Το να ισχυριστεί κανείς ότι έχουμε φτάσει στο σημείο οι μειονότητες να απολαμβάνουν ισότιμα δικαιώματα με όλους τους υπόλοιπους πολίτες, φαντάζει ουτοπικό στον σύγχρονο κόσμο. Σίγουρα, απέχουμε πολύ από τα εγκλήματα των Ναζί κατά των Εβραίων 80 χρόνια πριν, όμως γενοκτονίες, σαν αυτή της Ρουάντα το 1991, ή εθνοκαθάρσεις, όπως των Ροχίνγκια από το 2015 και έπειτα, δεν είναι μακριά. Πόσο, μάλλον, όταν οι φόβοι για την ύπαρξη συστημικών στρατοπέδων συγκέντρωσης τον 21ο αιώνα επιβεβαιώνονται περίτρανα.
Οι Ουιγούροι είναι ένα τουρκικό φύλο που κατοικεί στην Κεντρική και την Ανατολική Ασία, περίπου από τον 8ο αι. μ.Χ. Έχουν διατηρήσει την εθνική τους ταυτότητα στο πέρασμα του χρόνου, παρά την επέλαση της Μογγολικής Αυτοκρατορίας και δεκάδων κινεζικών δυναστειών. Σήμερα, αποτελούν μια μειονοτική εθνοτική ομάδα, μουσουλμανικού θρησκεύματος, στην επαρχία Σιντσιάνγκ της Ανατολικής Κίνας. Η αναγνώριση τους ως μειονότητα από το Πεκίνο μοιάζει να μην έχει ουσιαστικό αντίκρισμα, παρά της αριθμητικής τους υπεροχής έναντι των Χαν Κινέζων στην Σιντσιάνγκ. Για το κινεζικό κράτος, οι Ουιγούροι, θεωρούνται ως ένας υπαρξιακός κίνδυνος.
Όπως συμβαίνει και με την Αυτόνομη Επαρχία του Θιβέτ, η Σιντσιάνγκ είναι, μόνο στα χαρτιά, «αυτόνομη επαρχία». Τα πλοκάμια του Πεκίνου απλώνονται απ’ άκρη σ’ άκρη, με μοναδικό γνώμονα τον έλεγχο του πληθυσμού και των εθνικών και θρησκευτικών μειονοτήτων που κατοικούν σε όλη την επικράτεια. Οι προσπάθειες χειραγώγησης του κινεζικού κράτους, που παραβιάζουν βάναυσα κάθε ατομική ελευθερία, εντάθηκαν με την αυγή του 21ου αιώνα, όταν οι ΗΠΑ ξεκίνησαν το «κυνήγι μαγισσών» κατά της διεθνούς τρομοκρατίας. Με αφορμή την ισλαμιστική ριζοσπαστικοποίηση μερίδας των Ουιγούρων, διεκδικώντας την αυτονομία τους, και τους δεσμούς που απέκτησαν με την Αλ-Κάιντα, η Κίνα συστηματικοποίησε τις διώξεις κατά της μουσουλμανικής εθνοτικής ομάδας της Σιντσιάνγκ.
Το 2013, ανήλθε στην ηγεσία του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος και στην προεδρεία της χώρας το Σι Τζινπίνγκ. Το όραμα του νέου προέδρου για μια ηγεμονική Κίνα, που θα ασκήσει επιρροή σε όλο τον κόσμο, άρχισε σιγά σιγά να παίρνει σάρκα και οστά. Και φυσικά, δεν νοείται ηγεμονική δύναμη που απειλείται η εσωτερική της συνοχή από μια εθνοτική ομάδα. Η πολιτική του Πεκίνου, απέναντι στους Ουιγούρους, στοχεύει στην εξαναγκαστική αφομοίωσή τους, γεγονός που θέλησε η νέα ηγεσία να κάνει, αμέσως, ξεκάθαρο. Τα πρώτα στρατόπεδα συγκέντρωσης, ή «Εθελοντικά Στρατόπεδα Επανεκπαίδευσης» όπως τα αποκαλεί επίσημα το κινεζικό κράτος, άρχισαν να εμφανίζονται το 2014.
Περίπου πριν από μια εβδομάδα, ήρθε στο φως της δημοσιότητας μια διαρροή κρατικών εγγράφων της Κίνας που αποκαλύπτει τι ακριβώς στοχεύει το Πεκίνο μέσα από αυτά τα στρατόπεδα: Να μετατρέψει τους Ουιγούρους σε υπάκουους Κινέζους πολίτες, σβήνοντας βίαια και συντεταγμένα κάθε εθνοτική και θρησκευτική διαφορετικότητα. Οι κρατούμενοι στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του 21ου αιώνα βρίσκονται κλειδωμένοι εκεί παρά τη θέλησή τους και υφίστανται πολιτική κατήχηση και πλύση εγκεφάλου για να απαρνηθούν την διαφορετικότητά τους. Μάλιστα, το γεγονός ότι ανταμείβονται και τιμωρούνται «σύμφωνα με τις επιδόσεις τους» είναι μια ζοφερή πραγματικότητα με την οποία έρχονται αντιμέτωποι οι κρατούμενοι των φυλακών της Σιντσιάνγκ.
Η διαρροή των κινεζικών κρατικών εγγράφων περιγράφει με λεπτομέρειες πως εφαρμόζονται οι θηριωδίες εις βάρος των κρατουμένων: Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης διατηρούν ένα «αυστηρό σύστημα πολυεπίπεδου σωματικού και πνευματικού ελέγχου». Οι «τρόφιμοι» κρατούνται στο στρατόπεδο «επ’ αόριστον», ενώ υπόκεινται σε «ιδεολογικό μετασχηματισμό», «συμμόρφωση με την πειθαρχία» και γλωσσική/πολιτισμική «μελέτη και κατάρτιση». Ακόμη κι αν ολοκληρωθεί η «εκπαίδευσή» τους, οι κρατούμενοι απλά μεταπηδούν στο επόμενο στάδιο «εκπαίδευσης», όπως ορίζει το σύστημα του στρατοπέδου, χωρίς να αφήνονται ελεύθεροι. Οι μοναδική επαφή με τον έξω κόσμο είναι μια εβδομαδιαία τηλεφωνική επικοινωνία με συγγενείς και μια μηνιαία βιντεοκλήση, όλες υπό επιτήρηση. Ο πλήρης έλεγχος της ζωής των κρατουμένων ολοκληρώνεται με μια 24ωρη παρακολούθηση κάθε πτυχής της καθημερινότητάς τους.
Το μάτι του «μεγάλου αδερφού» του κινεζικού κράτους δεν εκλείπει ακόμα και αν οι κρατούμενοι κριθούν «επαρκώς εκπαιδευμένοι» και αφεθούν ελεύθεροι. Όσοι δεν «καταφέρουν» να υποταχθούν, σύμφωνα με τις προσταγές των Κινέζων κρατικών υπαλλήλων, μεταφέρονται για να επιδοθούν σε καταναγκαστική εργασία, μια πάγια πρακτική που λαμβάνει μέρος σε πολυάριθμα ολοκληρωτικά καθεστώτα. Οι μαρτυρίες όσων κατάφεραν να δραπετεύσουν από την λαίλαπα του κρατικού εξαναγκασμού σοκάρουν. Πρώην κρατούμενοι κάνουν λόγο για πολυάριθμες καταχρήσεις από πλευράς της συστημικής συμμόρφωσης, οι οποίες, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν βιασμούς και βασανισμούς κρατουμένων.
Την ίδια στιγμή που εκατομμύρια μουσουλμάνοι -κυρίως προερχόμενοι από την εθνοτική μειονότητα των Ουιγούρων- έχουν κρατηθεί στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, η Κίνα ισχυρίζεται πως όλα αυτά είναι fake news και ότι απλά λαμβάνει αντι-τρομοκρατικά μέτρα κατά του βίαιου εξτρεμισμού. Η βάναυση καταπάτηση κάθε μειονοτικού δικαιώματος στην Σιντσιάνγκ δεν αρχίζει ούτε σταματάει στα σύγχρονα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Το Πεκίνο έχει εγκαταστήσει μια δυστοπία για τους μουσουλμάνους πολίτες, εφαρμόζοντας συστημικό έλεγχο των βιομετρικών δεδομένων τους και δημιουργώντας φακέλους για τον καθένα ξεχωριστά. Το κινεζικό κράτος έχει κατεδαφίσει τόπους λατρείας, απαγορεύει στους γονείς να δίνουν στα παιδιά τους μουσουλμανικά ονόματα και προσπαθεί να εξαλείψει κάθε πολιτισμικό στοιχείο που δεν συνάδει με την Χαν Κινεζική πλειοψηφία της επικράτειας.
Η σύγχρονη κομμουνιστική Κίνα δεν φαίνεται, σε καμία περίπτωση, να κάνει πρόοδο στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως πολλοί προέβλεπαν ως συνέχεια της οικονομικής της ανάπτυξης και της ένταξής της στον παγκοσμιοποιημένο κόσμο. Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης του 21ου αιώνα, όπως αποδεικνύεται, είναι εδώ για να μας το υπενθυμίσουν, και δυστυχώς, αποτελούν μόνο την κορυφή του παγόβουνου ενός σκοταδιστικού ολοκληρωτισμού που απλώνεται στην κινεζική επικράτεια. Οι Ουιγούροι, και εκατοντάδες μειονότητες στον κόσμο, υποφέρουν όσο ζουν κάτω από τέτοιου είδους κρατικούς βούρδουλες, για τους οποίους η διεθνής κοινότητα δεν θα πράξει ποτέ τα δέοντα, εάν δεν υπάρξουν και τα ανάλογα συμφέροντα.
Πηγές
- “Explainer: who are the Uyghurs and why is the Chinese government detaining them?” ανακτήθηκε από theconversation.com
- “Data leak reveals how China ‘brainwashes’ Uighurs in prison camps” ανακτήθηκε bbc.com
- “’Allow no escapes’: leak exposes reality of China’s vast prison camp network” ανακτήθηκε από theguardian.com
- “China’s Detention Camps for Muslims Turn to Forced Labor” ανακτήθηκε από nytimes.com
- “China’s Repression of Uighurs in Xinjiang” ανακτήθηκε από cfr.org
