Το 2017 ήταν η τελευταία φορά που ο Ridley Scott εμφανίστηκε στις κινηματογραφικές αίθουσες με δύο ταινίες μάλιστα, τα ‘Alien: Covenant’ και ‘All the Money in the World’. Τέσσερα χρόνια μετά ο καταξιωμένος σκηνοθέτης επιστρέφει σε γνωστά λημέρια με το ‘Last Duel’, μία ταινία εποχής που διαδραματίζεται στη Μεσσαιωνική Γαλλία, βασισμένη στο ομότιτλο βιβλίο του Eric Jager που αφηγείται με τη σειρά του την αληθινή ιστορία της τελευταίας μονομαχίας μέχρι θανάτου που έγινε ποτέ. Το σενάριο υπογράφουν οι κολλητοί Matt Damon και Ben Affleck που ενώνουν ξανά τις δυνάμεις τους 24 χρόνια μετά το ‘Good Will Hunting’ και την Οσκαρική τους νίκη. Μαζί τους για να γράψει τη γυναικεία οπτική της ιστορίας φέρνουν τη Nicole Holofcener, σεναριογράφο των ‘Enough Said’ και ‘Can You Ever Forgive Me?’. Στο ‘Last Duel’ πρωταγωνιστούν οι Matt Damon, Adam Driver, Jodie Comer, Ben Affleck, Harriet Walter, Marton Csokas και Nathaniel Parker.
Ο ιππότης Jean de Carrouges (Damon) , υποτιθέμενος ήρωας πολέμου και άφραγκος, παντρεύεται τη Margueritte de Thibouville (Comer), την κόρη ενός τοπικού άρχοντα κυρίως για λόγους συμφέροντος. Καιρό μετά, ο Jean πηγαίνει σε έναν νέο πόλεμο για να βγάλει τα προς το ζην, με την Margueritte να μένει μόνη στο αρχοντικό. Μία μέρα την επισκέπτεται ο Jacques Les Gris (Driver), πολύ καλός του φίλος και νονός του πρώτου του παιδιού. Γνωρίζοντας πως ο Jean είναι μακριά, εκμεταλεύεται την ευκαιρία και την βιάζει. Όταν ο σύζυγός της επιστρέφει μαθαίνει για το τραγικό συμβάν και προκαλεί τον Les Gris σε μία μονομαχία μέχρι θανάτου για την αποκατάσταση της τιμής του. Αν όμως χάσει και σκοτωθεί, παίρνει μαζί του και τη ζωή της Margueritte, η οποία θα κατηγορηθεί για ψευδομαρτυρία και θα καεί στην πυρά.
Ο Ridley Scott έχοντας καταπιαστεί με τη συγκεκριμμένη εποχή αρκετά επιτυχημένα με τo αριστουργηματικό ‘Kingdom of Heaven’ (το Director’s Cut!) και το άρτιο ‘Robin Hood’ (εμένα μου άρεσε!), κάνει ένα δυναμικό comeback με μία ταινία πολύ αξιόλογη που σίγουρα από εδώ και μπρος θα συμπεριλαμβάνεται στις λίστες με τις καλύτερες ταινίες του. Αρχικά είναι μία ταινία εξαιρετικά επίκαιρη που κυκλοφορεί σε μία αρκετά ευαίσθητη εποχή λόγω των όσων συμβαίνουν, δείχνει τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία του τότε και μας λέει κατάμουτρα πως τόσους αιώνες μετά πολλά πράγματα παραμένουν δυστυχώς ίδια, με τη γυναίκα να προσπαθεί να βρει τη δική της φωνή και να καταφέρει να ακουστεί μέσα σε έναν κόσμο ανδρών.
Τα γεγονότα από μόνα τους θα μπορούσαν να κάνουν μία καλή ταινία, αλλά αυτό που κάνει το ‘Last Duel’ να ξεχωρίσει είναι το σεναριακό εύρημα των Affleck, Damon και Holofcener που έρχεται κατευθείαν από το ‘Rashomon’ του Akira Kurosawa το οποίο αφηγείται το κεντρικό γεγονός μέσα από διαφορετικές οπτικές. Έτσι κι εδώ το δίδυμο Affleck και Damon γράφει τις οπτικές των Jean de Carrouges και Jacques Les Gris, ενώ η Nicole Holofcener αναλαμβάνει την οπτική της Maegueritte. Η ιστορία ξετυλίγεται τρεις φορές μπροστά στο θεατή, πράγμα που μπορεί να κουράσει ειδικά αν περιμένεις με ανυπομονησία το φινάλε για το οποίο προετοιμάζεσαι δύο ώρες. Ομολογουμένως το σενάριο δουλεύει αλλά οι αλλαγές ανάμεσα στις διαφορετικές οπτικές δεν είναι τόσο δραστικές όσο ήταν στο φιλμ του Kurosawa. Είναι η μαεστρία του Scott που το κάνει να μην τραβάει πολύ, αφού ο σκηνοθέτης επιλέγει να χρονοτριβήσει όσο χρειάζεται για να αφηγηθεί τα απαραίτητα και να σου δώσει τη μονομαχία την κατάλληλη στιγμή, ένα εξαιρετικό φινάλε γεμάτο με συναισθηματική βαρύτητα, ένταση και αίμα, αντάξιο των σκηνών δράσης του Οσκαρικού ‘Gladiator’.
Από κάτι τέτοιες σκηνές φαίνεται πως ο Ridley Scott, ετών 84, έχει ακόμη τρελή δημιουργική ενέργεια και πολλά να δώσει στον κινηματογράφο. Η ματιά του μπορεί να λάμψει σε κάθε κάδρο. Ξέρει πως θα χρησιμοποιήσει κάθε πτυχή της ταινίας όπως τους ηθοποιούς του και τα σκηνικά για όφελος της φωτογραφίας (o Dariusz Wolski θεός ξανά εδώ) που αντικατοπτρίζει τον Μεσαίωνα όπως τον φαντάζεται ο καθένας, φτιάχνοντας μία μουντή ατμόσφαιρα που φωτίζεται κυρίως από τα κεριά των δωματίων και το λιγοστό φως του κρυμμένου ηλίου που πασχίζει να βγει από τη συννεφιά, αντανακλώντας έτσι το θέμα της ταινίας.
Στα ερμηνευτικά, ο Matt Damon δίνει μία πολυεπίπεδη ερμηνεία λόγω της σεναριακής προσέγγισης που του επιτρέπει να αποδώσει άριστα έναν χαρακτήρα με πολλές ανασφάλειες. Νομίζω πως ένας τέτοιος πολύπλοκος ρόλος του χρειαζόταν γιατί τα τελευταία χρόνια υπάρχει μία πτώση, αν εξαιρέσουμε φυσικά το Martian του 2015 (πάλι Ridley!). Ο Adam Driver είναι πολύ καλός σε αυτό που κάνει, δίνοντας μία στιβαρή ερμηνεία σε έναν ρόλο όχι τόσο συναισθηματικά ευέλικτο. O Ben Affleck έχει πάρει αρκετά τα πάνω του (κάτι που δεν περίμενα ποτέ να πω) και φαίνεται πως διασκεδάζει πολύ στον μικρό αλλά πολύ βασικό του ρόλο.
Οι άντρες μπαίνουν στην άκρη όταν έρχεται η ώρα να μιλήσουμε για την ερμηνεία της Jodie Comer που είναι η καλύτερη του ‘Last Duel’. To casting εδώ είναι spot on, μία γυναίκα που σου βγάζει αθωότητα, ένα χαρακτηριστικό που συνεπάγεται με εκμετάλευση στον τότε αλλά και στον σημερινό κόσμο, είναι με όλες τις έννοιες ευάλωτη αλλά πάνω από όλα είναι δυναμική και αποφασισμένη. Η Comer περνάει με απόλυτη επιτυχία από όλα αυτά τα στάδια. Ο Scott βοηθάει πολύ την ερμηνεία της σκηνοθετικά, δίνοντάς της άπειρα κοντινά πλάνα για να μπορέσει να τονίσει αυτή τη μεγάλη γκάμα συναισθημάτων που η ηθοποιός είναι ικανή να αναδείξει σε πλάνα μικρής διαρκείας.
Το ‘Last Duel’ είναι μία ταινία πολύ σημαντική για τη φιλμογραφία του Ridley Scott, επίκαιρη, με δυνατές ερμηνείες και θέαμα. Το κρίμα είναι πως ειπρακτικά δεν τα έχει πάει καθόλου καλά και δεν το αξίζει. Όπως καταλαβαίνετε, πλέον αν η ταινία δεν είναι γεμάτη με εφέ και ανθρώπους να πετάνε στον ουρανό πάει άπατη. Κάπου έχει ένα δίκιο ο Scorsese… Μην χάσετε την ευκαιρία να δείτε το ‘Last Duel’ στους κινηματογράφους. Το αντίκτυπο της ταινίας είναι μεγάλο και αξίζει να προβληθεί με τον καλύτερο τρόπο! Παρόλα αυτά, με τον Ridley Scott θα ξανασυναντηθούμε σε μορφή αφιερώματος αλλά και στις αίθουσες τον Νοέμβριο με το ‘House of Gucci’!
