Οι θρύλοι του Χόλιγουντ Olivia de Havilland και Kirk Douglas διανύουν ήδη το 102ο έτος της ηλικίας τους, η Diana Serra Cary («Baby Peggy»), η τελευταία εν ζωή σταρ του βωβού κινηματογράφου, έκλεισε τον ένα αιώνα κι ο γνωστός καρατερίστας Norman Lloyd («Saboteur», «The Southerner», «Spellbound», «Limelight», «Dead Poets Society», «The Age of Innocence») τον Νοέμβριο γίνεται 105 χρονών. Υπάρχουν, όμως, κι άλλοι αιωνόβιοι που έφτασαν ή ξεπέρασαν τα 105 έτη. Ας γνωρίσουμε, λοιπόν, τους μαθουσάλες του σινεμά.
Tatzumbia Dupea (120 ετών)
Γεννήθηκε στις 26 Ιουλίου 1849 στο Lone Pine της Καλιφόρνια (τότε «Wa-ko-poo-witu») και ανήκε στην ινδιάνικη φυλή των Piute. Μεγάλωσε με τη γιαγιά της, που ήταν αυθεντία στη θεραπεία με βότανα. Μέχρι τα 15 έζησε στη Λίμνη Pyramid της πολιτείας της Νεβάδα, που σήμερα καλύπτει έκταση περίπου 125.000 στρεμμάτων. Το 1934 έκανε την πρώτη της εμφάνιση στο σινεμά, στην ταινία «Laughing Boy» του W.S. Van Dyke, σε ηλικία 85 ετών. Ακολούθησαν οι ταινίες «Buffalo Bill» και «Across the Wide Missouri» του βραβευμένου με Όσκαρ William A. Wellman, το 1944 και 1951 αντίστοιχα. Έφυγε στις 26 Φεβρουαρίου 1970.
Frederica Sagor Maas (111 ετών)
Υπήρξε μια από τις πιο διάσημες σεναριογράφους του Χόλιγουντ την περίοδο του βωβού κινηματογράφου. Γεννήθηκε το 1900 από Ρώσους μετανάστες και σπούδασε δημοσιογραφία στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια. Από το 1923 δούλευε ως story editor για λογαριασμό της κινηματογραφικής εταιρείας Universal Pictures στη Νέα Υόρκη. Ένα χρόνο μετά εγκατέλειψε τη θέση της και μετακόμισε στο Χόλιγουντ. Στην αρχή εργάστηκε στην Preferred Pictures, όπου διασκεύασε για τον κινηματογράφο το γνωστό μυθιστόρημα του Percy Marks «The Plastic Age». Στην ταινία πρωταγωνιστούσε η Clara Bow και σημείωσε μεγάλη επιτυχία. Μέσα σε 3 χρόνια, από το 1925 μέχρι το 1928, υπέγραψε 14 σενάρια γνωστών ταινιών, όπως το «Hula» με την Clara Bow και το «Flesh and the Devil» με την Greta Garbo. Τελευταία της δουλειά ήταν η ταινία «The Shocking Miss Pilgrim», που βασίστηκε σε μια ιστορία που έγραψε μαζί με τον σύζυγό της Ernest Maas. Έφυγε στις 5 Ιανουαρίου 2012.
Carmen Martinez Sierra (108 ετών)
Γεννήθηκε στη Μαδρίτη, στις 3 Μαΐου 1904. Ξεκίνησε να εργάζεται σαν ηθοποιός στα 16 της, αρχικά στην όπερα και ακολούθως στο θέατρο. Η πρώτη της επαφή με τον κινηματογράφο έγινε σε μεγάλη ηλικία, το 1958, στην ταινία του Pedro Luis Ramírez «El tigre de Chamberí». Έπαιξε συνολικά σε 84 ταινίες, μεταξύ των οποίων «Las ibéricas F.C.», «Incubo sulla città contaminata» και «The Legend of Frenchie King» με την Brigitte Bardot και την Claudia Cardinale. Έφυγε στις 6 Νοεμβρίου 2012.
Gladys O’Connor (108 ετών)
Γεννήθηκε στο Λονδίνο, στις 28 Νοεμβρίου 1903 και το 1912 μετανάστευσε μαζί με τους γονείς της στον Καναδά. Πριν γίνει ηθοποιός είχε εργαστεί ως πωλήτρια και λογίστρια. Το 1986 πραγματοποίησε το κινηματογραφικό της ντεμπούτο στην ταινία «Police Academy 3: Back in Training». Έπαιξε σε 9 ακόμη ταινίες, με πιο γνωστές το «Billy Madison» με τον Adam Sandler και «The Long Kiss Goodnight» με τον Samuel L. Jackson. Έφυγε στις 21 Φεβρουαρίου 2012.
Johannes Heesters (108 ετών)
Υπήρξε ένας από τους πιο δημοφιλείς Ολλανδούς ηθοποιούς του θεάτρου, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης, με περίπου 90 χρόνιας καριέρας! Γεννήθηκε στην Αμερσφόρτ της Ολλανδίας, στις 5 Δεκεμβρίου 1903. Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου σημείωσε μεγάλη επιτυχία στη Ναζιστική Γερμανία, γι’ αυτό και θεωρείται από τους πλέον αμφιλεγόμενους ηθοποιούς. Το 1924 συμμετείχε στην βουβή ταινία «Cirque hollandais» του Theo Frenkel και μέχρι το 2008 έπαιξε σε περίπου 60 ταινίες. Τελευταία του εμφάνιση ήταν το 2011, στη μικρού μήκους ταινία «Ten» του Stefan Hering. Έφυγε την ίδια χρονιά στις 24 Δεκεμβρίου.
George Abbott (107 ετών)
Ένας από τους πιο γνωστούς θεατρικούς και κινηματογραφικούς παραγωγούς, σκηνοθέτες και συγγραφείς της Αμερικής. Γεννήθηκε στις 25 Ιουνίου 1887 στο Forestville, ένα μικρό χωριό της πολιτείας της Νέας Υόρκης. Το 1918 σκηνοθέτησε την ταινία «The Impostor». Ακολούθησαν 11 ακόμη ταινίες, από τις οποίες τις δύο τελευταίες, «The Pajama Game» και «Damn Yankees» τις σκηνοθέτησε μαζί με τον Stanley Donen. Αξιόλογη ήταν και η πορεία του ως σεναριογράφος. Μάλιστα, το 1930 προτάθηκε για Όσκαρ Καλύτερου Σεναρίου για την ταινία του Lewis Milestone «All Quiet on the Western Front». Έφυγε στις 31 Ιανουαρίου 1995.
Roy Douglas (107 ετών)
Δημοφιλής Βρετανός συνθέτης, πιανίστας και διασκευαστής. Γεννήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 1907 στην πόλη Royal Tunbridge Wells. Το 1933 έγραψε τη μουσική της Ινδικής ταινίας «Karma» κι έτσι πήρε το βάπτισμα του πυρός στο σινεμά. Τις δεκαετίες του ’30 και του ’40 κατάφερε να συνεργαστεί με αρκετούς σημαντικούς σκηνοθέτες σε αγαπημένες κλασικές ταινίες, όπως «Great Expectations» του David Lean, «Henry V» του Laurence Olivier και «Gaslight» του Thorold Dickinson. Έφυγε στις 23 Μαρτίου 2015.
Minoru Inuzuka (106 ετών)
Γεννήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 1901 στο Τόκιο. Ήταν πολύ γνωστός Ιάπωνας σεναριογράφος και σκηνοθέτης του σινεμά, ο οποίος έδρασε από το 1924 μέχρι το 1972. Οι πιο γνωστές ταινίες του είναι «The Tale of Zatoichi» του Kenji Misumi, «A Page of Madness» του Teinosuke Kinugasa και «The Barbarian and the Geisha» (ως υπεύθυνος διαλόγων) του John Huston. Έφυγε στις 17 Σεπτεμβρίου 2007.
Lucile Taft (106 ετών)
Ηθοποιός του βωβού κινηματογράφου. Γεννήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 1881 στην πόλη Ιντιάνα των Ηνωμένων Πολιτειών. Ξεκίνησε το 1915 παίζοντας σε 4 μικρού μήκους ταινίες του Richard Garrick, ο σκηνοθέτης με τον οποίον κυρίως συνεργάστηκε. Η τελευταία της εμφάνιση ήταν το 1917 στην ταινία «Queen X» του John B. O’Brien. Έφυγε πλήρης ημερών στις 16 Απριλίου 1988.
Tonio Selwart (106 ετών)
Γερμανός ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου. Γεννήθηκε στις 9 Ιουνίου 1896 στην πόλη Wartenberg της Γερμανίας. Η πρώτη του ταινία ήταν το «Hangmen Also Die!» του Fritz Lang. Στην 25χρονη καριέρα του στο σινεμά κατόρθωσε να συνεργαστεί με σημαντικούς σκηνοθέτες, όπως Lewis Milestone, Cecil B. DeMille, Henry King, Luchino Visconti, Robert Wise, Joseph L. Mankiewicz, Martin Ritt, Edward Dmytryk, Peter Ustinov κ.ά. Συμμετείχε και στο κύκνειο άσμα του Orson Welles «The Other Side of the Wind», που προβλήθηκε ολοκληρωμένο το 2018. Έφυγε στις 2 Νοεμβρίου 2002.
Manoel de Oliveira (106 ετών)
Ο σπουδαιότερος σκηνοθέτης της Πορτογαλίας. Γεννήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 1908 στο Πόρτο. Μπήκε στο χώρο του κινηματογράφου το 1931 με το ντοκιμαντέρ «Douro, Faina Fluvial», που έδειχνε τη ζωή των ανθρώπων που εργάζονταν στον ποταμό Δούρο. Το 1942 γύρισε την πρώτη του ταινία μυθοπλασίας, το «Aniki Bóbó». Θεωρείται ένας από τους πλέον φεστιβαλικούς σκηνοθέτες, αφού συμμετείχε 7 φορές στο Φεστιβάλ Καννών και 7 φορές στο Φεστιβάλ Βενετίας. Επίσης, συνεργάστηκε 3 φορές με τη δική μας Ειρήνη Παπά («Party», «Inquietude», «Um Filme Falado»). Έφυγε στις 2 Απριλίου 2015.
Lupita Tovar (106 ετών)
Διάσημη Μεξικανή ηθοποιός. Γεννήθηκε στις 27 Ιουλίου 1910 στην πόλη Matías Romero της πολιτείας Οαχάκα. Την ανακάλυψε ο σπουδαίος ντοκιμαντερίστας Robert Joseph Flaherty («Nanook of the North»). Το 1928 μετανάστευσε στο Χόλιγουντ και συνεργάστηκε με γνωστούς σκηνοθέτες, όπως ο John Ford, ο Raoul Walsh, ο William Dieterle, ο James Whale και ο William Wyler. Το 1931 πρωταγωνίστησε στην ισπανική βερσιόν του «Dracula», στο πλευρό του Carlos Villarías. Σύζυγός της ήταν ο κινηματογραφικός παραγωγός Paul Kohner και κόρη της η δις βραβευμένη με Χρυσή Σφαίρα και υποψήφια για Όσκαρ ηθοποιός Susan Kohner. Επίσης, εγγονοί της είναι οι Paul και Chris Weitz, που προτάθηκαν το 2003 για Όσκαρ Διασκευασμένου Σεναρίου για την ταινία «About a Boy». Έφυγε στις 12 Νοεμβρίου 2016.
Run Run Shaw (106 ετών)
Γεννήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 1907 στην πόλη Ningbo της Κίνας. Ήταν μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες στην ασιατική βιομηχανία του θεάματος. Το 1958 ίδρυσε μαζί με τα αδέρφια του μία από τις μεγαλύτερες κινηματογραφικές εταιρείες του Χονγκ Κονγκ, την Shaw Brothers Studio, με πάνω από 1000 ταινίες στο ενεργητικό της. Επίσης, το 1967 ίδρυσε την κυρίαρχη τηλεοπτική εταιρεία στο Χονγκ Κονγκ, την TVB. Έφυγε στις 7 Ιανουαρίου 2014.
Tyrus Wong (106 ετών)
Ακόμη ένας Κινέζος στη λίστα. Γεννήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 1910 και σε ηλικία 9 ετών μετανάστευσε μαζί με τους γονείς του στην Αμερική. Αφού ολοκλήρωσε τις καλλιτεχνικές σπουδές του, ξεκίνησε να εργάζεται για τον Walt Disney το 1938. Τα σχέδιά του ήταν η έμπνευση για τη δημιουργία του γνωστού κινουμένου σχεδίου «Bambi». Στη συνέχεια δούλεψε για 26 χρόνια στο δημιουργικό τμήμα της Warner Brothers Studios, σχεδιάζοντας παράλληλα και ευχετήριες κάρτες για την Hallmark. Έφυγε στις 30 Δεκεμβρίου 2016.
Doris Eaton Travis (106 ετών)
Γεννήθηκε στις 14 Μαρτίου 1904. Σε ηλικία 14 ετών έγινε ένα από τα κορίτσια του Ziegfeld. Το 1922 πήγε στην Αγγλία για να παίξει σε τρεις ταινίες («Tell Your Children», «The Call of the East», «The Call of the East») κι επέστρεψε αμέσως στην Αμερική για να λάβει μέρος στις ταινίες «The Broadway Peacock» και «High Kickers». Τελευταία της εμφάνιση ήταν το 1999 στην ταινία του Milos Forman «Man on the Moon», στο πλευρό του Jim Carrey. Έφυγε στις 11 Μαΐου 2010, λίγες μέρες μετά την εμφάνισή της στην έναρξη του σόου Easter Bonnet.
Miguel Morayta (105 ετών)
Ισπανός σκηνοθέτης και σεναριογράφος, που δραστηριοποιήθηκε στο Μεξικό. Γεννήθηκε στις 15 Αυγούστου 1907 στην επαρχία Θιουδάδ Ρεάλ της Νοτιοκεντρικής Ισπανίας. Σκηνοθέτησε 73 ταινίες από το 1944 μέχρι το 1978, με σημαντικότερες: «El mártir del Calvario», «Vagabunda» και «Camino del infierno». Έφυγε στις 19 Ιουνίου 2013.
Pierre Gérald (105 ετών)
Γάλλος ηθοποιός του θεάτρου, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης. Γεννήθηκε στις 26 Μαΐου 1906 στο Παρίσι. Έπαιξε συνολικά σε 16 ταινίες, με τελευταία το «Ensemble, c’est tout» του Claude Berri στο πλευρό των Audrey Tautou και Guillaume Canet, όπου ήταν 101 ετών! Έφυγε στις 24 Μαρτίου 2012.
Rosa Albach-Retty (105 ετών)
Γεννήθηκε στη Γερμανία από Αυστριακούς γονείς, στις 26 Δεκεμβρίου 1874. Ξεκίνησε σαν ηθοποιός του θεάτρου το 1890, με δάσκαλό της τον πατέρα της, που ήταν επίσης ηθοποιός. Το 1930 εμφανίστηκε και στο σινεμά, στην ταινία «Money on the Street» του Georg Jacoby. Η τελευταία της εμφάνιση ήταν στην ταινία «The Congress Dances» του Franz Antel. Γιος της ήταν ένας από τους διασημότερους ηθοποιούς του γερμανόφωνου κινηματογράφου, ο Wolf Albach-Retty, ενώ εγγονή της η θρυλική σταρ Romy Schneider, που είχε υποδυθεί την Πριγκίπισσα Σίσσυ. Έφυγε μόλις δύο χρόνια πριν από την εγγονή της, στις 26 Αυγούστου 1980.
Mary Ellis (105 ετών)
Αμερικανίδα ηθοποιός και τραγουδίστρια του θεάτρου, του κινηματογράφου, του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης. Γεννήθηκε στο Λονδίνο, στις 15 Ιουνίου 1897. Το 1934 πρωταγωνίστησε στην ταινία «Bella Donna» του Robert Milton. Πρωταγωνίστησε σε 4 ακόμη ταινίες: «All the King’s Horses», «Paris in Spring», «Fatal Lady» και «Glamorous Night». Έφυγε στις 30 Ιανουαρίου 2003.
Julie Gibson (105 ετών)
Η μεγαλύτερη εν ζωή ηθοποιός του κόσμου. Γεννήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου του 1913 στην Ουάσινγκτον. Πρώτη της εμφάνιση στο σινεμά ήταν στην ταινία «Nice Girl?» του William A. Seiter. Ακολούθησαν δύο ταινίες με το θρυλικό Τρίο Στούτζες: «Three Smart Saps» και «Sock-a-Bye Baby». Στη συνέχεια συνεργάστηκε με σπουδαίους σκηνοθέτες, όπως ο Leo McCarey (στο βραβευμένο με 7 Όσκαρ «Going My Way»), ο John Huston (στις ταινίες «Beat the Devil» και «Moulin Rouge»), ο Vincente Minnelli (στο «The Clock»), ο Martin Ritt (στο «The Outrage») και ο Preston Sturges (στο «Hail the Conquering Hero»). Τελευταία της ταινία ήταν το «Street of Darkness», πριν από 60 χρόνια.
Liane Haid (105 ετών)
Θεωρείται η πρώτη Αυστριακή σταρ του κινηματογράφου. Γεννήθηκε στη Βιέννη, στις 16 Αυγούστου 1895. Έπαιξε σε περισσότερες από 90 ταινίες. Οι πιο σημαντικές ήταν: «Lady Hamilton», «Lucrezia Borgia», «The Csardas Princess», «The Song Is Ended» και «Ungeküsst soll man nicht schlafen gehn». Έφυγε στις 28 Νοεμβρίου 2000.
Connie Sawyer (105 ετών)
Αμερικανίδα ηθοποιός του θεάτρου, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης. Γεννήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 1912 στο Pueblo του Κολοράντο. Το 1959 συμμετείχε στη βραβευμένη με Όσκαρ ταινία του Frank Capra «A Hole in the Head» και το 1966 στην επίσης βραβευμένη με Όσκαρ ταινία «True Grit» του Henry Hathaway. Άλλες γνωστές ταινίες που έπαιξε ήταν: «Bob & Carol & Ted & Alice», «The Man in the Glass Booth», «…and justice for all.», «When Harry Met Sally…», «The Bonfire of the Vanities», «Dumb and Dumber», «Out of Sight», «Something’s Gotta Give» και «Pineapple Express». Έφυγε πριν από ένα χρόνο, στις 21 Ιανουαρίου 2018.
Luise Rainer (104 ετών)
Η οσκαρούχος της λίστας. Γεννήθηκε στις 12 Ιανουαρίου του 1910 στο Ντίσελντορφ. Μετά από τρεις γερμανικές ταινίες, πήγε το 1935 στο Χόλυγουντ. Η πρώτη της αμερικάνικη ταινία ήταν το «Escapade» του Robert Z. Leonard, όπου πρωταγωνίστησε στο πλευρό του William Powell. Το 1936 θα συνεργαστεί και πάλι με τον Powell και τον Leonard στη μεγάλη επιτυχία «The Great Ziegfeld», που της χάρισε το πρώτο της Όσκαρ. Την επόμενη χρονιά θα πρωταγωνιστήσει στο «The Good Earth», όπου υποδύθηκε μια Κινέζα και κατάφερε να πάρει το δεύτερο στη σειρά Όσκαρ. Θα πρωταγωνιστήσει σε ακόμη 6 ταινίες με διάσημους ηθοποιούς και σκηνοθέτες. Τελευταία της εμφάνιση ήταν το 1997 στην ταινία «The Gambler». Έφυγε στις 30 Δεκεμβρίου 2014, δύο εβδομάδες πριν κλείσει τα 105!
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Robertson, D. (1959). Tatzumbie was born in the tragic year. Desert Magazine: California
- Shreve, J (1999). The shocking Frederica Sagor Maas. Salon
- Sagor, F. (1999). The Shocking Miss Pilgrim: A Writer in Early Hollywood. University Press of Kentucky: Kentucky
- Lorenci, M. (2012). Carmen Martínez Sierra fallece a los 108 años siendo la actriz más longeva. El Diario Vasco: San Sebastián
- Czada, P. & Grosse, G. (1993). Comedian Harmonists: Ein Vokalensemble erobert die Welt (Reihe Deutsche Vergangenheit). Edition Hentrich: Berlin
- McHenry, R. (1992). The New Encyclopedia Britannica 15th Edition Volume 1 Micropedia (A-ak through Bayes). Encyclopedia Britannica
- Gerow, A. (2008). A Page of Madness: Cinema and Modernity in 1920s Japan. Center for Japanese Studies: University of Michigan
- Gaddis, E. R. (2000). Magician of the Modern: Chick Austin and the Transformation of the Arts in America. Knopf
- Lim, D. (2008). Centenarian Director’s Very Long View. New York Times
- Ankerich, M. G. (2011). The Sound of Silence: Conversations with 16 Film and Stage Personalities Who Bridged the Gap between Silents and Talkie. McFarland & Company: North Carolina
- Branting, S. (2014). Hidden History of Lewiston, Idaho. The History Press: U.K.
- IMDb
