Τα κατώτατα όρια μισθού ανά τον κόσμο συμβαίνει ενίοτε να μην απασχολούν πολλούς από εμάς. Άλλωστε , όταν βλέπει κανείς έξω από τα σύνορά του , φανερώνονται αλήθειες που δύσκολα δέχεται . Όμως , σε ένα θέμα τόσο βασικό για την ανθρώπινη επιβίωση όπως ο μισθός , μια ματιά αλλού , πιο πολύ ωφελεί παρά σκοτώνει.
Τι είναι ο μισθός ;
Αρχικά , ας διευκρινίσουμε τί είναι ο μισθός και τί τα κατώτατα όρια αυτού . Νομικά μιλώντας , διαβάζουμε στη παράγραφο 1 του άρθρου 648 του Αστικού Κώδικα ότι : « Με τη σύμβαση εργασίας ο εργαζόμενος έχει υποχρέωση να παρέχει, για ορισμένο ή αόριστο χρόνο, την εργασία του στον εργοδότη και αυτός να καταβάλει το συμφωνημένο μισθό». Συγκεκριμένα , στη σύμβαση της εργασίας ως αμφοτεροβαρής σύμβαση , κάθε μέρος αναλαμβάνει ορισμένα δικαιώματα και υποχρεώσεις. Ο μισθός , λοιπόν, αποτελεί τη κύρια υποχρέωση που αναλαμβάνει ο εργοδότης απέναντι στον εργαζόμενο . Κατά κανόνα ο μισθός είναι χρηματικός . Επίσης, η σύμβαση είναι αυτή που προσδιορίζει το ύψος του μισθού . Αν ελλείπει ο μισθός ( αρκετά σπάνιο , αφού αποτελεί ουσιώδες στοιχείο της σύμβασης ), ο συνδυασμός των άρθρων 649 και 653 του Αστικού κώδικα οδηγεί τον εργοδότη στην υποχρέωση να καταβάλει τον « συνηθισμένο μισθό»
Σε κάθε περίπτωση , τα μέρη είναι ελεύθερα να καθορίσουν το ύψος του μισθού . Όμως , το αναγκαστικό δίκαιο , δηλαδή ο νόμος και οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας , θέτουν το κατώτατο όριο στο ύψος του μισθού . Με άλλα λόγια , ο νόμος απαγορεύει ο μισθός να πέσει κάτω από αυτά τα όρια . Αυτά ,λοιπόν ,τα κατώτατα όρια μισθού συνιστούν το κατεξοχήν τροχοπέδη στις αυθαιρεσίες των εργοδοτών , σε όποιες χώρες φυσικά υπάρχουν. Αυτός είναι και ο λόγος της θέσπισής τους .
Τι συμβαίνει στην Ελλάδα με τα κατώτατα όρια μισθού;
Τα τελευταία στοιχεία στην Ελλάδα , δηλαδή από την 1.4.2023 , κατοχυρώνουν το κατώτατο όριο μισθού για τους υπαλλήλους στα 780 ευρώ. Σε σχέση με το 2019 , ο μισθός εμφανίζει μια αύξηση κατά 20 % . Η αύξηση των τιμών λαμβάνει χώρα εν μέρει λόγω του πληθωρισμού που εκτοξεύθηκε το τελευταίο έτος και της οικονομική ανάπτυξης .
Ας τη δούμε ως σημαντική εξέλιξη αφού και σε ευρωπαϊκό επίπεδο , σύμφωνα με το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων στη λίστα με τους κατώτατους μισθούς η Ελλάδα ανάμεσα στις υπόλοιπες 22 χώρες , από την 13η θέση που κατείχε , ανεβαίνει τώρα στην 10η.
Τι συμβαίνει εν γένει στην Ευρωπαϊκή ένωση;
Η ευρωπαϊκή ένωση ενσωματώνει στους κόλπους της πολλές διαφορετικές χώρες , με διαφορετικούς πολιτισμούς , νοοτροπίες και ως εκ τούτου διαφορετικούς ρυθμούς ανάπτυξης . Αυτοί , θα έλεγε κανείς , είναι μερικοί από τους λόγους που τα εθνικά κατώτατα όρια μισθού , εφόσον υπάρχουν , εμφανίζουν τόσο μεγάλες ποσοτικές διαφορές μεταξύ τους .
Ας πάρουμε ως παραδείγματα τη Βουλγαρία που έχει ως κατώτατο μισθό , τα 399 ευρώ και το Λουξεμβούργο με 2.387 ευρώ . Επίσης, η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία την 1η Ιανουαρίου του 2023 , αναφέρει ότι 22 από τα 27 κράτη μέλη διαθέτουν εθνικό κατώτατο μισθό , ενώ εντύπωση προκαλεί ότι μέχρι πρότινος χώρες όπως η Δανία , η Ιταλία , η Αυστρία , η Φιλανδία και η Σουηδία ,ήταν αυτές που δεν είχαν νομοθετημένο κατώτατο μισθό.
Οι κάτοικοι του Λουξεμβούργου , της Ολλανδίας , της Γερμανίας , του Βελγίου , της Γαλλίας και της Ιρλανδίας απολαμβάνουν τα υψηλότερα κατώτατα όρια μισθών , δηλαδή ποσό από 1.500 ευρώ και άνω . Έπειτα , η Ισπανία και η Σλοβενία είναι ένα σκαλί πιο κάτω με ποσά από 1000- 1500 ευρώ . Η πολυαγαπημένη μας Ελλάδα έρχεται μετά, με κατώτατο μισθό κάτω των 1000 ευρώ ,μαζί με Κύπρο, Πορτογαλία, Μάλτα, Λιθουανία, Πολωνία, Εσθονία, Τσεχία, Σλοβακία, Κροατία, Λετονία, Ρουμανία, Ουγγαρία και Βουλγαρία. Ανάμεσα σε αυτές η Κύπρος διαθέτει το υψηλότερο κατώτατο μισθό που ανέρχεται στα 940 ευρώ .
Τι συμβαίνει στον υπόλοιπο κόσμο;
Τα κατώτατα όρια μισθού ανά τον κόσμο εμφανίζουν ακόμα μεγαλύτερες διαφορές ανάμεσα σε χώρες και ηπείρους . Δυο χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι χώρες της Τουρκίας και της Αργεντινής. Οικονομίες , δηλαδή που πλήττονται συνεχώς από πληθωρισμούς και πτωχεύσεις . Η γείτονας χώρα , συνεπής στην οικονομική της κατρακύλα , από το 2021 έχει οδηγήσει το εθνικό της νόμισμα , τη τουρκική λίρα σε μείωση της αξίας της κατά 40 % . Σύμφωνα με έρευνα του 2022 , ο τουρκικός πληθυσμός δυσκολεύεται πλέον να αγοράσει τα προς το ζην . Ο κατώτατος μισθός της τον Ιανουάριο του 2023 άγγιξε μόλις τα 457 δολάρια = 425,97 ευρώ , ενώ από 1η Ιουλίου του 2023 είναι πλέον στα 449,29 ευρώ . Από την άλλη άκρη της γης , η όμορφη Αργεντινή , αν και η δεύτερη ισχυρότερη οικονομία της Νότιας Αμερικής , λόγω του συνεχούς πληθωρισμού είχε αυξήσει τρεις φορές τον κατώτατο μισθό μέσα στο 2022. Τον Ιανουάριο του 2023 ο κατώτατος της μισθός ήταν στα 336 δολάρια = 313, 15 ευρώ.
Τι συμβαίνει στην Αμερική;
Η Αμερική διαφέρει στο ότι κάθε πολιτεία έχει την ευχέρεια να καθορίζει τα δικά της όρια στο μισθό . Όριο σε αυτήν την ελευθερία αποτελεί ο ομοσπονδιακός κατώτατος μισθός . Σήμερα , το κατώτατο ωρομίσθιο σε ομοσπονδιακό επίπεδο είναι στα 7.5 δολάρια . Μάλιστα , παραμένει αμετάβλητο από το 2009. Πάντως , διάφορες συζητήσεις και αντιπαραθέσεις , το 2021 με την εκλογή του Προέδρου Joe Biden , έφεραν την ιδέα για αύξηση αυτού του κατώτατου μισθού και την θέσπιση ενός νέου ελάχιστου ορίου σε ομοσπονδιακό επίπεδο ώστε να μη το καθορίζει αυτοβούλως κάθε πολιτεία.
Η εικόνα απεικονίζει το κατώτατο ωρομίσθιο σε κάθε πολιτεία σε δολάρια
Στο τέλος , διαπιστώνει κανείς , ότι τα κατώτατα όρια μισθού ανά τον κόσμο δεν είναι παρά η αντανάκλαση μια κοινωνίας . Συνήθως , φανερώνει αυτά που οφείλει να αλλάξει .
Πηγές
- Ζερδελής Δημήτρης ( 2021) , Εγχειρίδιο Εργατικού Δικαίου: Ατομικές Εργασιακές Σχέσεις . Εκδόσεις Σάκκουλα Αθήνα-Θεσσαλονίκη
- Marcus Lu . Mapped : Minimun Wage Around the World (2023) , Ανακτήθηκε από : https://www.visualcapitalist.com/minimum-wage-around-the-world/?fbclid=IwAR1Eun31oMwJwh9E6kF_-nXZyNbkBDIWMn51ZKfgMsaX7cFLBudZTdD_tNM ( τελευταία πρόσβαση : 7.09.2023)
- Eurostat : Κατώτατος μισθός στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης : Η θέση της Ελλάδας , Ανακτήθηκε από :https://www.lifo.gr/now/economy/eurostat-o-katotatos-misthos-stis-hores-tis-ee-i-thesi-tis-elladas . (Τελευταία πρόσβαση:7.09.2023)
- Κατώτατος μισθός : Και επίσημα αυξάνεται από 1η Απριλίου στα 780. Ανακτήθηκε από : https://www.ot.gr/2023/04/01/forologia/ergasiaka-asfalistika/katotatos-misthos-kai-episima-ayksanetai-apo-1i-apriliou-sta-780-eyro/ ( τελευταία πρόσβαση : 7.09.2023)
- Τουρκία : Αυξάνεται και πάλι κατά 34% ο κατώτατος μισθός . Είναι και πάλι κάτω από το όριο της πείνας . Ανακτήθηκε από : https://www.capital.gr/diethni/3722231/tourkia-auxanetai-kata-34-o-katotatos-misthos-einai-kai-pali-kato-apo-to-orio-peinas/(τελευταία πρόσβαση : 7.09.2023)
- Κανελλόπουλος Γιώργος : Κόντρες για τον κατώτατο μισθό στις ΗΠΑ . Ανακτήθηκε από: https://www.tanea.gr/2021/03/21/economy/diethni/kontres-gia-ton-katotato-mistho-stis-ipa/ (τελευταία πρόσβαση 7.9.2023)