Το δίκτυο Natura 2000 εκτείνεται ευρωπαϊκά στο 18% της χερσαίας γης και στο 9,5% των θαλάσσιων περιοχών, αποτελώντας το μεγαλύτερο συντονισμένο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών. Στην Ελλάδα έχει θέσει υπό προστασία 20 εθνικά πάρκα, 19 αισθητικά δάση, 15 φυσικά μνημεία ,συνολικά 446 περιοχές, κάτω από διαφορετικά πεδία διαφύλαξης. Είναι πολύ μικρό το χρονικό διάστημα από τη περίοδο εγκαθίδρυσης των περιοχών ως προστατευόμενες μέχρι το 2018 που άρχισε να σημειώνεται μία συντονισμένη κίνηση καταπάτησης τους.
Η καταπάτηση προστατευόμενων περιοχών Natura2000 είναι ένα από τα προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι κοινότητες στην Ελλάδα, αλλά και στην Κύπρο, χάριν μιας υποτιθέμενης ανάπτυξης. Εξορύξεις, εγκαταστάσεις κι εργοτάξια έχουν αρχίσει να εμφανίζονται στα αγνά και παρθένα αυτά περιβάλλοντα. Οι συγκεκριμένες περιοχές καθιερώθηκαν ως προστατευόμενες λόγω του ιδιαίτερου οικοσυστήματος τους, το οποίο σημαίνει πως ζουν μέσα σε αυτές είδη ενδημικά, σπάνια ή υπό εξαφάνιση, τα οποία χρήζουν της προστασίας μας. Η λεπτή ισορροπία τους μπορεί να διαταραχθεί με ολέθρια αποτελέσματα για τις περιοχές και τα είδη.
Ήπειρος
Από το 2018 έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες εξόρυξης υδρογονανθράκων. Στις συγκεκριμένες εκτάσεις εξορύξεων βρίσκονται μεταξύ άλλων τουλάχιστον 10 περιοχές Natura.
Οι πολίτες των περιοχών αυτών αντιδρούν έντονα στο συγκεκριμένο εγχείρημα. Αρχικά οι άδειες δόθηκαν από τους Δήμους εν άγνοια των πολιτών, με τον δήμο Ζαγορίου να ανακαλεί στη συνέχεια την απόφαση αυτή. Ενημερωτικές συζητήσεις, παρεμβάσεις στα δημοτικά συμβούλια και πλήθος άλλων κινητοποιήσεων σημειώνονται πολύ συχνά όλο το τελευταίο διάστημα.
Τονίζεται επανειλημμένα από ειδικούς πως οι εξορύξεις, οι οποίες έχουν προγραμματιστεί για το 2021, στην περιοχή είναι άκρως ριψοκίνδυνες. Αξίζει να σημειωθεί πως οι άδειες αφορούσαν αρχικά μόνο την έρευνα του υπεδάφους με πρόσχημα τη δυνατότητα να γνωρίσουμε τι υπάρχει σ’ αυτό. Η επιρροή των εξορύξεων όμως δεν αφορά μόνο τις συγκεκριμένες περιοχές της Ηπείρου, αλλά εκτείνεται ως το Ιόνιο και τη βορειοδυτική Πελοπόννησο.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σημειώνει τις πιθανές επιπτώσεις μέσα στις οποίες περιλαμβάνονται: αέρια ρύπανση από τις εργασίες, κατάληψη και αλλαγή χρήσεων γης, μετατροπή φυσικών εκτάσεων σε βιομηχανικό τοπίο, δασικές αποψιλώσεις, ρύπανση υδάτινων πόρων, θόρυβος, πιθανότητα ατυχημάτων με διαρροή και ρύπανση. Ο κίνδυνος πρόκλησης σεισμικών δραστηριοτήτων είναι επίσης εμφανής σε κάθε περίπτωση εξόρυξης, πόσο μάλλον στην Ελλάδα, την πιο σεισμογενή χώρα της Ευρώπης. Η εμφάνιση έστω και ενός εκ των παραπάνω δύναται να πλήξει την οικονομία των περιοχών καθώς θέτει σε σοβαρό κίνδυνο όλους τους παρόντες τομείς εργασίες, από την αγροτική παραγωγή μέχρι τον τουρισμό.
Στερεά Ελλάδα
Χωρίς να έχουν ολοκληρωθεί και παραδοθεί οι απαραίτητες περιβαλλοντικές μελέτες και με την άδεια μόνο του δήμου Καρπενησίου έχουν αρχίσει οι εργασίες για την τοποθέτηση ανεμογεννητριών κοντά στην περιοχή “Νιάλα” των Αγράφων και στο Βοϊδολίβαδο, στην οροσειρά μεταξύ Καρδίτσας κι Ευρυτανίας, σε ένα από τα πιο αγνά ορεινά οικοσυστήματα. Η υπόθεση εκδικάστηκε στο Συμβούλιο της Επικράτειας καθώς οι διαδικασίες αυτές είναι παράνομες, λόγω έλλειψης των σχετικών εγγράφων και αδειών. Μηνυτήρια αναφορά κατατέθηκε και στον εισαγγελέα Περιβάλλοντος.
Τις τελευταίες εβδομάδες ο κλοιός έχει στενέψει καθώς η περιοχή έχει κατακλυστεί από αστυνομικές δυνάμεις και σεκιούριτι που απαγορεύουν την είσοδο. Μετά τις νομικές κινήσεις και τις καταγγελίες πολιτών και δήμων η εταιρία έβγαλε ανακοίνωση σχετικά με τη νομιμότητα των διαδικασιών στα τοπικά μέσα, κάτι το οποίο προκάλεσε ακόμη πιο έντονες αντιδράσεις.
Εύβοια
Στο όρος Όχη στην Νότια Εύβοια έχουν αδειοδοτηθεί 600 ανεμογεννήτριες, εκ των οποίων λειτουργούν ήδη 250, ενώ οι 250 από αυτές που έχουν αδειοδοτηθεί θα βρίσκονται πολύ κοντά ή μέσα σε περιοχή Natura.
Αν και με βάση το άρθρο 24 του Συντάγματος, παρ. 1 που λέει ότι «Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός» το υπουργείο Περιβάλλοντος δε φαίνεται διατεθειμένο να ακυρώσει την αδειοδότηση, ούτε να πάρει δραστικά μέτρα για τις παράνομες δραστηριότητες.
Κύπρος
Εξορύξεις υδρογονανθράκων έχουν δρομολογηθεί και κοντά στην περιοχή Natura του Ακάμα, στην Κύπρο. Η περιοχή αποτελεί μία από τους πλουσιότερες σε βιοποικιλότητα της Κύπρου τόσο στην ακτή όσο και στη θάλασσα. Μέσα στην προστατευόμενη περιοχή έχουν ξεκινήσει διαδικασίες εξόρυξης ασβεστολίθων στα Φαράγγια της Ανδρολύκου και του Νέου χωριού. Ένα εξίσου μεγάλο πρόβλημα είναι η εγκατάσταση τουριστικών δομών και οδικών έργων σε περιοχή που δεν επιτρέπεται καμία οικοδομική εργασία και αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος (δρόμος Λουτρά της Αφροδίτης-Φοντάνα Αμορόζα). Φαίνεται πως οι παραπάνω δραστηριότητες ταράζουν ήδη το τοπικό οικοσύστημα. Πρόσφατα σημειώθηκαν πυρκαγιές, οι συνθήκες δημιουργίας των οποίων έδωσαν το υπόβαθρο στις ερευνητικές αρχές να εστιάσουν στην περίπτωση κακόβουλης ενέργειας.
