
Πώς μπορεί να συμβάλλει ο καφές στην ταχύτερη ανάπτυξη των δασών;
Είναι παγκοσμίως γνωστό πως η μεγάλη κατανάλωση καφέ έχει οδηγήσει στην ανάγκη μαζικής παραγωγής του. Η διαδικασία παραγωγής του αφήνει πίσω της πολλά απορρίμματα, μεταξύ των οποίων και ένα μείγμα σε μορφή πολτού. Ο πολτός αυτός μπορεί, σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου της Χαβάης στη Manoa, να διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο στην ταχύτερη ανάπτυξη των δασών και, ειδικότερα, των τροπικών δασών της Κόστα Ρίκα. Μάλιστα, οι ερευνητές δοκίμασαν ένα πείραμα σε δύο κομμάτια χωραφιού. Το ένα κομμάτι το άφησαν ανέγγιχτο. Το άλλο κομμάτι το σκέπασαν με 20 ίντσες πολτού καφέ. Αυτή η στρατηγική βέβαια είναι γνωστή στις γεωργικές διαδικασίες. Συγκεκριμένα, η χρήση λιπάσματος προερχόμενο από πολτό φρούτων είναι ευρέως διαδεδομένη. Παρόλο όμως που έχουν γίνει συστάσεις για χρήση αυτής της μεθόδου και για την ανάπτυξη των τροπικών δασών, κάτι τέτοιο δεν έχει τεθεί σε εφαρμογή.
Τα χωράφια που χρησιμοποιήθηκαν για το πείραμα είχαν χρησιμοποιηθεί επανειλημμένα για την καλλιέργεια καφέ ή την εκτροφή βοοειδών και πλέον είχαν αχρηστευτεί, σε συνδυασμό και με την εμφάνιση χωροκατακτητικών φυτών. Τα φυτά αυτά, αν δεν χρησιμοποιούνται για βοσκή, μπορούν να αναπτύξουν αξιοσημείωτο ύψος, εμποδίζοντας την εύκολη ανάπτυξη των τροπικών δασών.
Τα αποτελέσματα του πειράματος με τον πολτό από καφέ
Οι ερευνητές παρατηρούσαν το έδαφος των δύο χωραφιών διαρκώς και, δύο χρόνια αργότερα, το χωράφι που είχε ενισχυθεί με τον πολτό του καφέ, είχε βελτιωθεί δραματικά. Το 80% του χωραφιού είχε καλυφθεί από φυλλωσιές και τροπικά δέντρα τα οποία θα μπορούσαν να αναπτυχθούν σε ύψος περίπου 18.000 μέτρων. Σε ένα γενικό πλαίσιο, σε αυτήν την πλευρά του χωραφιού τα δέντρα ήταν τέσσερις φορές ψηλότερα, το έδαφος πιο θρεπτικό και τα παρασιτικά φυτά είχαν μειωθεί. Ειδικότερα, στο έδαφος παρατηρήθηκε μεγαλύτερη συγκέντρωση άνθρακα (C), αζώτου (Ν), φωσφόρου (P), σιδήρου (Fe), μαγνησίου (Mn) και θείου (S). Τα αποτελέσματα του πειράματος έχουν δημοσιευθεί στο περιοδικό Ecological Solutions and Evidence.
Το διπλό όφελος
Το παραπάνω πείραμα αποτελεί σπουδαίο εγχείρημα για δύο λόγους. Αρχικά, διότι καταδεικνύει έναν πρωτότυπο τρόπο συμβολής του ανθρώπου θετικά στη διαδικασία ανάπτυξης των δασών. Τη στιγμή όμως που το πείραμα αυτό τίθεται υπό συζήτηση, είναι ιδιαίτερα κρίσιμο να τονιστούν τα τεράστια ποσά απορριμμάτων από την παρασκευή του καφέ. Αυτό, βέβαια, σε συνδυασμό και με τις μεγάλες εκτάσεις δασών οι οποίες αποψιλώνονται. Συγκεκριμένα, το 80% της συνολικής αποψίλωσης οφείλεται στην αύξηση της παραγωγής βασικών προϊόντων, ανάμεσά τους και ο καφές. Από τον αρχικό καρπό το μισό περίπου προϊόν καταλήγει στις χωματερές κατά την ολοκλήρωση του τελικού παρασκευάσματος.
Θα αποτελούσε λοιπόν διπλό περιβαλλοντικό κατόρθωμα η χρήση του πολτού αυτού ως λίπασμα. Ο πολτός του καφέ αποτελεί μία οικονομική λύση στην προσπάθεια αναδάσωσης και, παράλληλα, εξισορροπείται έτσι η προσπάθεια για διατήρηση των τροπικών δασών, με την ανάγκη παραγωγής καφέ. Ωστόσο, το θέμα της υπερκατανάλωσης καφέ θα πρέπει να τεθεί προς συζήτηση, μαζί με την τάση υπερκατανάλωσης και άλλων βασικών προϊόντων όπως το κόκκινο κρέας και η σόγια.

Πώς ενισχύει ο καφές το έδαφος;
Η διαδικασία που υποδεικνύουν οι ερευνητές είναι παρόμοια με εκείνη του κοινού λιπάσματος, που χρησιμοποιούν οι αγρότες στις γεωργικές του εργασίες. Πιο αναλυτικά, ο πολτός πρέπει να σκεπάσει ένα χωράφι καλυμμένο με χορτάρι. Στόχος είναι να καλυφθεί το φύλλωμα ώστε να μην μπορεί να λάβει οξυγόνο και να αποσυντεθεί. Το μείγμα αυτό, όπως παρατηρήθηκε, δημιουργεί ένα γόνιμο χώμα το οποίο προσελκύει έντομα και πουλιά. Αυτά, με τη σειρά τους μεταφέρουν σπόρους τους οποίους εναποθέτουν στο χώμα αυτό. Έτσι, αρχίζει η γέννηση των δέντρων.

Μέχρι στιγμής, η ιδέα της αναδάσωσης με τη βοήθεια του πολτού καφέ δυσανασχετεί τους ειδικούς. Η διαδικασία απαιτεί σκληρή δουλειά και η παραγωγή του πολτού καφέ, ειδικά γι’ αυτόν τον σκοπό, κρίνεται αρκετά ακριβή. Επιπλέον, ο πολτός περιέχει νάτριο και φώσφορο, προϊόντα που μπορούν να μολύνουν τα νερά. Όλα αυτά καταδεικνύουν την ανάγκη περαιτέρω εξέλιξης του πειράματος το οποίο κρίνεται ιδιαίτερα ελπιδοφόρο και μπορεί να συμβάλλει αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση του προβλήματος της αποψίλωσης των δασών.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:
- Coffee pulp helps Costa Rican forests grow back from deforestation, ανακτήθηκε από www.nationalgeographic.com, τελευταία επίσκεψη 21/4/2021
- Πώς ο καφές μπορεί να βοηθήσει τις προσπάθειες αναδάσωσης και το περιβάλλον | Portraits, ανακτήθηκε από www.portraits.gr, τελευταία επίσκεψη 21/4/2021
- Coffee and its Impact on People, Animals and the Planet – One Green Planet, ανακτήθηκε από www.onegreenplanet.org, τελευταία επίσκεψη 21/4/2021
- Coffee pulp accelerates early tropical forest succession on old fields – Cole, ανακτήθηκε από besjournals.onlinelibrary.wiley.com, τελευταία επίσκεψη 21/4/2021