Στην Τουρκία, υπάρχει μεγάλο ποσοστό κουρδικών πληθυσμών, οι οποίοι κατοικούν κυρίως στα νοτιοανατολικά της χώρας, ενώ κάποιες επαρχίες χαρακτηρίζονται και ως αμιγώς κουρδικές. Κουρδικές εστίες εντοπίζουμε επίσης στο βόρειο Ιράκ, (υπάρχει ολόκληρη αυτόνομη επαρχία, το Ιρακινό Κουρδιστάν), το δυτικό Ιράν και, σε μικρότερο βαθμό, στην Αρμενία και τη Συρία. Οι Κούρδοι, ως διαφορετική εθνότητα από τους Τούρκους, ουκ ολίγες φορές έχουν κάνει προσπάθειες για να κερδίσουν την ανεξαρτησία και την αυτοδιάθεσή τους και να φτιάξουν ένα δικό τους κράτος, όμως αυτές οι μακροχρόνιες και – συχνά αιματοβαμμένες – προσπάθειές τους δεν έχουν τελεσφορήσει μέχρι σήμερα. Στον απόηχο αυτής της προσπάθειας, έχουν σχηματιστεί διάφορες οργανώσεις που αγωνίζονται γι’ αυτό το στόχο, με το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν να είναι η γνωστότερη.
Το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (Partiya Karkeren Kurdistan – PKK), αποκαλούμενο επίσης Κογκρέσο για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία του Κουρδιστάν ή Κογκρέσο του Λαού του Κουρδιστάν, είναι μια μαχητική οργάνωση εθνικιστικού χαρακτήρα που πολεμάει για την αυτοδιάθεση του Κουρδιστάν. Ιδρύθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1970, από τον διαβόητο Αμπντουλάχ Οτσαλάν. Είναι αξιοσημείωτο πως, αν και ο αρχικός του σκοπός ήταν η πλήρης ανεξαρτησία του Κουρδιστάν από την Τουρκία, στη συνέχεια αυτό άλλαξε και τα κηρύγματά του Εργατικού Κόμματος περιορίστηκαν, απλώς σε περισσότερη αυτονομία για τον λαό των Κούρδων.
Οι ραγδαίες πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις που σημάδεψαν την Τουρκία κατά το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, συνεισέφεραν στον πολλαπλασιασμό και τη ριζοσπαστικοποίηση των εθνικιστικών κουρδικών ομάδων, ιδιαίτερα κατά τις δεκαετίες του ’60 και του ’70. Ο αρχικός χαρακτήρας που είχε το Εργατικό Κόμμα, όπως διακήρυξε ο Οτσαλάν το 1978, ήταν καθόλα μαρξιστικός και επικεντρωνόταν στην απελευθέρωση και ανεξαρτησία των κουρδικών περιοχών. Ήδη από τις απαρχές του, το Εργατικό Κόμμα καθόριζε το προφίλ του, από το ότι συγκέντρωνε μέλη από τις χαμηλότερες κοινωνικές τάξεις και στρώματα και το ριζοσπαστισμό του. Η οργάνωση ασπάστηκε τη βία, ως το πιο άμεσο μέσο επίτευξης του σκοπού της, ενώ συγχρόνως έδειξε το σκληρό της πρόσωπο σε αντίπαλες κουρδικές οργανώσεις ή σε Κούρδους με σχέσεις με το τουρκικό καθεστώς.
Το 1979, ο Οτσαλάν αναχώρησε από την Τουρκία για τη Συρία, όπου ανέπτυξε δεσμούς με παλαιστινιακές οργανώσεις. Στις αρχές της δεκαετίας του ’80, στον απόηχο του πραξικοπήματος στην Τουρκία, μονάδες του Εργατικού Κόμματος προωθήθηκαν στο εξωτερικό, κυρίως στο Λίβανο και τη Συρία, όπου έλαβαν εκπαίδευση, από τις παλαιστινιακές οργανώσεις που ο Οτσαλάν είχε προηγουμένως προσεγγίσει. Την ίδια στιγμή, οι στενές σχέσεις με το Δημοκρατικό Κόμμα του Ιρακινού Κουρδιστάν παρείχε στο Εργατικό Κόμμα το χώρο που ήθελε στο βόρειο Ιράκ για να εξαπολύσει μία εκστρατεία στην Τουρκία, το 1984. Το Εργατικό Κόμμα οργάνωσε συχνές τρομοκρατικές επιθέσεις και μετέφερε αντάρτες και αντάρτικες επιχειρήσεις σε μία σειρά από κυβερνητικά κτίρια και εγκαταστάσεις αλλά και σε κυβερνητικούς αξιωματούχους της Τουρκίας. Επίσης, στόχευαν σε τούρκους πολίτες που ζούσαν σε κουρδικές περιοχές, σε Κούρδους που συνεργάζονταν με την κυβέρνηση της Άγκυρας, σε ξένους ή σε διπλωματικές αποστολές στο εξωτερικό.
Τις επόμενες δεκαετίες, οι επιθέσεις του Εργατικού Κόμματος και τα αντίποινα της τουρκικής κυβέρνησης έδωσαν την εντύπωση ενός εικονικού πολέμου στη νοτιοανατολική Τουρκία. Τη δεκαετία του 1990, οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις έπληξαν στόχους του Εργατικού Κόμματος στο βόρειο Ιράκ, πρώτα από αέρος και μετά με στρατό ξηράς. Το Φεβρουάριο του 1999, ο Οτσαλάν αιχμαλωτίστηκε στο Ναϊρόμπι και εκδόθηκε στην Τουρκία, όπου τον Ιούνιο του ίδιου έτους, κατηγορήθηκε για προδοσία και καταδικάστηκε σε θάνατο, παρόλα αυτά, τον Αύγουστο του 2002, η θανατική ποινή καταργήθηκε στη γειτονική χώρα και η ποινή του Κούρδου επαναστάτη μετατράπηκε σε ισόβια κάθειρξη, τον Οκτώβριο του ίδιου έτους.
Το Εργατικό Κόμμα, ήδη από τη δεκαετία του ’90, είχε αρχίσει να αλλάζει τον προσανατολισμό του και να διακηρύττει πως επιθυμούσε ίση αντιμετώπιση για τους Κούρδους και περισσότερη αυτονομία και προνόμια. Ο Οτσαλάν, κυρίως, ξεκίνησε να μιλάει για μία νέα θεωρία, η οποία εγκατέλειπε την ιδέα του ανεξάρτητου κουρδικού κράτους και προωθούσε την αυτοδιάθεση των ομοεθνών του. Αυτή η μεταστροφή έγινε ακόμα πιο ξεκάθαρη, μετά τη φυλάκιση του Οτσαλάν, όταν και οι δράσεις της οργάνωσης περιορίστηκαν, ενώ ο ίδιος έκανε προσπάθειες να αναδιαμορφώσει τη δημόσια εικόνα του. Ακόμη κι έτσι, το Εργατικό Κόμμα θεωρήθηκε υπεύθυνο για μία σειρά από τρομοκρατικές επιθέσεις στη νοτιοανατολική Τουρκία, την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα.
Τον Οκτώβριο του 2007, το τουρκικό κοινοβούλιο ενέκρινε στρατιωτική δράση εναντίον της οργάνωσης στα σύνορα με το Ιράκ, μία σειρά από επιθέσεις ξεκίνησε το Δεκέμβριο και τον Φεβρουάριο του 2008, ξεκίνησε μία εισβολή. Το 2009, οι τούρκοι ηγέτες και οι κούρδοι ομόλογοί τους, άρχισαν συνομιλίες για εκεχειρία. Οι διαπραγματεύσεις κατέρρευσαν όταν ο επαναπατρισμός 34 μαχητών της οργάνωσης στην Τουρκία στα τέλη του 2009, προκάλεσε μία μαζική εκδήλωση αποδοχής του PKK, κάτι που ενόχλησε τους τούρκους αξιωματούχους. Οι διαπραγματεύσεις τελικά συνεχίστηκαν, μέχρι το 2011, όταν και σταμάτησαν εντελώς. Η τουρκική κυβέρνηση, στο μεσοδιάστημα, συλλάμβανε μέλη των νόμιμων κουρδικών κομμάτων, συνήθως με την κατηγορία της προδοσίας και της τρομοκρατίας. Η βία συνεχίστηκε.
Το 2012, η κυβέρνηση και το Εργατικό Κόμμα εξήγγειλαν νέο γύρω διαπραγματεύσεων. Οι νέες συνομιλίες φάνηκαν πολλά υποσχόμενες και τον Μάρτιο του 2013, η οργάνωση απελευθέρωσε οκτώ τούρκους ομήρους, ενώ ο Οτσαλάν από τη φυλακή, κήρυξε κατάπαυση του πυρός, μέχρι τον Ιούλιο του 2015. Στο μεσοδιάστημα, διάφορα γεγονότα που έλαβαν χώρα στην Τουρκία, έδωσαν πνοή στην κυβέρνηση να διαλύσει το Εργατικό Κόμμα. Εν εξελίξει του συριακού εμφυλίου πολέμου, το Εργατικό Κόμμα κατέλαβε περιοχές στη βόρεια Συρία, όπου εγκατέστησε κυβερνήσεις του. Η Τουρκία θορυβήθηκε και μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος το 2016, έδωσε το πρόσχημα στην Άγκυρα να εξαπολύσει επιθέσεις στη μεθόριο με τη Συρία για να “καταστείλει την τρομοκρατία”. Οι επιθέσεις της Τουρκίας συνεχίστηκαν και κατά τα επόμενα χρόνια, με μεγαλύτερη μάλιστα ένταση.
Πηγή
Kurdistan Workers’ Party: αντλήθηκε από https://www.britannica.com/topic/Kurdistan-Workers-Party
