Ποίηση και Θαλασσογραφία του Ιωσήφ Σαρειδάκη
Ο Ιωσήφ Σαρειδάκης στην τρίτη του αυτή ποιητική συλλογή με τίτλο «Οι κορμοράνοι του Mακάου», αδιαμφισβήτητα, αποδεικνύει τη σταθερά ανοδική του πορεία στην ποίηση. Τα ποιήματα αυτής της συλλογής αφήνουν τον αναγνώστη με ένα μυαλό, που σφυροκοπά, και με μια ψυχή επαναστατημένη. Γιατί η γραφή του ποιητή ανοίγει νέους δρόμους σκέψης στον αναγνώστη και τον οδηγεί σταδιακά στην αντίσταση σε όσα μας πνίγουν μα αρνιόμαστε να παραδεχτούμε. Αποδεικνύουν ότι ο μόνος αξιόπιστος συνταξιδιώτης, ο μόνος στον οποίο πραγματικά μπορείς να βασιστείς, είναι ο αληθινός εαυτός σου. Ποιήματα δομημένα με λέξεις θαλασσινές, μιας ναυτοσύνης πλούσιας σε εμπειρία και γνώση. Γιατί ο Ιωσήφ Σαρειδάκης εκτός απο ποιητής είναι και καπετάνιος, οπότε η γραφή είναι συνυφασμένη με τη ναυτοσύνη του. Έρχεται λοιπόν μετά η θαλασσογραφία, ο θαυμαστός θαλάσσιος πλούτος δια χειρός του ποιητή, να υπερβεί τη γλωσσική περιοχή με τρόπο λυρικό, να γεμίσει όλες τις αισθήσεις. Όραση, ακοή, αφή και γεύση ώστε να τις ολοκληρώσει σε ένα ταξίδι του νου που λαμβάνει σάρκα και οστά. Για να το διευκρινίσω καλύτερα ο αναγνώστης κλείνει το βιβλίο με μια επίγευση της θαλάσσιας ζωής, σαν να πλανάται ο ίδιος σε εκείνο το αλαργινό ταξίδι, με τα μπουρίνια και τη νενεμία του.
Μυθική πραγματικότητα
Ο ποιητής Ιωσήφ Σαρειδάκης κατορθώνει να μεταφέρει τον αναγνώστη σε κόσμους όπου η θάλασσα και ο ορίζοντας ενώνονται. Εκεί όπου το μάτι του ταξιδευτή αδυνατεί να διακρίνει τη διαχωριστική γραμμή ουρανού και πελάγους. Η διαδρομή διαμορφώνει την πραγματικότητα. Το ύφος των στιχουργημάτων είναι καββαδικά προσομοιασμένο. Όμως, η γλώσσα του συγγραφέα είναι απόλυτα και μοναδικά δική του. Εξαιρετικός γλωσσοπλάστης και εικονοπλάστης, προσδίδει μέτρο, μουσικότητα και λυρισμό σε κάθε λέξη και σε κάθε του στίχο. Ο υποψήφιος συνταξιδιώτης παρασύρεται στη θάλασσα των συναισθημάτων και των ταξιδιών του και μετοικεί σε μέρη απάτητα. Μεταμορφώνεται ο ίδιος σε έναν ποιητικό χαρακτήρα. Κάθε τόσο ο αναγνώστης μεταπηδά πίσω στο χρόνο σε μία μυθική πραγματικότητα. Ο ποιητής σαν άλλος Νώε χτίζει και ο αναγνώστης σαν άλλος Ιωνάς από την κοιλιά του σιδερένιου κήτους κηρύσσει.
Με εξαίσια ποιητική άνεση, αυτή η πραγματικότητα μυθοποιείται. Από τη Λήμνο μέχρι την Κρήτη αχαλίνωτος ο νους του ποιητή, έμπλεος με πλούσια εικονοπλασία, μας μεταφέρει το ελληνικό αρχαίο πνεύμα ανέσπερο. Μα βαθύτατα ανθρωποκεντρικός, ο λόγος του Ιωσήφ Σαρειδάκη ξεπερνά τα ελληνικά σύνορα. Μεταλαμπαδεύει το φως της Ρωμιοσύνης στα πέρατα του κόσμου. “Πορείες μακρινές θα χαράξω // στους κόσμους των αστερισμών θα χαθώ // στης Ανδρομέδας σοκάκια να κάνω σεργιάνι // στον άπλετο χώρο, εκεί που γεννιέται το φως”.
Υπερβατικός ερωτισμός
Ο ερωτισμός ξεχειλίζει από τη ζωή μέχρι τη θάλασσα για να καταλήξει στη γυναικεία φλόγα. Ερωτισμός που διαχέει κάθε λέξη και τη θεώνει αποδίνοντας σχήμα και μορφή υπεράνθρωπη, νιτσεϊκή. Γιατί η καρδιά και η γραφή του ποιητή, Ιωσήφ Σαρειδάκη, έχει ως πυρήνα την υπέρβαση, την ακατάβλητη δύναμη του ανθρώπου να ξεπεράσει τις φουρτούνες τόσο της θάλασσας όσο και τις συμπληγάδες της ψυχής, όταν σκοντάφτουν στα παγόβουνα του μίσους και της προδοσίας. «Οι κορμοράνοι του Μακάου» πραγματεύονται τη βασική αλλοτρίωση του ανθρώπου μέσα στο σύγχρονο κόσμο. Η θάλασσα, ο ανοικτός ορίζοντας, τα υπερατλαντικά ταξίδια, αλλά και η ναυτοσύνη με τα λιμάνια και τα μυστηριώδη ανεξερεύνητα ορόσημα της, είναι η ψυχή του θαυμαστού αυτού βιβλίου. Η φαντασία του Ιωσήφ Σαρειδάκη είναι ο φάρος στην απέραντη μοναξιά του τις ώρες που παλεύει με τα άγρια κύματα του Ινδικού και των άλλων θαλασσών. Ο Ιωσήφ Σαρειδάκης περνά το τρίγωνο των Βερμούδων αβύθιστος.
“Αφροδίτη, Ορφέας, η Αριάδνη έχουνε γιορτή,
ο Βάκχος κερνά Whiskey απόψε αψέντι, μπύρα,
κι’ όλα μοιάζουν γύρω, προ αιώνων άλλη εποχή,
μια ατμόσφαιρα καθ’ όλα γύρω μυστηριακή,
παίζοντας ο Ορφέας του πατέρα Απόλλωνα τη λύρα.”
Ανολοκλήρωτες Προσδοκίες
“Μπουκαπόρτες άδειες σκοτεινές οι πύλες του χθες // μαρτυρούν αλήθειες και ψέματα”. Οι σκιές μοιάζουν με τελωνοφύλακες. Μα όταν οι ανολοκλήρωτες προσδοκίες ελευθερώνονται στο βλέμμα του γέρου ηλίου, τους κλείνει ο καπετάνιος πονηρά το μάτι. Και ο Ποσειδώνας γίνεται μία εχθρός και μία σύμμαχος του. Ο ποιητής/καπετάνιος, Ιωσήφ Σαρειδάκης, από του Κολόμβου την κουκέτα χρόνια προσμένει τη στεριά να ασπαστεί τη νέα Γη του. Τώρα, στην ανεμόσκαλα ψηλά, αγναντεύει την άλλοτε θαλασσινή ζωή του. Εκεί, στη γραμμή των οριζόντων αναγνωρίζει την Ιθάκη του. Λέγοντας την Ιθάκη του, εννοώ την οικογένεια και τους φίλους, τη θάλασσα και τη στεριά ,που στην καμάρα του τώρα περίτεχνα στιχουργεί και ζωγραφίζει.
Ο ποιητής μες το ακάματο σώμα του έχει μια αθώα καρδιά, που σε όλους προσφέρει λίγο κρασί – σπονδή στον Ποσειδώνα και λίγο ψωμί της ελπίδας στο μυστικό του δείπνο. Ο Ιωσήφ Σαρειδάκης ελλιμενίζει τις λέξεις στο αγκυροβόλιο της αγάπης. Σαν Ινδός βουτηχτής αναζητά με μία ανάσα, εκείνο το δυσεύρετο μικρό θαλασσινό κοχύλι στον ωκεανό της μνήμης. “Σίκινος, Σίφνος, Σέριφος της Αμοργού η Λαγκάδα, Κύθνος, Κίμωλος, παιδιά ενός Θεού, Ανάφη και Φολέγανδρος στο φως του ήλιου αντάμα, των μακάρων τα νησιά είναι εδώ , μην ψάχνετε αλλού”.
Καπετάνιος της ποίησης και ζωής
Η οπτική γωνία του αναγνώστη πλάθει τους κορμοράνους ανάλογα με την ψυχοσύνθεσή του. Αυτή η προσωπική μαρτυρία καθιστά το βιβλίο μοναδικό. Το ταλέντο είναι η θεμελιώδης σαφήνεια του ποιητή, το διαβατήριο του στην Ποίηση και η ανοιχτότητα του σε περισσότερες από μία αναγνωστικές ερμηνείες. «Οι κορμοράνοι του Μακάου», ταξιδιάρικα πουλιά, ναυτικοί στα πέλαγα της ζωής, δε βαλτώνουν ποτέ σε παραπλανητικά έλη. Αντιθέτως, μετοικούν στη γόνιμη γη της αγάπης, της φαντασίας και της απόλυτης ελευθερίας. Πραγματικά, «Οι κορμοράνοι το Μακάου» είναι η γη, ο ουρανός, η θάλασσα και η Ιθάκη του ποιητή Ιωσήφ Σαρειδάκη. Θαλασσοβάτης ακάματος, αγέραστος καπετάνιος της ποίησης και της ζωής, τραβά μπροστά.
Δεμένος σταυρωτά στον ιστό του Οδυσσέα, ανεμίζει τη σημαία της ελευθερίας, του λόγου και της τέχνης. Ξοπίσω του ακολουθούμε όλοι εμείς, και του φωνάζουμε: “τραβά μπροστά και μη σε μέλει”. (Lorka) Συμπερασματικά, ο Ιωσήφ Σαρειδάκης ξορκίζει τον τυφώνα και αγκαλιάζει τη νηνεμία της ψυχής με την ποιητική του αυτή συλλογή, Τους Κορμοράνους του Μακάο. Τον ευχαριστούμε για το μοίρασμα της αλμύρας, που μετατράπηκε σε όλους εμάς τους αναγνώστες του, γλυκό πιοτό της ανάμνησης και της ναυτοσύνης του.
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα Ιωσήφ Σαρειδάκη
Γεννήθηκα στην Ιεράπετρα Κρήτης το 1942. Όταν ήμουν έξι ετών, η οικογένεια μου εγκαταστάθηκε στην Καστέλα του Πειραιά. Ανήσυχο πνεύμα από μικρός δεν σκεπτόμουν τίποτε άλλο παρά πότε θα έρθει εκείνη η ημέρα να πάω στα καράβια. Η αγάπη μου, μετά τη θάλασσα, ήταν και είναι να ζωγραφίζω το πιότερο καράβια μέσα σε άγριες φουρτούνες και να γράφω στίχους για τόπους, για λιμάνια και για την ζωή των ναυτικών που δουλέψαμε μαζί στα καράβια και στα ναυπηγεία του κόσμου για περισσότερο από 50 χρόνια.
