο και οι πρόσφυγες. Πού οφείλεται αυτό;

Η μετατόπιση του ενδιαφέροντος προς αυτές τις ομάδες επιδιώκει την αποδόμηση μιας στατικής εικόνας του αστέγου. Όπως γνωρίζουμε καλά από την επιστημονική βιβλιογραφία τα φαινόμενα έλλειψης στέγης διέπονται από αξιοσημείωτη ετερογένεια. Άστεγος δεν είναι μόνο εκείνος που έχασε τη δουλειά του και στη συνέχεια βρέθηκε στον δρόμο. Άστεγοι μπορεί να καταλήξουν και τα θύματα των κοινωνικών διακρίσεων που πηγάζουν από την Πατριαρχία, από την έλλειψη δομών ψυχικής υγείας, από τη ρατσιστική αντιμετώπιση ευάλωτων ομάδων όπως οι Ρομά και οι Μετανάστες ή από την αποτρεπτική προσφυγική πολιτική που εφαρμόζουν η ΕΕ και τα κράτη μέλη της. Ο συνδυασμός της φτώχειας με πρόσθετες, ετεροκατασκευασμένες από τον κυρίαρχο, μειονεξίες μπορεί να οδηγήσει σε μια ζωή μη αξιοβίωτη. Η ανάδειξη τέτοιων διαστάσεων κατέχουν κεντρική θέση σε αυτό το συλλογικό έργο.

Διαβάστε επίσης  Λίγα λόγια περί δημοκρατίας και ελεύθερης βούλησης-Από τον Σωτήρη Χάιδα
Advertising

 

Ευχαριστούμε πολύ τον Νίκο Κουραχάνη για τον χρόνο του!

Βρες το βιβλίο ‘Κατοικία και Κοινωνία, Προβλήματα, Πολιτικές και Κινήματα’ εδώ: https://www.dionicos.gr/katoikia-kai-koinonia

Απόφοιτος της Παντείου, ασχολούμαι με Marketing και Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη. Αξιοποιώ τον ελεύθερο χρόνο μου, γράφοντας άρθρα και κάνοντας συνεντεύξεις κυρίως για θέματα περιβάλλοντος, τηλεόρασης, ομορφιάς και well-being. Το motto μου: "If you can dream it, you can do it." Γι'αυτό ονειρευτείτε χωρίς όρια!

Αρθρα απο την ιδια κατηγορια

Αγίου Βαλεντίνου: 4+1 ξεχωριστές προτάσεις

Η γιορτή των ερωτευμένων ήρθε και μας βρίσκει να αναζητάμε

Η ιστορία της βιομηχανίας στη Θεσσαλονίκη

Η ιστορία της βιομηχανίας στη Θεσσαλονίκη είναι μια περίοδος ανάπτυξης