Ο εξτρεμισμός είναι ένα δυσάρεστο και σύνηθες διαχρονικό φαινόμενο εντός των θρησκευτικών κόλπων. Δυστυχώς, αυτή η τάση έχει βρει, τα τελευταία χρόνια, πρόσφορο έδαφος στο Ισλάμ, με διάφορες τρομοκρατικές και εξτρεμιστικές οργανώσεις να το χρησιμοποιούν ως πρόσχημα για να πετύχουν τους σκοπούς τους και να εδραιώσουν την κυριαρχία τους. Μία από αυτές είναι το αυτοαποκαλούμενο Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε (Islamic State of Iraq and the Levant, ISIL), γνωστό και με το όνομα Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και της Συρίας (ISIS). Τι ακριβώς πρεσβεύει όμως αυτή η οργάνωση και πόσο επικίνδυνη είναι;
Η οργάνωση αυτή έχει έρθει πολλές φορές στο προσκήνιο τα τελευταία έξι με επτά χρόνια, αν και οι ρίζες της μπορούν να ανιχνευθούν στον πόλεμο του Ιράκ (2003 – 2011). Στο Ιράκ, το Ισλαμικό Κράτος ξεπήδησε ως άμεσος απόγονος της Αλ – Κάιντα της χώρας, γνωστής τρομοκρατικής και εξτρεμιστικής οργάνωσης. Η Αλ – Κάιντα, υπό την καθοδήγηση του Abu Musab al – Zarqawi, διεξήγαγε, εκείνη την εποχή, μία σειρά από βίαιες και πολύνεκρες τρομοκρατικές επιθέσεις τόσο εναντίον της ιρακινής κυβέρνησης όσο και ξένων δυνάμεων. Ο θάνατος του al Zarqawi, το 2006, έφερε αλλαγές στην οργάνωση, η οποία ήρθε σε επαφή με άλλες μικρότερες εξτρεμιστικές οργανώσεις και μετονομάστηκε σε Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ. Η βαθιά διαίρεση που υπάρχει στην ιρακινή κοινωνία μεταξύ σουνιτών και σιιτών, βοήθησε την οργάνωση να εδραιωθεί και να αποκτήσει ερείσματα, κυρίως στις κατώτερες κοινωνικές τάξεις, σε σουνιτικές περιοχές του Ιράκ.
Το δεύτερο προπύργιο της οργάνωσης είναι η γειτονική με το Ιράκ, Συρία. Το ξέσπασμα του εμφυλίου πολέμου στη χώρα, το 2011, έδωσε νέες προοπτικές στο Ισλαμικό Κράτος, μιας και μαχητές του περνούσαν τα σύνορα από το Ιράκ και αναμειγνύονταν στις εσωτερικές υποθέσεις της Συρίας. Το 2013, ο ηγέτης του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ, Αμπού Μπακρ αλ – Μπαγκντάντι αποφάσισε να συνενώσει τις δυνάμεις του στο Ιράκ και στη Συρία και να δημιουργήσει το Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε/Συρίας. Το Ισλαμικό Κράτος κατάφερε σε σύντομο χρονικό διάστημα να καταλάβει κάποιες περιοχές της ανατολικής Συρίας, οι οποίες ούτως ή άλλως είχαν χαθεί από τον έλεγχο της κυβέρνησης της Δαμασκού.
Η οργάνωση επέβαλε τον αυστηρό ισλαμικό νόμο στις περιοχές που είχε καταλάβει. Η συγκεκριμένη και σχεδιασμένη προπαγάνδα της θεωρείται πως αποτελεί το κλειδί για την προσέλκυση περισσότερων μαχητών, μιας και δεν είναι λίγες οι φορές που η οργάνωση έχει υπερτονίσει τις επιτυχίες της στο πεδίο της μάχης, τον ιερό της σκοπό, αλλά και το πόσο σκληρά τιμωρεί τους εχθρούς της και τους “απίστους”. Τον Ιανουάριο του 2014, από τη Ράκα της Συρίας, το Ισλαμικό Κράτος κατέλαβε δύο σουνιτικές πόλεις στρατηγικής σημασίας και προωθήθηκε προς τον βορρά και τη Μοσούλη, την τρίτη σημαντικότερη πόλη της χώρας, την οποία και κατέλαβε τον Ιούνιο του ίδιου έτους, χωρίς αντίσταση. Για τα επόμενα τρία χρόνια, η πόλη θα μεταμορφωνόταν σε έναν αφιλόξενο τόπο, όπου οι ανθρώπινες ελευθερίες και τα δικαιώματα περνούν σε δεύτερη μοίρα. Έπρεπε να φτάσουμε στο 2017 για να ανακαταληφθεί η πόλη από το στρατό του Ιράκ και τους συμμάχους του. Στο μεταξύ, οι εξτρεμιστές μουσουλμάνοι του ΙΚΙΛ ην είχαν μετατρέψει σε κρανίου τόπο.
Ιδιαίτερη μνεία αξίζει να γίνει στη βεβήλωση και καταστροφή πολλών χριστιανικών, αλλά και σιιτικών μνημείων στις περιοχές που το Ισλαμικό Κράτος είχε υπό τον έλεγχό του. Ακόμα και σουνιτικά μνημεία μπήκαν στο στόχαστρό τους, τα οποία είχαν θεωρηθεί “βέβηλα”, όπως το τέμενος του προφήτη Ιωνά στη Μοσούλη. Πολλά ερασιτεχνικά βίντεο κυκλοφόρησαν το 2015 δείχνοντας τους τζιχαντιστές του χαλιφάτου, να καταστρέφουν αρχαία ασσυριακά μνημεία και να λεηλατούν τα ερείπια της Νιμρούντ και της Χάτρα. Τον Μάιο του 2015, το Ισλαμικό Κράτος κατέλαβε την αρχαία πόλη της Παλμύρας, στην ανατολική Συρία και άρχισαν να ισοπεδώνουν τα – σημαντικής αξίας – αρχαία της μνημεία. Στο μεσοδιάστημα, τον Σεπτέμβριο του 2014, το χαλιφάτο εξαπέλυσε μία ευρείας κλίμακας επίθεση στη βόρεια Συρία, κοντά στα σύνορα με την Τουρκία για να πάρει υπό τον έλεγχο του, τις κατά βάση κουρδικές περιοχές. Οι Κούρδοι αντιστάθηκαν και τελικά υπερίσχυσαν, σε μία σύγκρουση που κράτησε ως τις αρχές του 2015.
Είναι αλήθεια πως το Ισλαμικό Κράτος είχε φτάσει στο αποκορύφωμά του μέχρι τα μισά του 2015. Από το β’ μισό του έτους, όμως, έχει αρχίσει να χάνει ολοένα και περισσότερο έδαφος. Στα παραδοσιακά προπύργια του, το Ιράκ και τη Συρία έχει μεν αποδυναμωθεί, παρόλα αυτά έχει επεκτείνει τις δραστηριότητές του και πέρα από αυτές τις περιοχές, ειδικότερα στην υποσαχάρια Αφρική. Αυτό δεν πρέπει να μας προκαλεί εντύπωση, δεδομένης της πολύ ρευστής κατάστασης που επικρατεί σε μία περιοχή που μαστίζεται από διαφθορά, φτώχεια, χαμηλό μορφωτικό και βιοτικό επίπεδο, απότομη αλλαγή κλίματος και ταυτόχρονα παρατηρείται ραγδαία αύξηση του πληθυσμού. Δύο οργανώσεις που θεωρούνται παρακλάδια του ΙΚΙΛ και δρουν στην υποσαχάρια Αφρική είναι από τη μία ο ISWAP με 35.000 ένοπλους μαχητές που δρα στη δυτική Αφρική και από την άλλη το Ισλαμικό Κράτος “Ζώνη του Σαχέλ” που δρα στο Μάλι, στο Νίγηρα και στη Μπουρκίνα Φάσο.
Στο Αφγανιστάν η τρομοκρατική οργάνωση εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 2015, ενώ δραστηριοποιείται και στο γειτονικό Πακιστάν. Το φθινόπωρο του 2019 ο πρόεδρος του Αφγανιστάν, Ασράφ Γκάνι διακήρυξε “στρατιωτική νίκη” επί του Ισλαμικού Κράτους, το οποίο, όμως, συνέχισε να αναλαμβάνει την ευθύνη για πολύνεκρες επιθέσεις. Τον Μάιο προκάλεσε τρόμο η επίθεση εναντίον αμάχων σε νοσοκομείο της πρωτεύουσας Καμπούλ, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους πολλές μητέρες μαζί με τα μωρά τους. Λίγο αργότερα, οι ΗΠΑ επέρριψαν την ευθύνη για την πολύνεκρη επίθεση στο Ισλαμικό Κράτος. Ακολούθησε μεγάλης κλίμακας επίθεση στις φυλακές της επαρχίες Ναγκαχάρ. Σύμφωνα με στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών, έχουν παραμείνει σήμερα στο Αφγανιστάν περίπου 200 ένοπλοι της οργάνωσης.
Πάντως, το αποκαλούμενο “χαλιφάτο”, που είχε ανακηρύξει η οργάνωση σε Συρία και Ιράκ το 2014, φαίνεται πως δεν υπάρχει πια. “Από το 2014 έχει μειωθεί σημαντικά η ικανότητα της οργάνωσης να προσελκύει νέα μέλη και να διακινεί χρήματα”, εκτιμά ο αμερικανός απεσταλμένος στην περιοχή, Τζέιμς Τζέφρεϊ. Από την πλευρά του ο αφρικανός αναλυτής Ντάνιελ Εϊζένγκα τονίζει ότι “η οργάνωση βρίσκεται σε διαρκή υποχώρηση. Είναι προς το συμφέρον της να ισχυρίζεται ότι διατηρεί επαφές με ένοπλες ομάδες ανά τον κόσμο” αλλά στην πραγματικότητα “δεν υπάρχουν αποδείξεις για τις επαφές αυτές”.
Πηγές που αντλήθηκαν γι’ αυτό το άρθρο:
Πόσο ισχυρό είναι σήμερα το Ισλαμικό Κράτος; : αντλήθηκε από capital.gr
Islamic State in Iraq and the Levant: αντλήθηκε από britannica.com
