
Αποτελεί η εμπιστοσύνη προς τον άλλον ικανότητα του εγκεφάλου ή συμβαίνει κάτι διαφορετικό; Είναι αλήθεια πως όταν βρισκόμαστε με κάποιο πρόσωπο για πρώτη φορά, λίγα δευτερόλεπτα αρκούν για να τον «κρίνουμε». Το ζήτημα του πώς επιλέγει ο εγκέφαλος να εμπιστευτεί πρόσωπα είναι πολύ ιδιαίτερο.
Τα κριτήρια και οι διεργασίες που λαμβάνουν χώρα καθώς φιλτράρουμε τα πρόσωπα είναι περίπλοκες. Παρόλο που μπορεί να πιστεύουμε ότι οι άνθρωποι με τους οποίους σχετιζόμαστε είναι συνειδητή επιλογή μας, τα πράγματα διαφέρουν σημαντικά.
Ο άνθρωπος φύσει κοινωνικός:
Έρευνες αναφέρουν πως κατά το 70% είμαστε φύσει κοινωνικοί και κατά ένα 20% το δουλεύουμε. Ένα 10% παραμένει σε αδράνεια. Σπουδαίο ρόλο στις κοινωνικές συναναστροφές, όμως, διαδραματίζει και ο εγκέφαλος. Αρκεί να σκεφτούμε ότι μέχρι την ηλικία των 10 μας χρόνων έχουμε ξοδέψει περίπου 10.000 ώρες για την κοινωνικοποίησή μας!
Τι είναι ωστόσο αυτό που θα μας έκανε σε κλάσματα δευτερολέπτου να επιλέξουμε ποιος άνθρωπος από το πλήθος είναι αξιόπιστος ή όχι; Πρόκειται μήπως για μία προειλημμένη απόφαση; Η απάντηση είναι όλως παραδόξως θετική και αρνητική ταυτοχρόνως.
Επιλογή με γνώμονα την απειλή και την αξιοπιστία:
Ψυχολογικά τεστ που πραγματοποιήθηκαν, δείχνουν ότι από τον εγκέφαλο καταγράφονται στην πλειοψηφία τους πρόσωπα που εκπέμπουν δυναμισμό και κυριαρχία. Ίσως αυτούς επιλέγει ο εγκέφαλος να κατατάξει στα πρόσωπα -«απειλή» για τον ίδιο. Με μικρότερη- αλλά όχι λιγότερο σημαντική- συχνότητα καταγράφτηκαν τα πρόσωπα που εξέπεμπαν αξιοπιστία.
Κατά την έρευνα, λίγα μόνο δευτερόλεπτα αρκούσαν για να μεταφερθεί η πληροφορία της εικόνας ενός άγνωστου διαβάτη από τον ασυνείδητο στο συνειδητό εγκέφαλο. Όπως σημείωσαν οι επιστήμονες, πιο γρήγορα καταγράφονταν από το υποσυνείδητο άνθρωποι με μεγαλύτερη κυριαρχία. Φαίνεται πως ορισμένα στοιχεία του προσώπου ενός κυριαρχικού ατόμου μεταφράζονταν ως απειλητικά για τον εκάστοτε εθελοντή του τεστ. Έτσι, τα μάτια του παρέμεναν για λίγο στο «απειλητικό»- δυναμικό πρόσωπο και στη συνέχεια το απέφευγαν τεχνηέντως.

Εμπιστοσύνη με αντικειμενικούς δείκτες:
Το πείραμα, μεταξύ άλλων, απέδειξε πώς ο εγκέφαλος προβαίνει σε αξιολογικές κρίσεις. Έτσι, φαίνεται πως έχουμε την τάση να κωδικοποιούμε την πληροφορία από προηγούμενες εμπειρίες μας και να μεταφέρουμε στο παρόν αυτή την προκατειλημμένη εκτίμηση. Με αυτόν τον τρόπο, βασισμένοι στην εξωτερική ομοιότητα κάποιου, τείνουμε να αποδίδουμε στον άγνωστο προς εμάς και την ανάλογη φήμη. Το «σφάλμα» στο οποίο υποπίπτει ο εγκέφαλος εδράζεται στη συσχέτιση της ανήθικης συμπεριφοράς κάποιου γνωστού μας με την ομοιότητα κάποιου αγνώστου. Έτσι, δεν τον εμπιστευόμαστε. Η κρίση μας όμως δεν είναι αντικειμενική, καθώς δεν έχουμε άλλες πληροφορίες για το άγνωστο πρόσωπο, πέρα από τη φαινομενική, εξωτερική ομοιότητα. Μπορεί να συμβαίνει και το αντίστροφο. Να συμπαθήσουμε κάποιον που μοιάζει σε πρόσωπο που έχαιρε εκτίμησης από εμάς, αλλά να μην πληροί πραγματικά τις προϋποθέσεις.
Εκτίμηση με κριτήρια λιγότερο υποκειμενικά:
Επειδή σε κάθε περίπτωση ο εγκέφαλος έχει τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο, ας δούμε μερικά από τα πιο «αθώα» κριτήρια που χρησιμοποιεί. Αυτά τα κριτήρια είναι λίγο ή πολύ αποδεκτά από όλους μας. Όλοι έχουμε μπει στον πειρασμό να παρατηρήσουμε τα ρούχα ή τα παπούτσια κάποιου. Δεν είναι απαραίτητα κακό. Ίσα- ίσα που μας δίνει έναν ασφαλή πρώτο δείκτη σχετικά με αυτόν που τα φορά.
Για παράδειγμα, προσεγμένα και καθαρά παπούτσια μας δίνουν την εικόνα ενός καθαρού και υπεύθυνου ανθρώπου (εκτός κι αν γυρίζει από το χωράφι). Ακριβότερα παπούτσια μας δείχνουν ενδεχομένως το στυλ ενός πιο ευκατάστατου κυρίου. Ρούχα σε φωτεινά χρώματα υποδηλώνουν την εξωστρέφεια αυτού που τα προτιμά. Μια επιβλητική εμφάνιση με ιδιαίτερο καλλωπισμό ίσως θα έδειχνε την ανάγκη για εντυπωσιασμό και προβολή.
Εμπιστοσύνη και γλώσσα του σώματος:
Ο τρόπος που κινείται ένας άνθρωπος δίνει επίσης στοιχεία για τον ίδιο, μη λεκτικά. Για παράδειγμα ένας άνθρωπος με βήμα γοργό και γεμάτο ενέργεια, εκτός από βιασύνη, δείχνει ενθουσιασμό, εξωστρέφεια και πολύ πιθανόν περιπετειώδη χαρακτήρα. Το αντίθετο θα ίσχυε για έναν άνθρωπο με ακριβώς αντίθετο βάδισμα. Άνθρωποι που περπατούν πιο αργά, είναι σκυθρωποί και καμπουριάζουν, κρίνονται ως περισσότερο ντροπαλοί και συγκρατημένοι.
Εμπιστοσύνη και συμπέρασμα από τη χειραψία:
Σε κάθε περίπτωση όλα τα προηγούμενα κριτήρια αποτελούν κλισέ. Αφήστε αυτόν που θέλετε να σας πλησιάσει και ως πρώτη γνωριμία, κάντε μια χειραψία. Για τους πιο καχύποπτους και η χειραψία αποτελεί δείκτη. Μια γρήγορη χειραψία ίσως να δηλώνει ότι δεν έχουμε όρεξη, ότι έχουμε άγχος, αμφιβολία ή ότι είμαστε νευρικοί. Αντίθετα μια πολύ δυναμική χειραψία μπορεί να είναι δείγμα ότι είμαστε ανταγωνιστικοί ή επιθετικοί.
Όπως και να ‘χει, το ένστικτο δεν είναι πάντα ο κατάλληλος σύμβουλος. Ωστόσο, δε μπορούμε να ρυθμίσουμε αλλιώς τον εγκέφαλό μας που όπως φαίνεται…τις έχει κάνει τις επιλογές του.
Πηγές:
1)https://antikleidi.com/2018/01/19/filos-i-exthros-pvw-epilegoume-sto-plithos/
2)https://www.in2life.gr/everyday/modernlife/article/1001510/ti-proth-entyposh-dineis.html
3)https://www.lifo.gr/now/life/178476/giati-empisteyomaste-kapoioys-ksenoys-kai-alloys-oxi-psyxologoi-vrikan-tin-apantisi