Αξιολόγηση και πρώιμη παρέμβαση στην Ειδική Αγωγή
Στην Ειδική Αγωγή η αξιολόγηση είναι πολύτιμη. Ο σκοπός της ανακλά τη σημασία της, καθώς έγκειται στην έγκαιρη ανίχνευση ειδικών μαθησιακών δυσκολιών (λόγου χάρη, δυσλεξία, δυσαριθμησία) αλλά και προβλημάτων όπως η ΔΕΠ-Υ, η νοητική υστέρηση, ο αυτισμός και άλλα. Κρίνεται καθοριστικής βαρύτητας η αξιολόγηση στην προσχολική ηλικία του παιδιού, ούτως ώστε να εντοπιστούν τυχόν μαθησιακές δυσκολίες και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και τα παιδιά να παραπεμφθούν σε κατάλληλους ειδικούς. Η πρώιμη παρέμβαση θεωρείται παράγων κλειδί για την επιτυχή παιδαγωγική και ψυχολογική υποστήριξη των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, καθώς αποτρέπει την εμφάνιση σοβαρότερων δυσκολιών αργότερα.
Αξιολόγηση και ΔΕΠ-Υ
Στην περίπτωση της ΔΕΠ-Υ, ο έγκαιρος εντοπισμός της αποτελεί γεγονός αποφασιστικής σημασίας για την μετέπειτα πορεία στη ζωή του παιδιού. Αν παραμείνει αδιάγνωστη συνεπάγεται διάφορους κινδύνους που αφορούν στη χαμηλή αυτοεκτίμηση, τη σχολική αποτυχία και τις τεταμένες οικογενειακές σχέσεις. Ενδεχόμενη είναι και η εμφάνιση διαταραχής της διαγωγής. Ο εκπαιδευτικός χρειάζεται να διαθέτει τη γνωστική επάρκεια πάνω στη διαταραχή αυτή, ώστε να μπορεί να παρατηρήσει και να
εντοπίσει δείγματά της από τα παιδιά.
Αξιολόγηση και Δυσλεξία
Στην περίπτωση της δυσλεξίας, οι επιδόσεις του παιδιού δε συνάδουν με το νοητικό δυναμικό του. Παρουσιάζει δηλαδή φτωχές επιδόσεις, ειδικά σε μαθήματα σχετιζόμενα με τη γλώσσα, ενώ φαίνεται να είναι ένα ευφυές παιδί. Η ευφυΐα αυτή δεν ανακλάται από τις επιδόσεις του και αυτό είναι ένα γεγονός που χρειάζεται να επιστήσει την προσοχή του εκπαιδευτικού. Γίνεται κατανοητή, συνεπώς, η αναγκαιότητα της αξιολόγησης και σε αυτή την περίπτωση.
Αξιολόγηση – Στόχοι
Ο πρωταρχικός σκοπός της αξιολόγησης στην Ειδική Αγωγή διακρίνεται σε τέσσερις υπό-στόχους. Οι στόχοι είναι «η βελτίωση της αναπηρίας, η πρόληψη δευτερευουσών καταστάσεων αναπηρίας, η στήριξη των αναγκών της οικογένειας του παιδιού με ειδικές ανάγκες και ο σχεδιασμός και εφαρμογή ξεχωριστού αναλυτικού προγράμματος και στρατηγικών διδασκαλίας».
Μέσω μιας έγκαιρης και στοχευμένης παρέμβασης, υπάρχουν σεβαστές πιθανότητες βελτίωσης της δυσκολίας. Για το λόγο αυτό αποτελεί έναν από τους τέσσερις επιμέρους στόχους της αξιολόγησης. Μια αναπηρία συνήθως προκαλεί και δευτερεύουσες δυσκολίες στο άτομο, οι οποίες αφορούν στην ψυχολογική του κατάσταση. Ο σχεδιασμός της αντιμετώπισης των δυσκολιών είναι απαραίτητο να συμπεριλαμβάνει και δευτερεύουσες δυσχέρειες που μπορεί να προκύψουν. Επιπρόσθετα, η επιτυχής παρέμβαση προϋποθέτει τη συνεργασία με την οικογένεια. Η σύμπραξη αυτή λειτουργεί συμπληρωματικά για το χώρο εκτός του σχολείου. Η οικογένεια πρέπει να λαμβάνει τη στήριξη που χρειάζεται από τον εκπαιδευτικό του παιδιού και την ομάδα των ειδικών. Αναμφισβήτητα, όλες οι παραπάνω παράμετροι χρειάζεται να λαμβάνονται υπόψη από τον εκπαιδευτικό, ώστε να αποφασίσει για τις τροποποιήσεις που θα γίνουν για τη στήριξη του παιδιού.
Σημασία Αξιολόγησης
Καθίσταται, συνεπώς, αντιληπτό ότι η πολυτιμότητα της αξιολόγησης στην Ειδική Αγωγή έγκειται στη διαγνωστική της δυνατότητα. Τα αποτελέσματά της γνωστοποιούν το είδος των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών του μαθητή και προσανατολίζουν τον εκπαιδευτικό ως προς την τροποποίηση της διδασκαλίας που χρειάζεται να ακολουθήσει για να βοηθήσει το παιδί στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Αξίζει να σημειωθεί ότι λόγω του κανονικού ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, υψηλού δείκτη νοημοσύνης των παιδιών, οι μαθησιακές δυσκολίες δεν εντοπίζονται εύκολα. Η μη διάγνωσή τους χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες για τη γνωστική και ψυχολογική εξέλιξη των παιδιών.
Σε αντιπαραβολή με τις αρνητικές συνέπειες της έλλειψης διάγνωσης, αναφέρεται η σπουδαιότητα της αξιολόγησης, καθώς παρέχει παιδαγωγική και ψυχολογική ενθάρρυνση στους μαθητές. Επιπλέον, τους βοηθάει να οικοδομήσουν μία θετική αυτοεικόνα και αξιοποιεί τα κίνητρα μάθησης του παιδιού. Επίσης δημιουργεί καινούργια, βασισμένα στα ενδιαφέροντά του, και καλλιεργεί την υπευθυνότητα στα παιδιά και τους εκπαιδευτικούς.
Πηγές που χρησιμποιήθηκαν για το άρθρο αυτό:
Gullo, D. F. (2010). Αξιολόγηση της ανάπτυξης του παιδιού προσχολικής ηλικίας και
του εκπαιδευτικού έργου. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση.
Ηλία, Ν. (2018). Ο ρόλος του ειδικού εκπαιδευτικού στην αξιολόγηση του παιδιού και
μορφές συνεργασίας με άλλους ειδικούς. [Αρχείο Powerpoint]. (Διαφ. 2). Ανακτήθηκε
στις 26-02-2018 από DLSPE507, Frederick University, LMS.
Καλαντζή-Αζίζη, Α., Αγγελή, Κ., & Ευσταθίου, Γ. (2005). Ελληνική Κλίμακα
Αξιολόγησης της ΔΕΠΥ-ΙV, Κλίμακα για γονείς-Κλίμακα για εκπαιδευτικούς. Αθήνα:
Πεδίο.
Μόττη – Στεφανίδη, Φ. (1999). Αξιολόγηση της νοημοσύνης παιδιών σχολικής ηλικίας
και εφήβων. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
National Counsil for Special Education (2013). Supporting Students with Special
Educational Needs in Schools. Retrieved 07-03-2013 from
http://ncse.ie/wp-content/uploads/2014/09/Supporting_14_05_13_web.pdf
