Τα αετώματα του ναού του Δία στην Αρχαία Ολυμπία

Ο ναός του Δία στην Ολυμπία

Ο ναός του Αρχηγού τόσο των θεών όσο και των ανθρώπων, δηλαδή του Διός, στην περιοχή της Αρχαίας Ολυμπίας, αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα Αθναϊκής αρχιτεκτονικής του πρώτου μισού του 5^ου αιώνα π.Χ. Αρχιτέκτονας αυτού του ναού με τις πρωτοφανείς διαστάσεις δωρικής ναοδομίας ήταν ο Λίβων, κατά τον περιηγητή της Ελλάδος, Παυσανία. Πιο συγκεκριμένα, ο ναός αυτός βρισκόταν σε περίοπτη θέση στον Ιερό Χώρο της Άλτεως, πάνω στον Κρόνιο λόφο, κοντά στην Ολυμπία. Ο ναός του Διός στην Ολυμπία ήταν δωρικού τύπου, αμφιδίστυλος εν παραστάσει με 6 κίονες στις στενές του πλευρές και με 13 κίονες στις μακρές του. Βέβαια σε αυτό το σημείο, οφείλω να σημειώσω ότι οι μακροί κίονες του ναού περιβάλλονταν από δίτονη δωρική κιονοστοιχία.

Επιπλέον, πρέπει να τονίσω το γεγονός ότι η κατασκευή του ναού στην Ολυμπία διήρκησε περίπου από το 472 π.Χ. έως το 457 π.Χ. Στις μέρες μας, οι ειδικοί έχουν ορίσει αυτές τις χρονολογήσεις ως απόλυτες, προκειμένου να μπορούν να συσχετίσουν και να τοποθετήσουν στον χρόνο, σε σύγκριση με αυτές, σημαντικά ιστορικά, πολιτικά, κοινωνικά και πολεμικά γεγονότα. Επομένως, μπορούμε να εξαγάγουμε κάλλιστα το συμπέρασμα ότι η κατασκευή του ναού του Διός πραγματοποιήθηκε μετά την μάχη ανάμεσα στον λαό της Αρχαίας Ήλιδος και της Αρχαίας Πίσσας και την υπεροχή της πρώτης έναντι της δεύτερης, αλλά και πριν την νίκη των Σπαρτιατών απέναντι στους Αργείους, κατά την διάρκεια της μάχης της Τανάγρας.

Τα αετώματα του ναού στην Αρχαία Ολυμπία

Τα αετώματα του ναού του Διός στην Ολυμπία αποτελούνταν από γλυπτά κατά κόρον αυστηρού ρυθμού. Ειδικότερα, οι εναέτιες αυτές μορφές ήταν σχετικά ώριμα επεξεργασμένες, η συνολική τους ενότητα ήταν τέλεια με ορισμένα σχετικά μεμπτά σημεία και ταυτόχρονα εξέφραζαν μία τεράστια ποικιλία μυθολογικών θεμάτων και μηνυμάτων. Επιπλέον, τα δύο βασικά συνθετικά στοιχεία της εκτέλεσης ήταν ότι οι δημιουργοί τους ήταν δύο. Δηλαδή, τα γλυπτά τόσο του Ανατολικού όσο και του Δυτικού Αετώματος δεν αποδίδονταν σε έναν μονάχα γλύπτη αλλά σε μια ομάδα γλυπτών, η οποία εργάστηκε σκληρά για πάνω από δέκα χρόνια, όπως είδαμε και προηγουμένως.

Ακόμα, οφείλω να ομολογήσω ότι τα εναέτια αυτά γλυπτά παρουσίαζαν μια τεράστια ποικιλία χαρακτηριστικών παριανής, ιωνικής και αργίτικης (πελοποννησιακής) κατασκευής, με ιδιαίτερη όμως έμφαση στην χρήση του αυθεντικού παριανού μαρμάρου της Πρώιμης Κλασικής περιόδου. Η ποιότητα του ήταν εξαιρετική και σε καμία περίπτωση δεν αποτελούσε μέρος κάποιου ρωμαϊκού αντιγράφου. Επομένως, συμπεραίνουμε ότι χάρη στα παραπάνω χαρακτηριστικά, τόσο ο ναός αυτός καθαυτός όσο και τα γλυπτά που κοσμούσαν τα αετώματα, τις μετόπες και την ζωφόρο, απέκτησαν φήμη και δόξα γιγαντιαίων διαστάσεων, οι οποίες διατηρούνται μέχρι και στις μέρες μας.

Advertising

Το ανατολικό αέτωμα του ναού στην Ολυμπία: περιγραφή και ανάλυση

Μυθολογικό επεισόδιο:

Το Ανατολικό Αέτωμα του Ναού του Διός αναπαριστούσε την προετοιμασία της αρματοδρομίας ανάμεσα στον Οινόμαο, βασιλιά της Πίσσας (γειτονική πόλη της Ολυμπίας) και στον μυθικό ήρωα της περιοχής, Πέλοπα. Σύμφωνα με τον μύθο, πριν κάποια χρόνια, ο Οινόμαος είχε λάβει χρησμό ότι ο μελλοντικός σύζυγος της κόρης του της Ιπποδάμειας θα τον σκότωνε και θα έπαιρνε το βασίλειο του. Για αυτό τον λόγο, φρόντιζε κάθε φορά που κάποιος ζητούσε το χέρι της Ιπποδάμειας, να λαμβάνει ταυτόχρονα και τα «απαραίτητα μέτρα».
Κάποια στιγμή, τα βλέμματα του μυθικού ήρωα Πέλοπα και της Ιπποδάμειας διασταυρώθηκαν, εντελώς τυχαία. Ωστόσο, το αποτέλεσμα ήταν άκρως αναμενόμενο. Οι δύο νέοι ερωτεύτηκαν κεραυνοβόλα. Οπότε, το κύριο μέλημα τους πλέον ήταν να παντρευτούν και να ζήσουν μαζί. Όταν όμως ήρθε η στιγμή ο Πέλοπας να ζητήσει το χέρι της Ιπποδάμειας από τον πατέρα της και παράλληλα βασιλιά της Πίσσας, ο Οινόμαος είχε μεν τον χρησμό στο μυαλό του, αλλά αυτή την φορά, σκέφτηκε κάτι εντελώς διαφορετικό. Συγκεκριμένα, ζήτησε από τον Πέλοπα να κάνουν μια αρματοδρομία. Εκείνος, πάνω στο δικό του άρμα με τα άλογα θα είχε την Ιπποδάμεια και ο Οινόμαος με το δικό του αντίστοιχα, θα προσπαθούσε να τους φτάσει. Αν στο τέλος κατάφερνε να τους φτάσει, ο Οινόμαος θα τον σκότωνε επί τόπου. Αν πάλι όχι, ο Πέλοπας θα μπορούσε να παντρευτεί την αγαπημένη του. Υπάρχουν αμέτρητες εκδοχές για την έκβαση της αρματοδρομίας.

Διαβάστε επίσης Θανατική ποινή ως πράξη συμμόρφωσης ή εγκληματική;

Ωστόσο, το αποτέλεσμα είναι κοινό για όλους τους ιστορικούς. Ο Πέλοπας αναδείχθηκε νικητής της σκληρής αυτής αρματοδρομίας και προκάλεσε τον θάνατο του Οινόμαου, με την βοήθεια του ηνιόχου Μυρτίλου, ο οποίος αντικατέστησε τις σφήνες στις ρόδες του άρματος του Οινόμαου με σφήνες από κερί. Επομένως, επέτυχε όχι μόνο να νυμφευτεί την αγαπημένη του Ιπποδάμεια, αλλά και να δώσει το όνομα του σε ολόκληρη την περιοχή προς τιμήν του, δηλαδή «Πελοπόννησος».

Οι Ανατολικές εναέτιες γλυπτές μορφές:

Πρώτα από όλα, οι Ανατολικές εναέτιες γλυπτές μορφές του ναού στην Ολυμπία είναι έργα του γλύπτη Παιωνίου. Ακολούθως, οφείλω να τονίσω ότι όλες οι μορφές είναι μεγαλύτερες του φυσικού μεγέθους και ότι το ύψος του Διός κυμαινόταν στα 3,15 μέτρα περίπου, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι στις μέρες μας σώζονται μονάχα τα 2,91 μέτρα (λείπει το κεφάλι). Πιθανότατα, γύρω του θα ήταν τοποθετημένα και χάλκινα δόρατα, αλλά δυστυχώς δεν μας σώζονται σήμερα. Βέβαια, κάλλιστα μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι ο Δίας έχει στραμμένο το ενδιαφέρον του προς την πλευρά του Οινόμαου και υποτίθεται ότι στα χέρια του κρατούσε έναν κεραυνό (σύμβολο της δύναμης και της κυριαρχίας του). Άρα, σε αυτό το σημείο εξάγουμε το συμπέρασμα ότι μάλλον ήθελε να φανερώσει την εύνοια του προς τον Οινόμαο, ως πιθανό νικητή της αρματοδρομίας, ανεξαρτήτως αποτελέσματος στην συνέχεια.

Advertising

Έπειτα, παρατηρώντας την παραπάνω εικόνα, βλέπουμε ότι στα δεξιά του Διός βρίσκεται ο Οινόμαος, ενώ στα αριστερά του, ο Πέλοπας. Βέβαια, πολλοί μελετητές πιστεύουν ότι η θέση αυτών των δύο είναι αντίστροφη, αλλά η περαιτέρω έρευνα πάνω στην ανασυναρμολόγηση των κομματιών των γλυπτών, απέδειξε τα παραπάνω αποτελέσματα. Ειδικότερα, μπορούμε να διακρίνουμε ότι ο Πέλοπας είναι γαλήνιος και ήρεμος σε σύγκριση με τον βασιλιά Οινόμαο, ο οποίος φαίνεται θλιμμένος, αγχωμένος και συντετριμμένος (προφανώς για την έκβαση της αρματοδρομίας), ακόμα και αν έχει την εύνοια του Διός. Δηλαδή, το βλέμμα του είναι εκφραστικότατο. Πιθανότατα, και οι δύο ήρωες φορούσαν χάλκινες πανοπλίες, οι οποίες δυστυχώς σήμερα δεν μας σώζονται.

Στην συνέχεια, τον Πέλοπα ακολουθεί η κόρη του Οινόμαου η Ιπποδάμεια, ενώ αντίστοιχα τον βασιλιά Οινόμαο ακολουθεί η σύζυγός του (κατά άλλους ιστορικούς η μητέρα του) η Στερόπη. Από την μία πλευρά, η Ιπποδάμεια, είναι η μέλλουσα νύφη του μυθικού ήρωα Πέλοπα. Για αυτόν τον λόγο, φαίνεται ότι φοράει τον πέπλο της θεάς Δήμητρας. Πιθανότατα να είναι το ίδιο πέπλο που φορούσαν οι ιέρειες της Δήμητρας, κατά την διάρκεια των Ελευσίνιών μυστηρίων. Επιπροσθέτως, τα μαλλιά της φαίνεται πως είναι κατανεμημένα στο πρόσωπό της με έναν εντελώς ομοιογενή τρόπο. Η στάση της στο αέτωμα είναι συμμετρική, παρόμοια με εκείνη της Στερόπης, δίπλα στον Οινόμαο. Επιπλέον, οι πτυχώσεις του χιτώνα της παραπέμπουν σε κίονα και αποτελεί μία από τις κεντρικές μορφές του Ανατολικού αετώματος, περιορίζοντας με αυτόν τον τρόπο τις υπόλοιπες.

Από την άλλη πλευρά, η Στερόπη φαίνεται πως βρίσκεται σε στάση περισυλλογής. Έχει διπλωμένα τα χέρια της, εκδηλώνοντας με αυτόν τον τρόπο, την έντονη ανησυχία της για την έκβαση της αρματοδρομίας. Επιπλέον, πρέπει να σημειωθεί ότι η ευλύγιστη πτυχολογία του χιτώνα της παραπέμπει σε κίονα, όπως συμβαίνει και στην περίπτωση της Ιπποδάμειας. Αποτελεί μία από τις κεντρικές μορφές του αετώματος.

Ήρθε η σειρά για την περιγραφή των αρμάτων με τα άλογα, τόσο του Πέλοπα όσο και του Οινόμαου. Βέβαια, δυστυχώς λείπουν τα εξαρτήματα των τεθρίππων, τα οποία θα συμπλήρωναν θεαματικά τις επιβλητικές συνθέσεις του αετώματος. Όπως και να έχει, και τα άλογα του ενός άρματος και του άλλου είναι σε ήρεμη κατάσταση και αποτελούν μοναδικές μορφές με κίνηση στο αέτωμα. Αξίζει να σημειωθεί ότι μπροστά από τα άλογα του Πέλοπα, βρίσκεται γονατιστή η θεραπαινίδα της Ιπποδάμειας.

Advertising

Καθώς προχωράμε προς τις γωνίες του αετώματος, παρατηρούμε ότι οι μορφές παίρνουν και το ανάλογο χαμηλό ύψος εφόσον είναι στο εξής καθιστές. Συγκεκριμένα, πίσω από τον Οινόμαο, μπορούμε να δούμε τον ηνίοχό του τον Μυρτίλο και τον Αμυθάοντα. Όσον αφορά τον πρώτο, ο Μυρτίλος στηρίζεται στο έδαφος με το αριστερό του γόνατο και φορά ιμάτιο που καλύπτει το κάτω μέρος του σώματός του, ενώ η μία του άκρη περνώντας από την άλλη καταλήγει στον αριστερό του ώμο. Όπως είπαμε και παραπάνω, είναι το τραγικό πρόσωπο – κλειδί όλης της ιστορίας καθώς εκείνος σαμποτάρει το άρμα του Οινόμαου με τις κέρινες σφήνες. Όσον αφορά τον δεύτερο, ο Αμυθάων συνιστά μία μορφή ηλικιωμένου άνδρα. Είναι ένα από τα τρία παιδιά που απέκτησε ο Κρηθέας, γιος του Αίολου, με την Τυρώ. Μπορούμε να διακρίνουμε ότι ενδεχομένως βρίσκεται σε κατάσταση ανάγκης.

Διαβάστε επίσης Καθεδρικός Ναός του Αγίου Βίτους: Το μαργαριτάρι της Πράγα

Από την άλλη πλευρά, πίσω από το άρμα του Πέλοπα, βρίσκονται ο μάντης Ίαμος και ο λεγόμενος «καθιστός νέος». Πρώτα απ’ όλα, ο μάντης Ίαμος ήταν ο γενάρχης της μεγάλης οικογένειας των Ιαμιδών που ζούσαν στην Ολυμπία και υπηρετούσαν στο μαντείο και στον ναό του Δία. Διακατέχεται από μια ανησυχία για το επικείμενο αποτέλεσμα της αρματοδρομίας εφόσον έχει το δεξί του χέρι πάνω στο πρόσωπο του. Συμβολίζει το μέλλον και γνωρίζει όλα όσα πρόκειται να γίνουν εντός ολίγου.

Επιπλέον, μπορούμε να προσθέσουμε ότι μάλλον στο αριστερό του χέρι κρατούσε μπαστούνι (το οποίο σήμερα δεν σώζεται), πράγμα που δηλώνει την δυσκαμψία του. Από την άλλη μεριά, για τον «καθιστό νέο» δεν γνωρίζουμε τίποτα άλλο εκτός από το γεγονός ότι παίζει με τα δάχτυλα των ποδιών του. Υποθέτουμε ότι είναι είτε κάποιος υπηρέτης είτε κάποιος τοπικός ήρωας, πιθανότατα ο Αρκάδας, του οποίου την μορφή αναγνωρίζουμε από τα νομίσματα εκείνης της εποχής.

Κλείνοντας, στην αριστερή άκρη του αετώματος (κατά τον θεατή), βρίσκεται ο θεός- ποταμός Αλφειός, ενώ στην δεξιά άκρη ο θεός- ποταμός Κλαδέος. Και οι δύο αυτοί «προσωποποιημένοι» θεοί- ποταμοί έχουν πάρει την μορφή του «ξαπλωμένου νέου». Ο «Αλφειός» στηρίζεται στον δεξιό του βραχίονα, ενώ το κάτω μέρος του σώματός του το καλύπτει το ιμάτιο. Παράλληλα, ο «Κλαδέος» στηρίζεται και στους δύο του βραχίονες. Και οι δύο ποταμοί αποτελούν γεωγραφικά ορόσημα για την περιοχή καθώς αναμεσά τους βρίσκεται η Ολυμπία. Άλλωστε, περίφημη αρματοδρομία μεταξύ Οινόμαου και Πέλοπα ξεκίνησε από τον Κλαδέο ποταμό.

Advertising

Τέλος, θα ήθελα να προσθέσω ότι ο Αλφειός είναι πρωιμότερος από τον Κλαδέο, οπότε είναι απόλυτα λογικό ο πρώτος να παρουσιάζει περισσότερα χαρακτηριστικά γηραιού ανθρώπου σε σύγκριση με τον δεύτερο. Ωστόσο, ο Κλαδέος συνδυάζει χαρακτηριστικά και ηλικιωμένου ανθρώπου και εφήβου. Επί παραδείγματι, η κοιλιά του είναι πλαδαρή και το πρόσωπό του αποτελείται από αδύνατες παρειές και γενικότερα από ακανόνιστα ατομικά χαρακτηριστικά.

Το δυτικό αέτωμα του ναού στην Ολυμπία: περιγραφή και ανάλυση

Μυθολογικό επεισόδιο:

Το μυθολογικό επεισόδιο του Δυτικού αετώματος του ναού του Διός μας παραπέμπει μακριά από την Ολυμπία. Συγκεκριμένα, μας οδηγεί στην περιοχή της Θεσσαλίας, στο γλέντι του γάμου του βασιλιά των Λαπιθών, Πειρίθου και της Διηδάμειας ή αλλιώς Ιπποδάμειας, κόρη του Άδραστου και της Αμφιθέας (κατά άλλους, πατέρας της θεωρείται ο Βούτης, γιος του Βορέα). Στο γλέντι του γάμου, ήταν καλεσμένοι ο Θησέας, ο καλύτερος φίλος του Πειρίθου, οι Λαπίθες, οι Λαπιθίδες και οι Κένταυροι. Όμως οι Κένταυροι, μη όντας συνηθισμένοι στο κρασί, μέθυσαν. Τότε, ένας από αυτούς ο Ευρυτίων προσπάθησε να βιάσει και να απαγάγει την Διηδάμεια. Τον Ευρυτίωνα μιμήθηκαν και οι άλλοι Κένταυροι εφόσον προσπάθησαν και αυτοί με την σειρά τους να βιάσουν και να αρπάξουν με την βία τις όμορφες Λαπιθίδες.

Το αποτέλεσμα ήταν το υπέρλαμπρο γλέντι του γάμου να μετατραπεί σε στυγνό πεδίο μάχης μεταξύ Λαπιθών και Κενταύρων. Υπήρξαν τεράστιες απώλειες και από τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές. Στο τέλος, νίκησαν οι Λαπίθες, οι οποίοι στην συνέχεια εξανάγκασαν τους Κενταύρους να εγκαταλείψουν για πάντα την Θεσσαλία.

Οι δυτικές εναέτιες γλυπτές μορφές:

Πρώτα από όλα, οφείλω να αναφέρω το γεγονός ότι οι γλυπτές μορφές του Δυτικού αετώματος παρουσιάζουν ποικίλες διαφορές συγκριτικά με τις γλυπτές μορφές του Ανατολικού αετώματος στον ναό της Αρχαίας Ολυμπίας. Αρχικά, η σύνθεση του Δυτικού αετώματος αποδίδεται στον γλύπτη Αλκαμένη (σύγχρονος του Φειδία) και παρουσιάζει δράση σε σχέση με την σύνθεση του Ανατολικού αετώματος. Δηλαδή, τα «συμπλέγματα» των δυτικών εναέτιων αγαλμάτων κυριαρχούν σε σχέση με τα «συντάγματα» των ανατολικών αντίστοιχα. Επιπλέον, τα γλυπτά είναι σχεδόν ολόγλυφα και στέκονται με συνδέσμους πάνω στο αέτωμα, όπως συμβαίνει και στην περίπτωση του Ανατολικού αετώματος. Επιπροσθέτως, οι μορφές είναι οργανωμένες σε ομάδες, οι οποίες παρουσιάζουν συμμετρική διάταξη σε ολόκληρο το μήκος του αετώματος. Γενικότερα, σε όλες τις φιγούρες διακρίνεται μια ένταση στην έκφραση των προσώπων, κάτι που θα αποφύγει να αποτυπώσει σε γενικές γραμμές η τέχνη της Κλασικής περιόδου. Οποιαδήποτε προσθήκη ή επιδιόρθωση έγινε μετά τον καταστροφικό σεισμό του 4^ου αιώνα π.Χ., πραγματοποιήθηκε με την χρήση πεντελικού μαρμάρου.

Advertising

Αναλυτικότερα, στην μέση του αετώματος του ναού στην Ολυμπία βρίσκεται ο θεός της μουσικής, της μαντικής και του φωτός, ο Απόλλων. Ως προς το συγκεκριμένο γλυπτό, ο περιηγητής Παυσανίας έκανε ένα τρομερό και ασυγχώρητο λάθος. Πέρασε τον θεό Απόλλωνα είτε για τον βασιλιά Πειρίθου είτε για τον Δία σε νεαρή ηλικία. Όμως, καταλαβαίνουμε ότι είναι ο θεός Απόλλων, διότι εξέφραζε τον φορέα της τάξης, της ασφάλειας και της τήρησης των ηθικών κανόνων εκείνη την εποχή. Επιπλέον είναι πιο μικρός στην ηλικία συγκριτικά με τον Δία. Έχει υψωμένο το δεξί του χέρι και έχει στραμμένο το κεφάλι του προς τα δεξιά, προς την πλευρά του Πειρίθου και της Διηδάμειας. Επιπλέον, ο θεός φορά μια μικρή χλαμύδα που καλύπτει τον πήχη του αριστερού του χεριού και το άλλο άκρο της περνά από το δεξί του ώμο και πέφτει στο γυμνό σώμα. Εντυπωσιακή και περίτεχνη είναι η κόμμωσή του. Στο αριστερό του χέρι μάλλον κρατούσε τόξο, το οποίο σήμερα δεν μας σώζεται. Τέλος, μπορούμε να προσθέσουμε ότι μας παρουσιάζεται ως προστάτης των ανθρώπων και επιβάλλεται με αυταρχισμό στους Κενταύρους, οι οποίοι εκπροσωπούν το σκότος, την βαρβαρότητα και τα κρυμμένα και αρρωστημένα πάθη.

Διαβάστε επίσης Το γοβάκι του Καρύδα

Δεξιά του θεού, παρατηρούμε το σύμπλεγμα βασιλιά Πειρίθου- Κενταύρου Ευρυτίωνα- Διηδάμειας. Ειδικότερα, ο Πειρίθους επιτίθεται με σπαθί στον Ευρυτίωνα. Εκείνος έχει αρπάξει την Διηδάμεια από το στήθος και η ίδια προσπαθεί με όλη της την δύναμη να τον απομακρύνει.

Δίπλα από αυτές τις μορφές, ακολουθεί ένα άλλο τριαδικό σύμπλεγμα μορφών και συγκεκριμένα ενός Λαπίθη που καταβάλει έναν Κένταυρο, ο οποίος με την σειρά του έχει αρπάξει από τα μαλλιά μια Λαπιθίδα.

Από την άλλη μεριά, αριστερά του Απόλλωνα(δεξιά για τον θεατή), μπορούμε να δούμε το τριαδικό σύμπλεγμα Θησέα-Κενταύρου-Λαπιθίδας. Ειδικότερα, ο Θησέας φαίνεται ότι κρατάει ένα πελέκι στο χέρι του και επιτίθεται στον Κένταυρο, ο οποίος έχει αρπάξει από τα πόδια του μια Λαπιθίδα. Εκείνη με την σειρά της, προσπαθεί να τον απωθήσει πιάνοντας τον από τα μαλλιά και από τα γένια του. Το βλέμμα του Κενταύρου είναι εκφραστικότατο καθώς αναπαρίσταται με το στόμα ανοιχτό.

Advertising

Αριστερά τους, ακολουθεί ένα σύμπλεγμα Κενταύρου-Λαπίθη. Βλέπουμε από την έκφραση των προσώπων ότι ο Λαπίθης έχει νικήσει τον Κένταυρο, ο οποίος όντας βαθύτατα εξοργισμένος από αυτήν την εξέλιξη του δαγκώνει το χέρι. Επομένως, δημιουργείται στον θεατή η αίσθηση της ευφορίας, εφόσον βλέπει τον νικημένο Κένταυρο(βάρβαρος) να προσπαθεί να σωθεί με ταπεινούς τρόπους από την κυριαρχία του νικητή Λαπίθη(πολιτισμένος).

Στην συνέχεια, παρατηρούμε το τελευταίο τριαδικό σύμπλεγμα Λαπίθη- Κενταύρου- Λαπιθίδας. Ειδικότερα, ο Λαπίθης(στα δεξιά) έχει ρίξει κάτω τον Κένταυρο, οποίος εξακολουθεί να έχει βίαια αγκαλιασμένη μια Λαπιθίδα και να την κρατά από το πόδι.

Κλείνοντας, καθώς προχωράμε προς τις γωνίες των αετωμάτων, παρατηρούμε ότι οι μορφές παίρνουν και το ανάλογο χαμηλό ύψος σε κλιμακωτό βαθμό, όπως συμβαίνει δηλαδή και στην περίπτωση του Ανατολικού αετώματος. Συγκεκριμένα, τόσο στην αριστερή όσο και στην δεξιά γωνία του αετώματος, παρατηρούμε δύο Λαπιθίδες σε ξαπλωτή μορφή, οι οποίες βρίσκονται σε συμμετρία με τις άλλες δύο στην άλλη γωνία του αετώματος. Φαίνεται ότι οι κυρίες αυτές είναι ηλικιωμένες, όπως και ορισμένοι από τους Κενταύρους(που έχουν γένια). Επομένως, οι γλύπτες του Δυτικού αετώματος απέρριψαν την Αρχαϊκή σύμβαση περί διατήρησης της νεότητας των εναέτιων γλυπτών μορφών.

Εν κατακλείδι, οι γλυπτές μορφές τόσο του Ανατολικού όσο και του Δυτικού αετώματος του δωρικού ναού του Διός στην Ολυμπία, χαρακτηρίζονται από έντονο ρεαλισμό στην απόδοση της γηραιάς ηλικίας και της κίνησης, χωρίς την χρήση περαιτέρω εξιδανικευμένων χαρακτηριστικών. Η αναπαράστασή τους είναι εν μέρει τρισδιάστατη πάνω στο μήκος των αετωμάτων, βάθους ενός μέτρου περίπου. Επίσης, πρέπει να τονίσουμε ότι σύμφωνα με τον Ρώσο αρχαιολόγο Treu, ο οποίος ήταν ο πρώτος υπεύθυνος για το έργο αποκατάστασης των αετωμάτων στην Ολυμπία, πολλές από τις εναέτιες γλυπτές μορφές είχαν υποστεί κοίλανση σε ορισμένα σημεία, για την εξοικονόμηση και την διατήρηση του βάρους τους. Όπως και να έχει, όλα τα παραπάνω μας επιτρέπουν να βγάλουμε το συμπέρασμα ότι η γλυπτική της Ολυμπίας διακρίνεται από τόσο πλούσιο όγκο και τόση πολύπλοκη πτυχολογία που έχουν την δυνατότητα να προσελκύουν το ενδιαφέρον εκατομμύριων επισκεπτών, ερευνητών και αρχαιολόγων από ολόκληρο τον κόσμο.

Advertising