Επιβλητική φυσιογνωμία με χαρακτηριστική ηχηρή φωνή και έναν αέρα αριστοκρατικότητας, ο Μάνος Κατράκης υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους ηθοποιούς του θεάτρου και του κινηματογράφου.
Το μικρότερο από τα πέντε παιδιά του εμπόρου Χαράλαμπου Κατράκη και της μοδίστρας Ειρήνης, γεννήθηκε στο Καστέλι Κισσάμου στις 14 Αυγούστου 1909. Πριν συμπληρώσει τα 10 χρόνια του, μετακομίζει οικογενειακώς στην Αθήνα. Οι δικοί του ήλπιζαν σε περισσότερες επαγγελματικές ευκαιρίες στην πρωτεύουσα, αφού οι δουλειές του πατέρα του στην Κρήτη δεν πήγαιναν τόσο καλά.
Ο μικρός Μάνος βαριόταν το σχολείο – αγαπούσε όμως το ποδόσφαιρο. Ξεκίνησε στην ομάδα του «Κεραυνού» για να συνεχίσει στον «Αθηναϊκό». Όμως οι συνθήκες ζωής της οικογένειάς του τον αναγκάζουν ν’ αναλάβει σε νεαρή ηλικία το ρόλο του προστάτη. Στα 17 του πηγαίνει σε σχολή ασυρματιστών. Αμέσως μετά την αποφοίτησή του, αποκτά ναυτικό φυλλάδιο και μπαρκάρει με την «Τζένοβα». Η καριέρα του ναυτικού λήγει άδοξα όταν η μητέρα του παθαίνει κάποιο ατύχημα .
Η ενασχόληση του με το θέατρο θα ξεκινήσει το 1927. Το 1928 έπαιξε στην πρώτη βουβή ταινία «Το λάβαρο του ‘21». Παράλληλα συμμετείχε και στο θέατρο. Θα συνεργαστεί με διάφορους θιάσους μέχρι να μπει στο Εθνικό Θέατρο το 1931. Τα επόμενα χρόνια η καριέρα του Κατράκη απογειώνεται. Γνωρίζει την καταξίωση, αλλά και σημαντικούς ανθρώπους, όπως το μαέστρο Δημήτρη Μητρόπουλο. Κάπως έτσι θα γνωρίσει και την πρώτη του σύζυγο, την ηθοποιό Άννα Λώρη. Από το 1933 έως το 1935 (όταν θα επαναπροσληφθεί από το Εθνικό) θα συνεργαστεί με διάφορους θιάσους.
Στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ο Κατράκης θα συμμετάσχει στο μέτωπο, ενταγμένος στο ΕΑΜ. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής εντάσσεται στο ΚΚΕ. Η ένταξή του αυτή κι η άρνησή του να υπογράψει «δήλωση μετανοίας» τον οδήγησαν σε διώξεις, βασανιστήρια και εξορία στη Μακρόνησο κι αργότερα στον Άη Στρατή. Όλη αυτή η περιπέτεια θα διαρκέσει επτά χρόνια. Προβλήματα όμως είχε ν’ αντιμετωπίσει και στην προσωπική του ζωή. Ένα διαζύγιο, ένας δεύτερος γάμος που δεν ευοδώθηκε κι η απώλεια των δίδυμων παιδιών του τον στιγμάτισαν ως άνθρωπο. Ευτυχώς που σε όλα αυτά είχε συμπαραστάτες καλούς φίλους όπως το Γιάννη Ρίτσο, το Τζαβάλα Καρούσο και το Γιάννη Χοντζέα.
Το 1943 αναλαμβάνει πρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών. Εκείνη την περίοδο συμβάλει τα μέγιστα για να δημιουργηθεί κρατική σκηνή και στη Θεσσαλονίκη. Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 επιστρέφει στην Αθήνα οριστικά. Τα πράγματα, όμως, είναι δύσκολα. Δε βρίσκει δουλειά κι έτσι αναγκάζεται να εργαστεί στο ραδιόφωνο ευκαιριακά. Σιγά σιγά όμως επανέρχεται στα καλλιτεχνικά δρώμενα της εποχής με μικρούς ή μεγαλύτερους ρόλους. Το 1951-52 διοργανώνει «ποιητικές απογευματινές» στο θέατρο Μουσούρη. Το 1952 πρωταγωνίστησε στον «Προμηθέα» με τον Θυμελικό θίασο του Καρζή σε Δελφούς κι Αθήνα. Το 1954 θα γνωρίσει και τη Λίντα Άλμα, τελευταία του σύντροφο, μετά από μία θεατρική πρεμιέρα.
Μέχρι το 1955 εμφανίζεται στο θίασο της Κυβέλης. Το 1955 συγκρότησε δικό του θίασο με την Ασπασία Παπαθανασίου, το «Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο». Τους χειμώνες το ΕΛΘ φιλοξενείτο σε διάφορα θέατρα ή περιόδευε στην επαρχία, την Κύπρο και την Κωνσταντινούπολη. Τα καλοκαίρια χρησιμοποιούσε τον υπαίθριο χώρο του Πεδίου του Άρεως. Οι παραστάσεις που ανεβάζει ήταν κυρίως ελληνικά έργα και σποραδικά κλασσικό ρεπερτόριο. Το 1968 του έγινε έξωση από το Πεδίο του Άρεως. Το 1972 επέστρεψε στο Εθνικό Θέατρο και πρωταγωνίστησε στον Οθέλλο και τον Δον Κιχώτη. Στην Επίδαυρο επιστρέφει με τον Οιδίποδα Τύραννο (1973) και τον Προμηθέα Δεσμώτη (1974). Το 1977 επανιδρύει το ΕΛΘ.
Ο Κατράκης σε όλη τη διάρκεια της πορείας του συνεργάστηκε με πολύ σημαντικούς καλλιτέχνες (Δ. Ροντήρη, Π. Κατσέλη, Τ. Μουζενίδη, Μ. Βολανάκη, Σπ. Ευαγγελάτο,Μ.Θεοδωράκη, Σπ. Βασιλείου, Α. Κατσέλη, Τ. Καρούσο, Ελ. Χατζηαργύρη,Αν. Βαλάκου, Μ.Μερκούρη, Ε.Λαμπέτη)
Ο Κατράκης έπαιξε και σε πολλές ταινίες στον κινηματογράφο. Δείγμα της δουλειάς του: Μαρίνος Κοντάρας (1948), Συνοικία το όνειρο (1961), Ηλέκτρα του Κακογιάννη (1962), Ένας Ντελικανής (1963), Η δίκη των δικαστών (1974). Βραβεύτηκε στο Διεθνές Φεστιβάλ του Σαν Φρανσίσκο, για την ερμηνεία του στον ρόλο του Κρέοντα στην Αντιγόνη του Γ. Τζαβέλλα, και στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για τη συμμετοχή του στο Συνοικία το όνειρο. Τελευταία του κινηματογραφική εμφάνιση ήταν στην ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου Ταξίδι στα Κύθηρα.
Η τελευταία του θεατρική εμφάνιση έγινε το 1984 στο Ηρώδειο, με το μουσικό έργο του Θόδωρου Αντωνίου Προμήθεια.
Οι κακουχίες που είχε περάσει στον πόλεμο σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ήταν αρειμάνιος καπνιστής οδήγησαν στην εξασθένιση της υγείας του. Πέθανε στις 2 Σεπτεμβρίου 1984 από καρκίνο του πνεύμονα.
Κηδεύτηκε στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.
Πηγές: https://el.wikipedia.org, https://www.sansimera.gr/biographies/173, wwww.nostimonimar.gr
