Ένα μελανό σημείο στην ιστορία του κόσμου είναι αυτό του Ολοκαυτώματος. Ήρθε η ώρα να ανακαλύψουμε την ιστορία για τα αιματηρά στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Γερμανία. Αυτή τη φορά, θα μιλήσουμε για τα γεγονότα του 1938 και συγκεκριμένα, για το στρατόπεδο συγκέντρωσης Νοϊενγκάμε στο Μπέργκεντορφ του Αμβούργου, που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο Ολοκαύτωμα.
Ολοκαύτωμα
Ο όρος Ολοκαύτωμα (Shoah στα Εβραϊκά) χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη γενοκτονία περίπου 6 εκατομμυρίων Εβραίων της Ευρώπης από τους Ναζί, αλλά και γενικότερα τις ακρότητες των Γερμανών. Ακρότητες που είχαν ως αποτέλεσμα το θάνατο άλλων 5 με 10 εκατομμυρίων ανθρώπων, όπως Πολωνών, Σοβιετικών, τσιγγάνων, αιχμαλώτων πολέμου, και άλλων εθνικών ή κοινωνικών ομάδων, κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στα αρχικά στοιχεία που συνθέτουν το Ολοκαύτωμα, συμπεριλαμβάνεται το πογκρόμ της Νύχτας των Κρυστάλλων και το Πρόγραμμα Ευθανασίας T-4, τα οποία οδήγησαν στη συνέχεια στα τάγματα θανάτου και στα στρατόπεδα εξόντωσης, τα οποία αποτελούσαν τη μαζική και κεντρικά οργανωμένη προσπάθεια εξόντωσης κάθε μέλους των κοινοτήτων, που αποτελούσαν στόχο των Ναζί.
Οι Εβραίοι της Ευρώπης ήταν τα κύρια θύματα του Ολοκαυτώματος, μέσω αυτού που οι Ναζί ονόμαζαν «Τελική Λύση του Εβραϊκού Ζητήματος».
Η αρχή έγινε με την άνοδο του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος του Αδόλφου Χίτλερ στην εξουσία, το 1933. Σκοπός του Χίτλερ ήταν ο παγκόσμιος αφανισμός του εβραϊκού έθνους, το οποίο επί 2000 χρόνια ήταν περιπλανώμενο σε όλη την Ευρώπη, έχοντας ωστόσο ιδρύσει ισχυρούς πυρήνες σε πολλές χώρες. Ο Χίτλερ, θεωρώντας πως ο καπιταλισμός, αλλά και οι Εβραίοι είναι αυτοί που κρατούν τη Γερμανία από το να εξελιχθεί, όπως η ίδια μπορεί και θέλει, αποφάσισε αρχικά να διώξει όλους τους Εβραίους από την ίδια τη Γερμανία. Σύμφωνα με τη ναζιστική θεωρία, υπήρχαν οι άρειοι, οι υπόλοιποι κατώτεροι λαοί, αλλά και οι άνθρωποι που δε θα έπρεπε καν να υπάρχουν. Στην τρίτη κατηγορία άνηκαν οι Εβραίοι, οι αθίγγανοι, οι ομοφυλόφιλοι, αλλά και άτομα με κληρονομικές ασθένειες.
Αρχικά, είχε επιλεγεί το να δολοφονούνται μαζικά, κάτι τέτοιο όμως είχε αρνητική ψυχολογική επίδραση στους Γερμανούς στρατιώτες. Ύστερα, δοκίμασαν να τους σκοτώσουν με όπλα, παρατάσσοντάς τους σε ευθεία, έτσι ώστε μια σφαίρα να σκοτώνει όσο το δυνατόν περισσότερους, για οικονομία στο χρόνο και τα πυρομαχικά, αλλά η μέθοδος αυτή αποδείχτηκε πολύ χρονοβόρα. Κατόπιν, δοκίμασαν το δυναμίτη, όμως λίγοι σκοτώθηκαν, ενώ οι περισσότεροι ακρωτηριάστηκαν, χωρίς να πεθάνουν, αναγκάζοντας έτσι τους Γερμανούς να τους αποτελειώσουν με πολυβόλα. Τον Οκτώβριο του 1941 στο Μαγιλιόβ δοκίμασαν φορτηγά, τα οποία είχαν μετατρέψει σε κινητούς θαλάμους αερίων (Gaswagen). Χρησιμοποιώντας, αρχικά, τα καυσαέρια από την εξάτμιση ενός μικρού στρατιωτικού οχήματος, χρειάστηκε περίπου μισή ώρα για να πεθάνουν οι επιβαίνοντες. Όταν χρησιμοποιήθηκε η (μεγαλύτερη) εξάτμιση ενός φορτηγού, χρειάστηκαν μόνο οκτώ λεπτά. Φυσικά, όπως είναι και ευρέως γνωστό, χρησιμοποιήθηκαν και οι θάλαμοι αερίων.
Η γενοκτονία των Εβραίων ήταν μια προμελετημένη και συστηματική εξόντωσή τους από τους Ναζί και εξελίχθηκε σε όλα τα εδάφη που βρίσκονταν στην κατοχή των Γερμανών, κυρίως όμως στη κεντρική και ανατολική Ευρώπη. Τα 3 από τα 7 εκατομμύρια Εβραίων που δολοφονήθηκαν, προέρχονταν από την Πολωνία, ενώ 1 εκατομμύριο προερχόταν από τη Σοβιετική Ένωση.
Στρατόπεδα συγκέντρωσης δημιουργήθηκαν αποκλειστικά και μόνο για τη μαζική εκτέλεση κρατουμένων. Στο πιο γνωστό από αυτά, στο Άουσβιτς, εκτελέστηκαν περίπου 1.300.000 άνθρωποι, κυρίως Εβραίοι. Οι κρατούμενοι έφταναν εκεί με τρένο και μεταφέρονταν αμέσως στους θαλάμους αερίων. Οι ίδιοι δε γνώριζαν τι πρόκειται να συμβεί μέχρι και την τελευταία στιγμή, αλλά ούτε και οι Γερμανοί τους το αποκάλυπταν, για να αποφευχθεί ο πανικός. Στο Άουσβιτς υπήρχαν δύο αίθουσες, η μία από αυτές ήταν χωρητικότητας 800 ατόμων, ενώ η άλλη ήταν χωρητικότητας 1200 ατόμων. Μόλις γέμιζε μια αίθουσα, κάνιστρα Zyklon-B με χημικές ουσίες έπεφταν από τους τοίχους και οι κρατούμενοι πέθαιναν από την εισπνοή τους το πολύ σε 20 λεπτά. Πολλοί αιχμάλωτοι επίσης, γίνονταν αντικείμενα ιατρικών πειραμάτων σε στρατόπεδα, όπως το Άουσβιτς, το Νταχάου και άλλα.
Μόνο το 1942, εκτελέστηκαν 2.700.000 Εβραίοι, οι περισσότεροι από αυτούς στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Μετά το 1944, τα στρατόπεδα σταματάνε τη λειτουργία τους, ενώ κάποια άλλα ελευθερώθηκαν από τους Σοβιετικούς και τους Συμμάχους το 1945.
Το στρατόπεδο συγκέντρωσης Νοϊενγκάμε
Το στρατόπεδο συγκέντρωσης Νοϊενγκάμε (KZ Neuengamme) υπήρξε ένα προϊόν δημιουργίας του καθεστώτος της Ναζιστικής Γερμανίας. Κατασκευάστηκε το 1938 κοντά στο χωριό της περιοχής Μπέργκντορφ, μόλις 15 χλμ από το Αμβούργο.
Στις 13 Δεκεμβρίου του 1938, όταν και αποφασίστηκε η κατασκευή του, μεταφέρθηκαν από το στρατόπεδο συγκέντρωσης Ζάξενχαουζεν, περίπου 100 κρατούμενοι. Αρχικά, μεταφέρθηκαν σε αυτό, κυρίως Γερμανοί που αντιτίθονταν στο καθεστώς ή που θεωρήθηκαν «απόβλητοι» της κοινωνίας. Τον Απρίλιο του 1942 το στρατόπεδο απέκτησε δικό του κρεματόριο.
Το καλοκαίρι του 1944, μεταφέρθηκαν πολλές γυναίκες κρατούμενες από το στρατόπεδο του Άουσβιτς και από άλλα στρατόπεδα που βρίσκονταν στην ανατολική πλευρά της Γερμανίας. Την ίδια περίοδο, δημιουργήθηκε ένα ειδικό τμήμα, προκειμένου να στεγάσει επιφανείς κρατουμένους που μετάγονταν από τη Γαλλία, κυρίως πολιτικούς αντιπάλους του καθεστώτος και μέλη της ένοπλης γαλλικής αντίστασης. Ανάμεσα σε αυτούς, ήταν και ο Γάλλος τραγουδιστής spiritual και gospel μουσικής, Τζον Ουίλιαμ.
Το στρατόπεδο αποτέλεσε τμήμα της πολεμικής μηχανής της Ναζιστικής Γερμανίας, αλλά χρησίμευσε επίσης και ως τόπος εξόντωσης των κρατουμένων, μέσω της καταναγκαστικής εργασίας. Οι συνθήκες, κάτω από τις οποίες υποχρεώνονταν να εργαστούν οι κρατούμενοι, ήταν απάνθρωπες: Εξαιρετικά σκληρή χειρωνακτική εργασία, ελλιπής διατροφή, καμία φροντίδα υγιεινής με συνέπεια τη μετάδοση ασθενειών και σαφώς δεν έλειπε και η συνασκούμενη βία από τους δεσμοφύλακες.
Το τέλος της λειτουργίας του αποτέλεσε το έτος 1945, όταν έληξε και ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Αρχικά χρησίμευσε ως τόπος εκτόπισης από τους Σοβιετικούς, ενώ οι Γερμανοί αιχμάλωτοι πολέμου κρατούνταν σε χωριστό χώρο. Τον Ιούνιο του 1945, ο χώρος παραλήφθηκε από τους Βρετανούς, οι οποίοι έκλειναν εκεί τα μέλη της SS και τους Ναζιστές που συνελάμβαναν. Κατά την περίοδο 1948 – 2004, το στρατόπεδο χρησιμοποιήθηκε ως κρατική φυλακή από τις αρχές του Αμβούργου, ενώ από το 2004 και ύστερα, μετατράπηκε σε μνημείο.
To τέλος του στρατοπέδου
Κατά μέσο όρο, το 65% των Εβραίων που ζούσαν στην Ευρώπη, αφανίστηκαν κατά το Ολοκαύτωμα. Όπως προαναφέρθηκε, ανάμεσα στους κρατουμένους υπήρξαν ομοφυλόφιλοι, πόρνες, αλλά και κομμουνιστές, Ρομά, Μάρτυρες του Ιεχωβά, και άλλες διωκόμενες πληθυσμιακές ομάδες. Στο μνημείο που έχει κατασκευαστεί στη θέση του στρατοπέδου, βρίσκονται καταγεγραμμένα 20.400 ονόματα θυμάτων, ενώ εκτιμάται, ότι ο συνολικός τους αριθμός πρέπει να φθάνει τους 26.800. Νέες πληροφορίες που αναδύθηκαν στην επιφάνεια, αναφέρουν, ότι ο συνολικός αριθμός επαληθευμένων θυμάτων ανέρχεται σε 42.900 άτομα.
Ο διοικητής του στρατοπέδου, Μαξ Πάουλυ (Max Pauly), και δεκατρία μέλη του προσωπικού, δικάστηκαν από βρετανικό δικαστήριο εγκλημάτων πολέμου, που συστάθηκε στο Αμβούργο, από τις 18 Μαρτίου ως τις 13 Μαΐου 1946, στην αποκαλούμενη «Δίκη του Νοϊενγκάμε». Έντεκα από τους κατηγορουμένους καταδικάστηκαν σε θάνατο δι’ απαγχονισμού και εκτελέστηκαν στις 8 Οκτωβρίου του ίδιου έτους.
Προς τιμήν όλων, όσων υπέφεραν, και πέθαναν στο όνομα αυτής της «καθαρότητας» που οραματίστηκαν οι Ναζί, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, το Νοέμβριο του 2005, αποφάσισε ομόφωνα την καθιέρωση της 27ης Ιανουαρίου ως «Διεθνής Μέρα Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος».
Παρακολουθήστε ένα βίντεο σχετικά με τα γεγονότα γύρω από το Ολοκαύτωμα των Εβραίων.
Info
http://www.wikipedia.gr
http://www.iefimerida.gr
http://www.history.com
http://www.ushmm.org
