Η βασική έννοια του λαϊκισμού έχει να κάνει με την πολιτική. Πρόκειται για μία κατάσταση, όπου κάποιος, φαινομενικά, υποστηρίζει το λαό, αλλά στην πραγματικότητα έχει προσωπικό όφελος.
Πιο συγκεκριμένα, προσποιείται ότι είναι με το μέρος του, αλλά, συνάμα, το κάνει με τόσο υπερβολικό τρόπο, που γίνεται αντιληπτό ότι δεν είναι αυθεντικός.
Ο λαϊκιστής, φαινομενικά, υποστηρίζει τα συμφέροντα του λαού, χωρίς να το κάνει στην πράξη. Για την ακρίβεια, λέει ακριβώς αυτά που θέλει να ακούσει, με σκοπό να του πάρει την ψήφο στις επόμενες εκλογές.
Ωστόσο, η ιστορία του λαϊκισμού είναι μια παλιά ιστορία, που ξεκινάει από την αρχαία Αθήνα. Είναι γεγονός, πως, γενικά, η ιστορία επαναλαμβάνεται, καθώς ανά τους αιώνες, άλλοτε εμφανίζονται άνθρωποι που τιμούν το ανθρώπινο είδος με τις πράξεις τους, κι άλλοτε το ακριβώς αντίθετο.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του λαϊκισμού στην αρχαία Αθήνα είναι αυτό του Αλκιβιάδη. Ο Αλκιβιάδης ήταν ένας αντισυμβατικός και πολύ πλούσιος νέος της εποχής του, και ήξερε πολύ καλά τι αντίκτυπο είχε η συμπεριφορά του στους συμπολίτες του. Θα μπορούσαμε, μάλιστα, να πούμε, πως είχε μια ακατανίκητη ανάγκη να ξεχωρίζει, καθώς το επιτηδευμένο του ντύσιμο, τα επίτηδες μακριά μαλλιά του, η ανυπέρβλητη ομορφιά του, ακόμα και η έντονη και προκλητική ερωτική ζωή του αποδεικνύουν την ανάγκη αυτή.
Πηγή: lifo.gr
Η επιρροή του στους Αθηναίους ήταν χαρακτηριστική, καθώς τους είχε πείσει ότι έπρεπε να εκστρατεύσουν στη Σικελία με τον ίδιο αρχηγό, παρά τις αντιρρήσεις του Νικία, που υποστήριζε πως η Αθήνα δεν έπρεπε να το κάνει, και ότι το ρίσκο ήταν μεγάλο.
Ωστόσο, κατά την διάρκεια της εκστρατείας, τον ανακάλεσαν πίσω στην Αθήνα με την κατηγορία, ότι αυτός και οι φίλοι του, όντας μεθυσμένοι, κατέστρεψαν τις ερμαϊκές στήλες, δηλαδή κάτι μαρμάρινες στήλες, που λειτουργούσαν ως οδοδείκτες.
Ο Αλκιβιάδης, απογοητευμένος, αυτομόλησε στη Σπάρτη, ενώ το αποτέλεσμα της εκστρατείας ήταν καταστροφικό για τους Αθηναίους, χωρίς εκείνον αρχηγό. Από τη Σπάρτη, αφού γοήτευσε ερωτικά τη βασίλισσα, προκαλώντας την οργή των Σπαρτιατών, κατέφυγε στην Περσία.
Στις μέρες μας, το φαινόμενο αυτό επηρεάζει τόσο τη δεξιά πλευρά της πολιτικής, όσο και την αριστερή πλευρά της. Για παράδειγμα, αν μιλάμε για δεξιόστροφο λαϊκισμό, αυτόματα περιορίζουμε την προστασία των μειονοτήτων και τα δικαιώματα των προσφύγων, αλλά και των μεταναστών. Από την άλλη, αν είναι αριστερόστροφος ασκεί πολύ πίεση στις ιδιωτικές επιχειρήσεις και στα ανώτερα εισοδήματα.
Επίσης, οι λαϊκιστές, μπορεί να προφασίζονται, ότι δίνουν φωνή στους αδύναμους, όμως στην πραγματικότητα, υποστηρίζουν συγκεκριμένα λαϊκά στρώματα, όπως ανθρώπους που εκπροσωπούν συγκεκριμένα συνδικάτα, για παράδειγμα.
Εν κατακλείδι, το παράδειγμα του Αλκιβιάδη αποδεικνύει, πως οι άνθρωποι εύκολα ακολουθούν κάποιον με γοητευτική παρουσία και ευχέρεια στο λόγο, ενώ η αθηναϊκή άμεση δημοκρατία, και γενικότερα η δημοκρατία ήταν και είναι πιο ευάλωτη στο φαινόμενο του λαϊκισμού, και χρειάζεται μεγαλύτερη εγρήγορση για την προστασία της.
Συνεπώς, θα μπορούσαμε να πούμε, πως ο λαϊκισμός, όχι μόνο δεν αντιπροσωπεύει τη φωνή του λαού, αλλά είναι διαχρονικός, και αποτελεί απειλή για τη δημοκρατία, καθώς οι λαϊκιστές χρησιμοποιούν το λαό για να αποκτήσουν όλο και περισσότερη φήμη, πλούτο και δύναμη.
Πηγές:
Τι είναι λαϊκισμός; ti-einai.gr Ανακτήθηκε από: https://ti-einai.gr/laikismos/
Κοσμοπούλου, Α. (2018). Λαϊκιστής και καιροσκόπος – Μια παλιά ιστορία. AthensVoice.gr. Ανακτήθηκε από: https://www.athensvoice.gr/epikairotita/politiki-oikonomia/455564/laikistis-kai-kairoskopos-mia-palia-istoria/
Σωτηρόπουλος, Α. Δ. (2020). Αναποτελεσματική δημοκρατία και λαϊκισμός. Η Καθημερινή. Ανακτήθηκε από: https://www.kathimerini.gr/opinion/1067080/anapotelesmatiki-dimokratia-kai-laikismos/
