
Οι PAGAN είναι progressive ethnic συγκρότημα που κερδίζει όλο και περισσότερο την προσοχή και την περιέργεια να βρεθούμε στις παραστάσεις του. Κερδίζει επίσης την επιθυμία να συνδεθούμε με την διονυσιακή και μυσταγωγική ατμόσφαιρα της μουσικής και της ερμηνείας τους.
Το συγκρότημα ιδρύθηκε το 2020 και το όνομα του προέρχεται από το λατινικό «PAGANUS» που σημαίνει ο άνθρωπος της υπαίθρου. Η ιδέα ήταν του Σταύρου Τσουμάνη μετά από την εμπειρία του σε κάποιο αντάμωμα στα βουνά της Δράμας. Οραματίστηκε έτσι την επιστροφή του ανθρώπου στη ρίζα. Ο έρωτας κι ο θάνατος, τα αρχέτυπα της ζωής, αποτελούν την κύρια πηγή έμπνευσης του συγκροτήματος.
Τους PAGAN αποτελούν, εκτός από τον μουσικό και συνθέτη Σταύρο Τσουμάνη, η τραγουδίστρια και ηθοποιός Έβελυν Ασουάντ, ο κιθαρίστας και τραγουδιστής Βασίλης Προδρόμου στην ακουστική κιθάρα και στη φωνή, ο Δημήτρης Μπίζος στην ηλεκτρική κιθάρα, ο ντράμερ Σωτήρης Ντούβας στα τύμπανα και ο δεξιοτέχνης στην γκάιντα Μάρκος Παύλου.
Ποια συνθήκη οδήγησε στη δημιουργία των PAGAN;
Η ανάκληση μιας απροσδιόριστης μνήμης που ξύπνησε μέσα μου όταν βρέθηκα στην ιδανική συνθήκη για να συμβεί αυτό. Μεγάλωσα με σύγχρονα δυτικά κατά το πλείστο ακούσματα. Η ρίζα δεν υπήρχε πολύ στη μουσική μου παλέτα. Θα έλεγα ότι συνετέλεσε σε αυτό και ο τρόπος που παιζόταν στα πανηγύρια, στους γάμους και στις διάφορες εκδηλώσεις. Δινόταν βάση στον χορό και στη διασκέδαση και χανόταν το δράμα και η ιστορία που πολλές φορές έκρυβε ο στίχος. Έχω βαθιά καταγωγή κυρίως από την Ήπειρο και τον Πόντο αλλά μεγάλωσα στην Δράμα, και άργησα να ανακαλύψω τον μουσικό πλούτο που έκρυβε η ευρύτερη περιοχή.
Και λέω έκρυβε γιατί εξαιτίας διαφόρων παραγόντων, ακόμη και πολιτικών, η διονυσιακή αυτή μουσική έμεινε στο απυρόβλητο και δεν βρήκε ποτέ δίαυλο διάδοσης. Η ιδέα του πειραματισμού ωρίμαζε για χρόνια μέσα μου μέχρι που βρέθηκα σε ένα αντάμωμα στα βουνά της Δράμας και έπαθα αυτό που λέμε πολιτισμικό σοκ. Έζησα τη μουσική εμπειρία της ζωής μου. Συνδέθηκα τόσο βαθιά εκείνη τη στιγμή και πήρα την απόφαση να ξεκινήσω το ταξίδι της αναβίωσης. Σε αυτό το αντάμωμα γκάιντα έπαιζε ο Μάρκος με τον οποίο συμπορευόμαστε από τότε.

Πώς προέκυψε το όνομα PAGAN;
Ήταν μια αυθόρμητη απόφαση όταν διάβασα τυχαία την ερμηνεία της λατινικής λέξης «paganus» που σημαίνει άνθρωπος της υπαίθρου. Αυτό που μου κέντρισε όμως πιο πολύ το ενδιαφέρον ήταν η υποτιμητική χρήση της λέξης κατά τη ρωμαϊκή περίοδο. Κάτι σαν «χωριάτης» δηλαδή. Χαρακτήριζαν έτσι όσους ζούσαν μακριά από τις πόλεις και την κοσμική ζωή και ιδιαιτέρως τους απελευθερωμένους σκλάβους.
Μεγάλωσα τα πρώτα χρόνια της ζωής μου σε χωριό, γιατί σπούδαζαν οι γονείς μου στην Αθήνα, και έτσι έμεινα για ένα μεγάλο διάστημα με τη γιαγιά και τον παππού. Έζησα από πολύ μικρός την απλότητα και τη θέρμη της υπαίθρου. Έχω ακόμη υπέροχες αναμνήσεις.
Σήμερα που ζω στην απρόσωπη χαοτική πόλη, γιατί δυστυχώς μόνο εδώ μπορώ να εξελίξω το έργο μου, ξυπνάει μέσα μου συνεχώς η ανάμνηση της υπαίθρου. Εκεί ως «χωριατάκι» έπαιζα μέσα στα άλση, στο ποτάμι και στα σοκάκια του χωριού με ασφάλεια και χωρίς κανένα περιορισμό. Αυτές τις αναμνήσεις συγκέντρωσα μέσα στη λέξη PAGAN και αποφάσισα να ονομάσω έτσι το project.
Αναγκαία είναι η αποσύνδεση μας με τις αμέτρητες ανάγκες που καλούμαστε να ικανοποιήσουμε καθημερινά και που μας στερούν πολύτιμο χρόνο από την εσωτερική αναζήτηση και τους ανθρώπους μας.
Τι είναι αυτό που ενώνει τους PAGAN;
Είναι αυτό που μπορεί να μας ενώσει όλους. Η ανάγκη να αποτινάξουμε έστω για λίγες στιγμές τη συμβατικότητα που καθορίζει τον ρόλο που διαδραματίζουμε στους κόλπους της κοινωνίας. Να έρθουμε κοντά ο ένας στον άλλο με βάση τον κοινό μας παρονομαστή που είναι η γενετική μας μνήμη και η ανάγκη για την επιστροφή στην ύπαιθρο, ακόμη και αν αυτό σε αυτή την περίοδο δυστυχώς δεν είναι εφικτό.

Πόσο αναγκαία είναι η σύνδεσή μας με τη φύση;
Αναγκαία είναι η αποσύνδεση μας με τις αμέτρητες ανάγκες που καλούμαστε να ικανοποιήσουμε καθημερινά και που μας στερούν πολύτιμο χρόνο από την εσωτερική αναζήτηση και τους ανθρώπους μας. Η σύνδεση με τη φύση δεν έχει προλάβει να διακοπεί γιατί η απομάκρυνση του ανθρώπου από την ύπαιθρο είναι σχετικά πρόσφατη σε σχέση με το εύρος της ανθρώπινης ιστορίας. Άλλωστε πιστεύω πως όλοι με την πρώτη ευκαιρία, και όταν θέλουν λίγο να αλλάξουν παραστάσεις, έστω και την περίοδο των λιγοστών διακοπών, αναζητούν κυρίως τη φύση. Αυτό που έχει σημασία είναι να την προστατέψουμε όσο το δυνατόν περισσότερο, ώστε οι επόμενες γενιές να μη στερηθούν τα αγαθά της. Η ίδια θα βρει τον δρόμο και μετά το τέλος της ανθρωπότητας.
…ίδρυσα τους PAGAN με όραμα την ψυχική σύνδεση…
Advertising
Νιώθω πως PAGAN δεν είναι μόνο μουσική. Σωστό ή λάθος;
Είναι μια καλλιτεχνική κίνηση, ή ακόμη και κίνημα θα τολμούσα να πω, που χωρίς να το έχει προσχεδιάσει τείνει να φέρνει κοντά τις τέχνες, κυρίως τις παραστατικές. Άλλωστε ένας από τους λόγους που έχει ξεχωρίσει το έργο μας είναι οι ζωντανές εμφανίσεις που πλέον συντελούνται με κανόνες παράστασης. Κάτι που βοηθάει πολύ στην επίτευξη της μυσταγωγίας. Η ύπαρξη διαφορετικών καλλιτεχνών εκτός των μουσικών μέσα στην ομάδα, βοηθάει ακόμη και στην εξέλιξη της μουσικής με έναν τρόπο που δεν είχα ποτέ φανταστεί.
Πάντως υπάρχει ένα δόγμα στους PAGAN που αφορά στη συμβατότητα των μελών της ομάδας με το concept, σε όλα τα επίπεδα. Η δεξιοτεχνία για την ανάδειξη της απλότητας.
Τι μπορεί να κάνει η τέχνη για τη ζωή;
Εξαιρετική ερώτηση και σας ευχαριστώ. Θα μπορούσε βέβαια να αποτελέσει αφορμή για μια ολόκληρη συζήτηση, αλλά θα προσπαθήσω να συμπυκνώσω τις σκέψεις μου. Θα εστιάσω στις καλές τέχνες, γιατί εγώ ως τέχνη ορίζω γενικότερα την ικανότητα αφαίρεσης του περιττού. Και αυτό νομίζω έχει εφαρμογή σε όλες τις πτυχές της ανθρώπινης ζωής και δραστηριότητας.
Η τέχνη λοιπόν θεωρώ πως υπόκειται σε τρία δόγματα που καθορίζουν την ποιότητα της και την επίδραση της στον άνθρωπο. «Η τέχνη για την τέχνη», «η τέχνη για την παραγωγή» και «η τέχνη για τον άνθρωπο». Πιστεύω πως το τελευταίο θεμελιώθηκε με το πρώτο τεχνούργημα της ανθρώπινης ιστορίας. Στη συνέχεια η εξέλιξη του πολιτισμού έφερε και τα άλλα δύο, τα οποία υφίστανται μέχρι και σήμερα, με το δεύτερο να αποτελεί τον κύριο άξονα πλέον της καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Αυτό που κάνει λοιπόν η τέχνη για τη ζωή σήμερα, είναι να εξυπηρετεί κυρίως το παραγωγικό μοντέλο της σύγχρονης κοινωνίας. Συμπεριλαμβάνω και την αυτοσυντήρηση της. Αυτό που έχει ανάγκη η ζωή, κατά την ταπεινή μου άποψη, είναι να κλίνει η τέχνη όσο το δυνατό περισσότερο προς το 3ο δόγμα. Γιατί έτσι ο δημιουργικός πυρήνας της θα είναι η ανθρώπινη κατανόηση, που σαν ανάγκη οδηγεί στον αλτρουισμό, ο οποίος οφείλει να αποτελεί τη βάση του σύγχρονου κοινωνικού οικοδομήματος.

Πώς αντιδρά το κοινό στα ακούσματα των PAGAN; Τι λαμβάνετε ως αίσθηση;
Αυτό είναι κάτι που να σας πω την αλήθεια ξεπερνάει τις προσδοκίες μας. Διαβάστε ενδεικτικά κάποια σχόλια στο επίσημο κανάλι μας στο YouTube και θα πάρετε μια ιδέα. Νιώθω μία μεγάλη ηθική δικαίωση, γιατί ίδρυσα τους PAGAN με όραμα την ψυχική σύνδεση, και σε αυτό το όραμα πίστεψαν όλοι οι συνοδοιπόροι που σήμερα αποτελούν το πλήρωμα του καραβιού μας. Οι εκδηλώσεις ενθουσιασμού και η διάδοση της ιδέας μας σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα με κάνει περήφανο, και επιβεβαιώνει ότι άξιζε κάθε θυσία για να φτάσουμε μέχρι εδώ και να μπορούμε να ονειρευόμαστε ένα μεγάλο ταξίδι χωρίς σύνορα και καλλιτεχνικά όρια.

Υπάρχουν συνεργασίες που ονειρεύεστε ως PAGAN ;
Ονειρευόμαστε το ταξίδι. Οι συνεργασίες και οι συνοδοιπόροι σε αυτό έρχονται στην πορεία. Πολλές φορές π.χ. εμφανίζεται η ανάγκη για μία συγκεκριμένη χροιά ενός ήχου, ένα ιδιαίτερο όργανο, ή κάποιο σκηνικό ή κάτι εικαστικό κλπ. Τότε αρχίζει μια έρευνα για τον άνθρωπο που θα ταιριάξει με το όραμα που δημιουργείται. Πάντως υπάρχει ένα δόγμα στους PAGAN που αφορά στη συμβατότητα των μελών της ομάδας με το concept, σε όλα τα επίπεδα. Η δεξιοτεχνία για την ανάδειξη της απλότητας.
Τι μουσική ακούν οι PAGAN στο σπίτι ή στο αυτοκίνητο;
Δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη προτίμηση θα έλεγα. Συνήθως ακολουθούμε τη διάθεση μας. Από κλασική μέχρι ηλεκτρονική και métal. Ακούμε επίσης πολύ ραδιόφωνο γιατί μέσω του διαδικτύου έχεις πλέον πρόσβαση σε όλο τον κόσμο, και δεν ξέρεις τι πηγή έμπνευσης θα βρεθεί μπροστά σου. Στο τελευταίο ταξίδι πάντως ακούγαμε το folkradio.gr, έναν εξαιρετικά προσεγμένο καινούργιο σταθμό με έδρα τη Βιέννη, που εστιάζει στην παραδοσιακή και ρεμπέτικη μουσική καθώς και στις μοντέρνες εκδοχές τους.
Ετοιμάζουν κάτι τώρα οι PAGAN;
Αυτή την περίοδο ηχογραφούμε το πρώτο LP το οποίο θα βασίζεται κατά το πλείστο σε πρωτότυπες συνθέσεις, με πρώτη ύλη από το «dna» της ρίζα μας. Σκοπεύουμε με το νέο έτος να κυκλοφορήσουμε ένα single προάγγελο του έργου που έρχεται. Ταυτόχρονα δουλεύουμε το concept των εμφανίσεων μας για τη νέα χρονιά. Από εμφάνιση σε εμφάνιση ωριμάζει η μυσταγωγία μας και γεννιούνται διαρκώς νέες ιδέες για την παρουσίαση της σε όλα τα επίπεδα, όπως ήχο, φωτισμό, σκηνικά, κοστούμια κλπ. Η πρώτη εμφάνιση θα γίνει στην Αθήνα στην αρχή του Μαρτίου και θα ανακοινωθεί σύντομα. Τέλος υπάρχουν και κάποιες συζητήσεις που αφορούν στο εξωτερικό, αλλά είναι νωρίς ακόμη να πούμε οτιδήποτε άλλο.
Σας ευχαριστώ πολύ για την ωραία κουβέντα!
Εμείς σας ευχαριστούμε πολύ για τη δημιουργική συζήτηση!
Στον σύνδεσμο εδώ μπορείτε να δείτε τους PAGAN
Ακολουθεί βίντεο με τους PAGAN, Η «Καρότσα», ένα σκοτεινό μοιρολόι. Ο θρύλος λέει πως αναφέρεται στα κορίτσια που στο παρελθόν απήγαγαν με τη βία από τα σπίτια και τις οικογένειες τους, για να τα εκμεταλλευτούν με οποιοδήποτε τρόπο: