Το φαινόμενο του υπερπληθυσμού
Τη σημερινή εποχή ο παγκόσμιος πληθυσμός αγγίζει τα 7,6 δισεκατομμύρια ανθρώπους. Ο αριθμός αυτός φαίνεται να αυξάνεται ραγδαία και υπολογίζεται ότι θα αγγίξει τα 10 δισεκατομμύρια μέχρι το 2050 και τα 9,7 δισεκατομμύρια κατοίκων το 2075. Οι αριθμοί αυτοί φαντάζουν εξωπραγματικοί, αν αναλογιστεί κανείς τις ποσότητες τροφίμων, νερού και ενέργειας που χρειάζονται ώστε να ζήσουν όλοι υπό κανονικές συνθήκες διαβίωσης.
Μάλιστα, υπολογίζεται ότι η αγροτική παραγωγή θα διπλασιαστεί μέσα σε 40 χρόνια. Επιπλέον, περίπου 3 δισεκατομμύρια ανθρώπων θα στραφούν προς τα αστικά κέντρα. Παράλληλα, η κατανάλωση του νερού προβλέπεται να αυξηθεί κατά 30% μέχρι το 2030. Παρ’ όλα αυτά τα πορίσματα ερευνών είναι αισιόδοξα ξεκαθαρίζοντας πως η πρόκληση αυτή μπορεί να διευθετηθεί αν λάβουμε τα απαραίτητα μέτρα και κινήσουμε άμεσα τις διαδικασίες προς μια βιώσιμη καθημερινότητα. Για την αντιμετώπιση του ζητήματος αποτελεσματικά υπάρχει η κατάλληλη τεχνολογία και τεχνογνωσία προκειμένου ο υπερπληθυσμός να μην αποτελέσει σοβαρό μελλοντικό πρόβλημα.
Το ζήτημα του υπερπληθυσμού σε συνάρτηση με την παγκόσμια σπατάλη τροφίμων
Ο υπερπληθυσμός όμως δεν αποτελεί το μόνο ζήτημα με το οποίο οφείλει να αναμετρηθεί η σημερινή κοινωνία. Το πρόβλημα εντοπίζεται στη γενικότερη νεωτεριστική νοοτροπία της σπατάλης και του υπερκαταναλωτισμού. Ειδικότερα, ενώ ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού στις αναπτυσσόμενες, κυρίως, χώρες πασχίζει για επιβίωση, στις ανεπτυγμένες χώρες διαφαίνεται μια διαφορετική πραγματικότητα. Ενώ, περίπου 1 δις ανθρώπων περνούν την ήμερα τους χωρίς φαγητό, περίπου 88 εκατομμύρια τόνοι τροφίμων σπαταλώνται μόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σαφώς, η κατάσταση αυτή συναρτάται με την κατασπατάληση και των φυσικών πόρων αλλά και της ενέργειας που απαιτείται για την παραγωγή αυτών των προϊόντων. Μια έρευνα λοιπόν της Boston Consulting Group (BCG) δείχνει πως η παραγωγή απορριμάτων θα ξεπεράσει τα 2 δισεκατομμύρια τόνους μέχρι το 2030.
Προβλέψεις αναδιαμόρφωσης των κρατών κατά τις επόμενες δεκαετίες
Με βάση τις παραπάνω στατιστικές, στο πλαίσιο μιας δημογραφικής ανακατανομής, υποστηρίζεται πως θα υπάρξει ανάγκη αναδιαμόρφωσης και των κρατών. Συγκεκριμένα, υπολογίζεται πως τα κράτη θα αναδιαμορφωθούν σύμφωνα με τρεις κατηγορίες.
Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν τα κράτη με ώριμες μεταβιομηχανικές οικονομίες
Σε αυτά, οι πληθυσμοί θα διατηρούνται σταθεροί ή θα έχουν μειωτική τάση. Αυτό σαφώς θα έχει αντίκτυπο σε τομείς όπως το εργατικό δυναμικό και η υγειονομική περίθαλψη, αφού θα παρουσιάζεται μείωση σε νέους ανθρώπους. Υπολογίζεται πως ο πληθυσμός στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα μειωθεί κατά 20% έως το 2100.
Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν οι αναπτυσσόμενες χώρες
Αυτές, καθώς έχουν κάνει τα πρώτα τους βήματα στην εκβιομηχάνιση στοχεύουν στην αρμονική λειτουργία αυτής της διαδικασίας. Έτσι, θα στοχεύσουν στη μείωση της τάσης αύξησης του πληθυσμού. Κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική η διευθέτηση της κατάστασης σε αυτές τις περιοχές όπως η Ασία. Αυτό συνδέεται με την έλλειψη επαρκών φυσικών πόρων σε συνδυασμό με τον υπερπληθυσμό και τα χαμηλά επίπεδα εισοδημάτων. Αν συνεχιστεί η αυξητική πληθυσμιακή τάση, ενδέχεται να επέλθουν συγκρούσεις και διαμάχες. Υπολογίζεται πάντως συγκεκριμένα για την Ασία, ότι ο πληθυσμός θα αυξηθεί κατά 25% μέχρι το 2065. Από εκεί και πέρα, θα παρατηρηθεί μείωση παρόμοια με αυτή των μεταβιομηχανικών οικονομιών.
Την τρίτη κατηγορία καταλαμβάνουν χώρες που έκαναν τα πρώτα τους βήματα προς την ανάπτυξη αλλά και αυτές με αναπτυσσόμενες ακόμη οικονομίες
Σε κράτη των περιοχών αυτών, όπως η Αφρική, μαίνεται μια δύσκολη σταδιοδρομία σε ό,τι αφορά τον υπερπληθυσμό και τη λύση των προβλημάτων που συνεπάγεται. Υπολογίζεται πως τα κράτη αυτής της ηπείρου θα παρουσιάσουν διπλασιασμό ή τριπλασιασμό των πληθυσμών τους έως το 2050. Η κατάσταση αυτή σε συνδυασμό με τις πολιτικές συγκρούσεις, τη φτώχεια και την έλλειψη τεχνογνωσίας των ντόπιων, μπορεί να επιφέρει σημαντικές αναταράξεις. Ενδέχεται να παρατηρηθεί, μάλιστα, μια μεταναστευτική δραστηριότητα σε περιοχές με πιο σταθερές οικονομίες πως η Ευρώπη.
Κρίνοντας από τα παραπάνω δεδομένα ο υπερπληθυσμός θα είναι η βασική αιτία για τη δημιουργία εντάσεων μεταξύ των κρατών για τα ορυκτά καύσιμα και για τις ενεργειακές πηγές χαμηλού άνθρακα. Παράλληλα, κρίσιμη κρίνεται η ανάγκη για στροφή προς ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και προς μία βιώσιμη καθημερινότητα.
Πηγές:
- Αύξηση πληθυσμού: η καθοριστική πρόκληση του 21ου αιώνα, ανακτήθηκε από www.nato.int, τελευταία επίσκεψη 11/7/2020
- Το πρόβλημα είναι ο υπερπληθυσμός ή η διαχείριση τροφίμων, ανακτήθηκε από www.tvxs.gr, τελευταία επίσκεψη 11/7/2020
