Μύριοι: Μια επικίνδυνη περιπέτεια

Το παρόν άρθρο πραγματεύεται μια επική ιστορία, που αφορά την κάθοδο των Μυρίων. Οι Μύριοι, οι περίπου 10.000 Έλληνες μισθοφόροι, είχαν πάρει μέρος στον Περσικό εμφύλιο πόλεμο, πολεμώντας στο πλάι του Πέρση Κύρου του Νεότερου, κατά του αδερφού του Αρταξέρξη Β´ της αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών. 

Η επική αυτή ιστορία έχει να κάνει με την επικίνδυνη επιχείρηση της επιστροφής τους στην πατρίδα. Για την ακρίβεια, ενώ είχαν κερδίσει τη μάχη οι Μύριοι, έχασαν τον πόλεμο, καθώς στα Κούναξα ο Κύρος πέθανε.

Το γεγονός αυτό βρήκε τους στρατιώτες αντιμέτωπους με μεγάλους κινδύνους, αφού βρισκόντουσαν στην καρδιά της αυτοκρατορίας, περικυκλωμένοι από τον εχθρό, ενώ μάλιστα οι Πέρσες στρατιώτες του Κύρου αυτομόλησαν στον εχθρό.

Η ιστορία των Μυρίων ξεκινάει το 401 π.Χ., μια περίοδο, που επικρατούσε ειρήνη στην Ελλάδα, μετά τον πολυετή Πελοποννησιακό Πόλεμο, μεταξύ Αθήνας και Σπάρτης.

Advertisements

Ωστόσο, η ειρήνη αυτή δεν ήταν επιθυμητή από όλους, καθώς μισθοφόροι από όλη την Ελλάδα επωφελούνταν οικονομικά, ενώ, μετά τον Πελοποννησιακό πόλεμο, ένας άλλος εμφύλιος έμελλε να ξεκινήσει στην Ανατολή, αυτή τη φορά μεταξύ των Περσών. 

Μετά το θάνατο του βασιλιά Δαρείου Β´, το 404 π.Χ., ο μεγαλύτερος γιος του, ο Αρταξέρξης, ανέβηκε στο θρόνο. Την ίδια στιγμή, ο νεότερος γιος του Δαρείου, ο Κύρος, εποφθαλμιούσε το θρόνο, και γι’ αυτό το σκοπό, μάζεψε κρυφά στρατό, αφού πρώτα είχε γίνει μια αποτυχημένη προσπάθεια να δολοφονήσει τον Αρταξέρξη.

Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου και πιο συγκεκριμένα στα Κούναξα, οι Μύριοι έδειξαν τις πολεμικές τους ικανότητες, νικώντας θριαμβευτικά στη μάχη, σύμφωνα με τους Έλληνες συγγραφείς. Ωστόσο, όπως προαναφέρθηκε, ο Κύρος πεθαίνει, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει ηγεσία.

Αν και έγιναν προσπάθειες και από τις δύο πλευρές να επικρατήσει ειρήνη, η ειρήνη αυτή δεν κράτησε πολύ, καθώς ο σατράπης Τισσαφέρνης προσπάθησε με ύπουλο τρόπο να τους εξολοθρεύσει. Αφού κάλεσε τους ανώτερους αξιωματικούς και το Σπαρτιάτη διοικητή Κλέαρχο σε εορταστικό δείπνο, τους φυλάκισε, τους οδήγησε στο βασιλιά και τους εκτέλεσε.

Συνεπώς, οι Μύριοι έμειναν και πάλι χωρίς ηγεσία και, ως εκ τούτου, εξέλεξαν νέους αρχηγούς, ανάμεσά τους και ο Αθηναίος Ξενοφών, που εν τέλει τους εμψύχωσε, ώστε να γυρίσουν πίσω. 

Ωστόσο, οι περιπέτειές τους δε σταματούν εδώ, καθώς κατά τη διάρκεια της επιστροφής τους αντιμετώπισαν και τους Καρδούχους, που επίσης είχαν επαναστατήσει κατά των Περσών, χωρίς, ωστόσο, να θεωρούν τους Μυρίους μικρότερη απειλή. 

Παράλληλα με τους Καρδούχους, όταν μπήκαν στην περιοχή των Αρμενίων είχαν να αντιμετωπίσουν και εκείνους από την μπροστινή πλευρά, ενώ ταυτόχρονα η κακοκαιρία και ο χειμώνας με τις χαμηλές θερμοκρασίες έκαναν την κατάσταση χειρότερη.

Παρόλα αυτά, ο Ξενοφών κατάφερε να οδηγήσει το στρατό στις ακτές του Εύξεινου Πόντου, ή αλλιώς Μαύρη Θάλασσα, όπου οι καταπονημένοι στρατιώτες φώναζαν με ανακούφιση “θάλαττα, θάλαττα”.

Καθώς η Μαύρη Θάλασσα ήταν ελληνική περιοχή, οι στρατιώτες ανέκτησαν τις δυνάμεις τους για ένα μήνα στην πόλη της Τραπεζούντας. Ωστόσο, αφού οι ντόπιοι δεν είχαν επαρκή αριθμό πλοίων για τους μεταφέρουν, έπρεπε να συνεχίσουν μόνοι τους την πορεία τους. Τότε, ο σατράπης Φαρνάβαζος στάθηκε εχθρικά στο δρόμο τους. 

Η νίκη τους επί του Φαρνάβαζου στάθηκε σωτήρια, καθώς αναγκάστηκε να τους παραχωρήσει πλοία, που θα τους μετέφεραν πίσω στην πατρίδα τους, δια του Ελλησπόντου, ενώ ταυτόχρονα αποδείχθηκε ότι, εν τέλει, τα θεμέλια του Περσικού κράτους ήταν, μάλλον, σαθρά.

Τέλος, ο Ξενοφών, αφού κατάφερε να σώσει το μεγαλύτερο μέρος του στρατού, περιγράφει τα γεγονότα αυτά στο έργο του “Κύρου Ανάβασις”, εμπνέοντας στρατηλάτες, όπως το Μέγα Αλέξανδρο, πράγμα σημαντικό, καθώς θα μπορούσαμε να πούμε, πως η μεταγενέστερη ελληνιστική εποχή είχε αντίκτυπο και στο σύγχρονο κόσμο. 

Πηγή:

Bileta, V. (2023). The Epic Story of the March of the Ten Thousand Greek Hoplites. The Collector. Ανακτήθηκε από: https://www.thecollector.com/ten-thousand-greek-hoplites/