Στις 19 Σεπτεμβρίου 1370 ο αγγλικός στρατός συγκεντρώθηκε έξω από την γαλλική πόλη Λιμόζ. Για πέντε ολόκληρες ημέρες μια δύναμη 4.000 ανδρών πολιορκούσε τα τείχη της πόλης. Σύμφωνα με τα λεγόμενα ίσως του πιο γνωστού χρονικογράφου της εποχής, Ζαν Φρουασάρ, ” οι Άγγλοι παρακολουθούσαν με ανυπομονησία, παραταγμένοι σε σχηματισμό, καθώς ετοιμάζονταν να εισβάλουν στην πόλη…”. Σύμφωνα με τον Φρουασάρ ξανά, ο υπεύθυνος για την τεράστια αυτή καταστροφή δεν ήταν άλλος από τον Εδουάρδο Γ΄, πρίγκιπα της Ουαλίας και της Ακιταίνης, ο οποίος από τότε και έπειτα έμεινε γνωστός με τον προσωνύμιο “Μαύρος Πρίγκιπας”. Πάνω από 3.000 πολίτες θανατώθηκαν εκείνη την μαύρη ημέρα και όσο και αν ικέτευαν τον πρίγκιπα, δεν κατόρθωσαν να μεταβάλουν τη σκληρή στάση του. Η υστεροφημία του πρίγκιπα αμαυρώθηκε από τον απολογισμό των περιγραφών του Φρουασάρ, και ακόμη και αν ορισμένοι στην αρχή θεώρησαν πως το προσωνύμιό του βασίστηκε στο χρώμα της πανοπλίας του ή στα εραλδικά του διακριτικά, εντούτοις η αιτία αναγνωρίστηκε στις πράξεις του εκείνης της ημέρας και έτσι, ο “Μαύρος Πρίγκιπας” της Ουαλίας ήταν πλέον γεγονός.
Σημαντικές νίκες πριν τη “μαύρη” εκείνη ημέρα
Η λεηλασία της Λιμόζ έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια του εκατονταετούς πολέμου, ο οποίος είχε ξεκινήσει το 1337 με τον Εδουάρδο Γ΄ να διεκδικεί τον θρόνο της Γαλλίας για λογαριασμό της μητέρας του Ισαβέλλας. Οι εντυπωσιακές νίκες του στο Κρεσύ το 1346, και στο Πουατιέ το 1356 έφεραν τους Άγγλους σε ηγετική θέση, με αποτέλεσμα το 1360 να συνάψουν μια συμφέρουσα συνθήκη ειρήνης στο Μπρετινύ. Σύμφωνα με τους όρους της ειρήνης αυτής, ο “Μαύρος Πρίγκιπας” έλαβε το πριγκιπάτο της Ακιταίνης στη νοτιοδυτική Γαλλία υπό τη διοίκησή του. Η είσοδός του στην ευρωπαϊκή σκηνή είχε πραγματοποιηθεί ως ήρωα πολέμου, καθώς είχε κερδίσει τους τίτλους του σε ηλικία 16 ετών πολεμώντας με διάκριση στο Κρεσύ. Επιπλέον, δέκα χρόνια αργότερα πέτυχε εκπληκτικό θρίαμβο στο Πουατιέ αιχμαλωτίζοντας μάλιστα τον Γάλλο βασιλιά Ιωάννη Β΄. Από το 1370 όμως η εικόνα του είχε ξεκινήσει να θολώνει. Το σημείο καμπής ήταν μια εκστρατεία στη βόρεια Ισπανία, την οποία είχε αναλάβει ο Εδουάρδος Γ΄ από το 1367, και η οποία από στρατιωτική άποψη ήταν επιτυχημένη, από πολιτική άποψη όμως ήταν μια καταστροφή.
Αρκετοί ευγενείς της πόλης προχώρησαν σε ανοιχτή εξέγερση κάνοντας έκκληση στον νέο Γάλλο βασιλιά Κάρολο Ε’ , με αποτέλεσμα το καλοκαίρι του 1369 να ξεσπάσει και πάλι πόλεμος. Ο “Μαύρος Πρίγκιπας” της Ουαλίας τότε, ήταν σε άσχημη σωματική κατάσταση υποφέροντας από σοβαρή ασθένεια (πιθανότατα δυσεντερία), η οποία τον άφηνε κληνήρη για μήνες. Δε διέθετε τα χρήματα και το ανθρώπινο δυναμικό, προκειμένου να αντισταθεί στους Γάλλους, ενώ όλο και περισσότερα τμήματα του πριγκιπάτου της Ακιταίνης αποστατούσαν προς τον Κάρολο Ε’. Σύμφωνα με τον Φρουασάρ, όταν ο Εδουάρδος Γ΄ έμαθε πως η Λιμόζ είχε γίνει γαλλική, “ορκίστηκε στη ψυχή του πατέρα του, που ποτέ δεν είχε ψευδομαρτυρήσει, ότι θα πάρει πίσω την πόλη…και ότι θα έκανε τους κατοίκους να πληρώσουν ακριβώς την προδοσία τους”. Η εικόνα όμως που παρουσίαζε ο Φρουασάρ για τον Εδουάρδο Γ΄, ειδικά σε σχέση με τη λεηλασία της Λιμόζ, δημιουργήθηκε από εχθρικές φωνές προς τον πρίγκιπα. Για τον λόγο αυτό, από πολλούς ο χρονικογράφος δε θεωρείται μια αξιόπιστη πηγή πληροφοριών.
Τα νέα ντοκουμέντα για τον Εδουάρδο Γ’
Τα νέα στοιχεία που προέκυψαν παρουσιάζουν μια εντελώς διαφορετική εκδοχή της εκστρατείας της Λιμόζ. Την 1η Ιουλίου 1370 ο Εδουάρδος Γ΄ φαινόταν να αποφάσισε ένα νέο είδος διεξαγωγής του πολέμου, ο οποίος επρόκειτο για επιείκεια και πειθώ και όχι για απειλή και εκφοβισμό. Ο στρατός του “Μαύρου Πρίγκιπα” είχε φτάσει έξω από τη Λιμόζ στις 14 Σεπτεμβρίου 1370, ενώ εκείνος παρακολουθούσε από ένα φορείο. Στις 19 Σεπτεμβρίου, ενώ οι στρατιώτες του πρίγκιπα επιτίθονταν στα αποδυναμωμένα τείχη της πόλης, αποσπώντας την προσοχή της γαλλικής φρουράς, ένα σώμα πολιτών έφτασε στην κεντρική πύλη και ύψωσε το λάβαρο της Γαλλίας και της Αγγλίας σε ένα προσυμφωνημένο σήμα και την άνοιξε. Καθώς τα αγγλικά στρατεύματα κατέκλυσαν την πόλη, η εξοργισμένη γαλλική φρουρά σκότωσε τους κατοίκους που τους είχαν αφήσει να μπουν, πυρπόλησε τα σπίτια γύρω τους και υποχώρησε προς το παλάτι του επισκόπου.
Υπήρξε, πράγματι, μια σφαγή εκείνη την ημέρα, αλλά αυτή πραγματοποιήθηκε από τους Γάλλους και όχι τους Άγγλους. Επίσης, σύμφωνα με τα νέα στοιχεία οι νεκροί δεν ανέρχονταν σε χιλιάδες, αλλά σε εκατοντάδες ανθρώπους. Ύστερα από λίγο, ο “Μαύρος Πρίγκιπας” της Ουαλίας επέστρεψε στην Αγγλία, αλλά τα τελευταία χρόνια της ζωής του επισκιάστηκαν από την ασθένειά του. Πέθανε στις 8 Ιουνίου 1376 σε ηλικία 45 ετών, και όταν η είδηση του θανάτου έφτασε στα αυτιά του Καρόλου Ε΄, εκείνος τέλεσε μια πανηγυρική επιμνημόσυνη δέηση γι΄ αυτόν. Ήταν φυσικά μια τιμητική κίνηση, η οποία δε θα πραγματοποιούνταν για έναν άνθρωπο, ο οποίος λίγα χρόνια νωρίτερα θα ήταν υπαίτιος για τη σφαγή τόσων Γάλλων. Η ημέρα για να “καθαρίσει” το όνομά του ο Εδουάρδος Γ΄ είχε φτάσει, εκείνος όμως δε βρισκόταν πια στη ζωή για να το χαρεί. Όπως συνέβη, και συνεχίζει να συμβαίνει, πολλές φορές η ιστορία δεν κατόρθωσε να σχηματίσει μία και μοναδική άποψη για τον Εδουάρδο Γ΄. Το μόνο βέβαιο πάντως ήταν πως ήταν μια αρκετά αμφιλεγόμενη προσωπικότητα με υποστηρικτές, αλλά και πολέμιους.
Πηγές:
2023. Ο «Μαύρος Πρίγκηπας». Ανακτήθηκε από https://chilonas.com/2023/05/24/httpwp-mep1op6y-1az/ (τελευταία πρόσβαση: 05/07/24).
2021. O Μαύρος Πρίγκιπας μάς «αποκαλύπτει» τα μυστικά της πανοπλίας του. Ανακτήθηκε από https://www.newsbeast.gr/world/arthro/8007623/o-mavros-prigkipas-mas-apokalyptei-ta-mystika-tis-panoplias-tou (τελευταία πρόσβαση: 05/07/24).
2021. Τα μυστικά της πανοπλίας του Μαύρου Πρίγκιπα, ενός βίαιου και αιμοδιψούς ιππότη, ήρθαν στο φως. Ανακτήθηκε από https://www.lifo.gr/now/entertainment/ta-mystika-tis-panoplias-toy-mayroy-prigkipa-enos-biaioy-kai-aimodipsoys-ippoti (τελευταία πρόσβαση: 05/07/24).
.
