Η νευρική ανορεξία (anorexia nervosa) αποτελεί αν μη τι άλλο, μία πολύπλευρη ασθένεια των καιρών μας, παρόλο που η πρώτη αναφορά σε αυτήν έγινε το 1874. Η νευρική ανορεξία, όπως υποδηλώνει εκ πρώτης όψεως ο τίτλος της ασθένειας, αποτελεί μία διατροφική διαταραχή. Τα άτομα που νοσούν, παρουσιάζουν ακραίες διαταραχές στη διατροφική τους συμπεριφορά και στα συναισθήματά τους γύρω από το φαγητό. Συγκεκριμένα, διακατέχονται συνεχώς από τον παράλογο φόβο της πρόσληψης βάρους και της παχυσαρκίας. Η ασθένεια αυτή ξεκινά συνήθως με μία δίαιτα, η οποία όμως σιγά-σιγά ξεφεύγει από τον έλεγχο, αφού το άτομο όσο περισσότερο βάρος χάνει, τόσο περισσότερο επιδιώκει τη μείωση αυτού με ψυχαναγκαστική και εθιστική δίαιτα και άσκηση. Παρόλα αυτά, το άτομο δεν έχει ακριβές στόχο για τα κιλά που θα ήθελε να χάσει, αφού όταν φτάσει σε έναν επιθυμητό στόχο, θεωρεί και πάλι ότι έχει περιττό βάρος, μιας και ποτέ δεν βλέπει το σώμα του όπως πραγματικά είναι.
Επειδή, ακριβώς, οι νοσούντες δεν μπορούν να διακρίνουν την πραγματική κατάσταση του σώματός τους, πολλοί ειδικοί υποστηρίζουν ότι το σύνδρομο δεν αφορά στην πραγματικότητα σε διαταραχή της όρεξης. Ο λόγος που ονομάστηκε νευρική ανορεξία η ασθένεια, είναι γιατί πρόκειται για νευρικής φύσεως προβλήματα. Με λίγα λόγια, βρίσκονται όλα στο μυαλό του ασθενούς και η όρεξη για φαγητό δεν αποδυναμώνεται παρά αργότερα, στην εξέλιξη της νόσου. Ως εκ τούτου, θα μπορούσαμε να ορίσουμε ορθότερα τη νευρική ανορεξία ως μια ψυχογενή διατροφική διαταραχή, ένα σύνδρομο αυτοεπιβαλλόμενης ασιτίας. Μερίδα ειδικών την αποκαλούν νόσημα του εγκεφάλου με βιολογική βάση. Το ανησυχητικό της ασθένειας, είναι πως έχει 12 φορές υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας από το ποσοστό όλων των υπόλοιπων αιτιών θανάτου, κυρίως προσβάλλοντας νεαρές γυναίκες μεταξύ των 15-25 ετών.
Η ακριβής αιτία της νευρικής ανορεξίας είναι άγνωστη. Όπως συμβαίνει με πολλές ασθένειες, είναι πιθανός ένας συνδυασμός βιολογικών, ψυχολογικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Ας προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε τη νόσο από πλευράς ψυχολογίας. Η νευρική ανορεξία προσβάλλει κυρίως κορίτσια τα οποία επηρεάζονται σημαντικά από τα πρότυπα γυναικών που πλασάρονται από την κυρίαρχη κουλτούρα. Πρόκειται κυρίως για ανορεξικά και αποστεωμένα μοντέλα, στα οποία προσπαθούν να μοιάσουν με κάθε δυνατό τρόπο γιατί πιστεύουν ότι δεν είναι αποδεκτές ως έχουν. Ακόμη, οι νεαρές γυναίκες μπορεί να έχουν ψυχαναγκαστικές τάσεις στον χαρακτήρα τους και ακραία τάση για τελειομανία. Ανησυχούν για το κατά πόσο θα ανταποκριθούν στα κυρίαρχα κοινωνικά πρότυπα που επιβάλλουν λεπτές σιλουέτες και υποβάλλονται σε συναισθηματικές πιέσεις φοβούμενες τον κοινωνικό σχολιασμό, γι΄αυτό και είναι επιρρεπείς στην ασθένεια.
Επιπροσθέτως, η οικογένεια παίζει μείζονα ρόλο στην ψυχολογία ενός παιδιού και ως εκ τούτου και στη γέννηση ενός ψυχογενούς συνδρόμου. Συγκεκριμένα, πολλοί ειδικοί σχετίζουν τη νόσο με την επίδραση που έχει η μητέρα στην ψυχολογία του παιδιού. Ουσιαστικά, στις περιπτώσεις αυτές, η μητέρα κυριαρχεί επάνω στο παιδί της επικρίνοντάς το, με αποτέλεσμα το παιδί να απαντά με την ανορεξία. Το παιδί αρνούμενο να τραφεί, επιδιώκει να αρνηθεί τη μητέρα και τον έλεγχό της, σε μια προσπάθεια να αυτοπροσδιοριστεί, να διαχωριστεί από τη μητέρα και να αναζητήσει τον ιδανικό εαυτό. Κατακλύζεται από την αίσθηση “δεν είμαι αρκετός/η”, αίσθηση που εσωτερικεύεται και συμβολοποιείται στην εικόνα του σώματος. Ικανοποιείται νομίζοντας πως με αυτή του την άρνηση “δίνει ένα μάθημα” στη μητέρα και κάνει κάτι με δική του και μόνο πρωτοβουλία και απέναντι στις γνώμες όλων σαν αντίδραση.
Η νευρική ανορεξία απαιτεί έναν συνεχή αγώνα προκειμένου να αντιμετωπιστεί, καθώς ο κίνδυνος υποτροπής θα υπάρχει για μια ζωή. Το άτομο καλείται παράλληλα με τη σύνθετη ψυχολογική του κατάσταση να αντιμετωπίσει και το θέμα της διατροφής. Για αυτό και χρειάζεται ένας συνδυασμός ψυχοθεραπείας, οικογενειακής θεραπείας και ιατρικής περίθαλψης με κέντρο τη διατροφή. Ουσιαστικά το άτομο θα πρέπει να επανέλθει σε ένα ισορροπημένο διατροφικό σχήμα για να επανακτήσει καλή σχέση με την τροφή και το σώμα του, με τη βοήθεια επιστήμονα υγείας και διατροφής. Σε γενικές γραμμές, αν κριθεί αναγκαίο γίνεται εισαγωγή στο νοσοκομείο και έπειτα προσπάθεια για την επανένταξη του ατόμου στη ζωή που είχε πριν και σταθεροποίηση της κατάστασης αυτής.
Σημαντικό κομμάτι της θεραπείας αποτελεί αδιαμφισβήτητα η ψυχοθεραπεία, όπου υπάρχουν πολλοί τύποι. Ένας από τους δημοφιλέστερους είναι η ατομική ψυχοθεραπεία, η οποία βασίζεται στην οικοδόμηση μιας καλής σχέσης μεταξύ ασθενούς και ψυχοθεραπευτή. Ο δεύτερος, ενθαρρύνει τον ασθενή να τροποποιήσει τις σκέψεις που συμβάλλουν στην ανορεξία και να στραφεί προς μια υγιεινή διατροφή. Ο ασθενής εκφράζεται για διάφορα προσωπικά ζητήματα που τον απασχολούν γύρω από μια ευρεία γκάμα θεμάτων, όπως είναι η επιτυχία και η αποτυχία, τα σεξουαλικά ζητήματα και ο αυτοέλεγχος, σε μια προσπάθεια ανάκτησης της αυτοεκτίμησης.
Επίσης δημοφιλής, είναι η συστηματική θεραπεία του συγγενικού περιβάλλοντος, η θεραπεία που βασίζεται στην οικογένεια. Επειδή το άτομο δεν είναι πλέον σε θέση να παίρνει σωστές αποφάσεις και επειδή η ασθένεια γεννιέται και συντηρείται μέσα στην οικογένεια, οι συγγενείς εμπλέκονται ενεργά στην εν γένει θεραπεία του ανορεκτικού ασθενούς. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα σημαντικό για παιδιά και εφήβους που πάσχουν από ανορεξία και που εξακολουθούν να ζουν στο σπίτι. Τέλος, υπάρχει η ομαδική θεραπεία, η οποία δίνει τη δυνατότητα στον ασθενή να συνδεθεί με άλλους πάσχοντες. Ανταλλάσσοντας εμπειρίες, βιώματα και σκέψεις, συνειδητοποιούν ότι δεν είναι μόνοι και δεν είναι οι μόνοι, καταστάσεις που δρουν συνήθως ιδιαίτερα θεραπευτικά.
Πηγές:
https://www.rizospastis.gr
https://www.news247.gr/ygeia
http://blogs.sch.gr/lykrafin/files/2012/06/diatrofh_1.pdf
https://www.capital.gr
https://www.pronews.gr/ygeia
https://www.capital.gr
