——–> https://www.surveymonkey.com/r/93TGQZ8 <———
April Fool’s Day: ΔημοσκοΠΕΣ και ψεύδη
Ψεύδη. Ψεύδη μικρά κι αθώα. Λευκά ψεύδη. Μα και ψεύδη δόλια, με καταφανείς, πανούργους σκοπούς από την αρχή της σύλληψής τους έως και τη στιγμή της πραγμάτωσης. Ψέματα που αποβλέπουν στην απόκρυψη της αλήθειας, στην παραποίησή της ή στην προστασία από αυτή… Ψέματα ως το μέσο για την ανάδειξη του “πραγματικού” ή του “πλασματικού”. Το εν λόγω ανθρώπινο επινόημα μελετά αυτή την εβδομάδα η στήλη μας.
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Το ψεύδος, όντας ανθρώπινο δημιούργημα, θεωρείται ως η κατεξοχήν συνθήκη στις προσωπικές και κοινωνικές σχέσεις. Ακόμη κι οι ιδεολογικά αντίθετοι απέναντί του, έχουν αναγκαστικά οδηγηθεί σε τέτοιου είδους καταστάσεις έστω και μία φορά στη ζωή τους. Συγκεκριμένα, συνήθως υποκινούμενο από την ανάγκη για προστασία της δημόσιας εικόνας ή για διαφύλαξη της αυτοεκτίμησής του, το άτομο προβαίνει στη χρήση του ψεύδους, επιστρατεύοντας τη φαντασία, την εφευρετικότητα μα και το σύνολο των ανασφαλειών που φέρει μέσα του. Σαφώς, ουκ ολίγες φορές, το ένα ψέμα διαδέχεται το άλλο, δημιουργώντας μια αλυσιδωτή σειρά και καθιστώντας ανέφικτη την επαναφορά στην πραγματικότητα…
Η βάση της έρευνάς μας, ωστόσο, έγκειται στο εξής ερώτημα: Γιατί η αλήθεια φοβίζει τόσο τον άνθρωπο; Τί είναι αυτό που τον απωθεί από εκείνη; Κι, αντίστοιχα, ποιος είναι ο λόγος που το ψέμα φαντάζει τόσο ελκυστικό; Γιατί προτιμάται μια ωραιοποιημένη- μα αναληθής- απόδοση της πραγματικότητας από την ίδια τη δεύτερη;
Όποια κι αν είναι η απάντηση, ένα είναι σίγουρο: οι άνθρωποι με την ίδια ευκολία με την οποία καταδικάζουν ένα ψεύδος, με την ίδια και θα το προφέρουν. Αυτό, βέβαια, δε συνεπάγεται πάντοτε την υποκρισία τους, αλλά την αδυναμία τους ν’ αντισταθούν στο εξεζητημένο ύφος, στο αφοπλιστικά “περίπλοκο” του ψέματος. Άλλωστε, τα βασικά συστατικά της αλήθειας είναι η απλότητα κι η σαφήνεια κι είναι γνωστό τοις πάσι πως ιδίως ο σύγχρονος άνθρωπος απεχθάνεται και τα δύο.
Από την άλλη πλευρά, ακολουθώντας τον Καβαφικό τρόπο σκέψης, το ψέμα θα μπορούσε ενίοτε ν’ αντιμετωπίζεται ως το γήρας της αλήθειας. Μιας αλήθειας “παραγινωμένης” που έστεκε κάποτε ακμαία. Επομένως, το ψέμα ενέχει μια δόση αληθούς πραγματικότητας κι ως τέτοιο θα πρέπει ν’ αντιμετωπίζεται.
