Με τον όρο «εθνικοί δρυμοί» εννοούμε τις δασικές περιοχές, οι οποίες παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη διατήρηση της άγριας χλωρίδας και πανίδας, των γεωμορφολογικών σχηματισμών, του υπεδάφους, της ατμόσφαιρας, των υδάτων και γενικότερα του φυσικού περιβάλλοντος. Εξαιτίας της σημαντικότητας που παρουσιάζουν, έχει κριθεί επιβεβλημένη η προστασία, διατήρηση και βελτίωσή τους για λόγους αισθητικούς, ψυχικούς, υγιεινής απόλαυσης και ανάπτυξης του τουρισμού, όπως επίσης και για λόγους επιστημονικής έρευνας.
Πώς ορίζονται οι εθνικοί δρυμοί όμως;
Η Διεθνής Ένωση για την προστασία της φύσης και των φυσικών πόρων (10η Συνοδός, Νέο Δελχί, Ινδία, 1969), καθόρισε ότι Εθνικός Δρυμός (National Park) είναι μια σχετικά μεγάλη έκταση, όπου:
- Ένα ή περισσότερα οικοσυστήματα δεν έχουν υποστεί ουσιώδη αλλοίωση από την ανθρώπινη δραστηριότητα. Τα φυσικά και ζωικά είδη, οι γεωμορφολογικοί σχηματισμοί και το οικολογικό περιβάλλον εμφανίζουν επιστημονικό, εκπαιδευτικό και αναψυχικό ενδιαφέρον και προσφέρουν ένα τοπίο μεγάλης αισθητικής αξίας.
- Οι αρμόδιες αρχές της χώρας έχουν λάβει τα απαραίτητα μέτρα για να προλάβουν και να αποτρέψουν το συντομότερο δυνατό την εκμετάλλευση ή τη διακατοχή σε όλη την έκτασή τους. Με αυτό το τρόπο, διασφαλίζεται αποτελεσματικά η προστασία των οικολογικών, γεωμορφολογικών και αισθητικών χαρακτηριστικών της περιοχής.
- Οι επισκέπτες επιτρέπεται να εισέρχονται στις περιοχές αυτές, κάτω από ειδικές συνθήκες για σκοπούς έρευνας, εκπαίδευσης και αναψυχής.
Ποια είναι η δομή ενός δρυμού;
Κάθε Εθνικός Δρυμός συνίσταται από: α) τον πυρήνα, έκτασης τουλάχιστον 1500 εκτάρια και βρίσκεται υπό καθεστώς απόλυτης προστασίας. Εδώ απαγορεύονται κάθε είδους μεταλλευτικές, λατομικές, βιομηχανικές, οικοδομικές, κτηνοτροφικές, δασοπονικές δραστηριότητες, το κυνήγι ή το ψάρεμα και τέλος ,κάθε ενέργεια που θα συνέβαλε στη φθορά των γεωμορφολογικών σχηματισμών και των φυσικών καλλονών, και
β) την περιφερειακή ζώνη, έκτασης τουλάχιστον ίσης προς την έκταση του πυρήνα, η οποία βρίσκεται κάτω από περιορισμένη και όχι απόλυτη προστασία, ενώ η αξιοποίησή της γίνεται κατά τρόπο που να συμβάλλει στην εκπλήρωση των επιδιωκόμενων σκοπών από τον πυρήνα. Αυτό σημαίνει ότι στην περιφερειακή ζώνη μπορούν να εκτελούνται διάφορα έργα υποδομής, όπως ίδρυση εκτροφείων θηραμάτων, κατασκευή δρόμων, εγκαταστάσεις για την εξυπηρέτηση του τουρισμού, κ.ά.
Ελληνικοί εθνικοί δρυμοί
Η χώρα μας διαθέτει 10 Εθνικούς Δρυμούς, συνολικής έκτασης 63.305 εκτάρια. Πιο συγκεκριμένα: Ολύμπου, Παρνασσού, Πάρνηθας, Αίνου, Σαμαριάς, Πίνδου, Οίτης, Βίκου – Αώου, Πρεσπών, Σουνίου.
Μπορούν να λειτουργήσουν ως χώροι αναψυχής;
Οι Εθνικοί Δρυμοί με τις ιδιαιτερότητες και τη μοναδικότητα του φυσικού τους περιβάλλοντος, μπορούν να υπηρετήσουν τον άνθρωπο προς την κατεύθυνση της αναψυχής κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Ωστόσο, ένας Εθνικός Δρυμός δεν μπορεί να θεωρηθεί και εκληφθεί ως ένας συνηθισμένος χώρος αναψυχής. Πρωταρχικός στόχος του δρυμού είναι η προστασία της πανίδας, χλωρίδας και γενικά των οικοσυστημάτων. Υπό την έννοια αυτή, η προστασία προτάσσεται οποιασδήποτε άλλης λειτουργίας του δρυμού, ειδικότερα στον πυρήνα του. Συνεπώς, το κύριο βάρος της αναψυχικής δραστηριότητας επωμίζεται η περιφερειακή ζώνη, στην οποία μπορούν να δημιουργηθούν διάφορες εγκαταστάσεις αναψυχής και να ασκηθεί μια ευρύτερη ποικιλία δραστηριοτήτων, ενώ στον πυρήνα επιτρέπονται δραστηριότητες ήπιας αναψυχής, όπως περπάτημα, ορειβασία, παρατήρηση.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο
- Κατσιούμης, Κ., 1986: Η προστασία της φύσης και η δασική αναψυχή στο σύγχρονο ρόλο της Δασοπονίας, Δασικά Χρονικά, 29, τ. 1-2
- Παπανικολάου, Α., 2012: Ερμηνεία περιβάλλοντος και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση στις προστατευόμενες περιοχές. Διδακτορική διατριβή. Σχολή δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος, Θεσσαλονίκη
- Graefe, A.R., F.R. Druss, and J. Vaske. 1990. Visitor Impact Management: The Planning Framework. Washington, D.C: National Parks and Conservation Association
- Littlefair, C.J., 2003: The Effectiveness of Interpretation in Reducing the Impacts of Visitors in National Parks. Griffith University
