Μαθημένη αβοηθησία: Βάζοντας “φρένο” στις ικανότητές μας

μαθημένη αβοηθησία
πηγή εικόνας: unsplash.com

Συχνά, προσπαθούμε πολύ να πετύχουμε κάτι όταν το επιθυμούμε διακαώς. Είτε πρόκειται για καλύτερη επίδοση σε κάποιο άθλημα, ή για εξεύρεση νέας εργασίας που μας καλύπτει περισσότερο, δίνουμε το μέγιστο των δυνατοτήτων μας για να το υλοποιήσουμε. Όταν, όμως, οι καταστάσεις αρχίζουν και δυσκολεύουν, ίσως παρατήσουμε κάθε προσπάθειά μας. Αυτό συμβαίνει, διότι θεωρούμε ότι δεν είμαστε ικανοί για να έχουμε αυτό το οποίο θέλουμε. Αν αυτή η διαδικασία επαναλαμβάνεται σε διάφορους τομείς της ζωής μας, τότε αυτό σημαίνει ότι αποθαρρυνόμαστε ευκολότερα με την παραμικρή δυσκολία. Επομένως, είναι πασιφανές ότι κάτι τέτοιο μόνο λειτουργικό δε θα μπορούσε να είναι.

Η μαθημένη αβοηθησία (learned helplessness) είναι μία κατάσταση, κατά την οποία κάποιος αισθάνεται ότι δε μπορεί να αντιμετωπίσει μία δυσχέρεια που του παρουσιάστηκε, ενώ μπορεί, με αποτέλεσμα να παραιτείται από κάθε προσπάθεια. Για παράδειγμα, ένας άνθρωπος μπορεί να θέλει να κόψει το κάπνισμα. Παρατηρεί, όμως, ότι παρά τις προσπάθειες που κάνει, δε βλέπει αποτέλεσμα και αποτυγχάνει. Έτσι, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μην το τολμήσει ξανά, επιστρέφοντας στην προηγούμενη κατάσταση. Ο όρος της μαθημένης αβοηθησίας επινοήθηκε το 1967 από τους ψυχολόγους Martin Seligman και Steven Maier μετά από πείραμα που πραγματοποίησαν σε σκύλους. Γενικά, ο αντίκτυπος αυτής της κατάστασης έχει αποδειχθεί σε διάφορα ζωικά είδη. Ωστόσο, τα αποτελέσματά της μπορούν να φανούν και στους ανθρώπους.

Η μαθημένη αβοηθησία στα παιδιά:

Η μαθημένη αβοηθησία συχνά προέρχεται από την παιδική ηλικία και οι αναξιόπιστοι ή οι μη ανταποκρινόμενοι φροντιστές μπορούν να συμβάλλουν σε αυτά τα συναισθήματα. Συγκεκριμένα, υπάρχουν στιγμές που τα παιδιά χρειάζονται βοήθεια, αλλά μπορεί κανένας να μην τα βοηθήσει. Ως εκ τούτου, νιώθουν ότι οτιδήποτε και να κάνουν, δεν είναι σε θέση να αλλάξουν την κατάστασή τους. Εάν επαναλαμβάνονται αυτές οι εμπειρίες, τότε στην ενηλικίωση υπάρχει το ενδεχόμενο να διατηρηθούν τα συναισθήματα που πηγάζουν από αυτές. Συνεπώς, το άτομο θα νιώθει ότι δεν υπάρχει κάτι που μπορεί να κάνει, για να λύσει τα προβλήματά του. Μερικά κοινά συμπτώματα μαθημένης αβοηθησίας στα παιδιά είναι η αποτυχία να ζητήσουν βοήθεια, η έλλειψη της προσπάθειας και η χαμηλή αυτοεκτίμηση.

Διαβάστε επίσης  Άνοιξη: η ανθισμένη εποχή που μαραίνει τις καρδιές

Ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα μαθημένης αβοηθησίας στα παιδιά είναι όταν οι γονείς κάνουν τα πάντα για αυτά. Με το να αναλαμβάνουν όλες τις δουλειές οι ίδιοι, στερούν από τα παιδιά την ευκαιρία να αποδείξουν στον εαυτό τους ότι είναι ικανοί να καταφέρουν ό,τι θελήσουν, φτάνει να το προσπαθήσουν. Αυτή η αίσθηση ελέγχου των παιδιών, θα τους δώσει αυτοπεποίθηση για τις ικανότητές τους. Αυτό θα τους εξυπηρετήσει πολύ στη μετέπειτα ζωή τους, ως ενήλικες.

Advertising

Advertisements
Ad 14

Αντιμετωπίζοντας τη μαθημένη αβοηθησία:

Αυτή η κατάσταση μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα προβληματική για τον οποιονδήποτε. Εμποδίζει την ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης και της αυτοαποτελεσματικότητας, συντηρώντας διαρκώς ένα φαύλο κύκλο αδυναμίας να φτάσουμε το πλήρες δυναμικό μας. Όμως, εφόσον υπάρχει θέληση για αλλαγή, αυτό το μοτίβο σκέψης δύναται να αντιμετωπιστεί. Καταρχάς, είναι σημαντικό να είμαστε ανοιχτοί σε όλες τις πιθανότητες. Να πιστεύουμε δηλαδή ότι θα βρούμε μία λύση, όπως βρήκαν και άλλοι άνθρωποι και να οραματιζόμαστε την ιδανική -για εμάς- έκβαση αυτής της περίπτωσης.

Ακόμη, η ψυχοθεραπεία μπορεί να αποβεί αρκετά βοηθητική. Μέσα από αυτή, αρχίζουμε να κατανοούμε σε μεγαλύτερο βάθος αυτά που μας συμβαίνουν. Έτσι, σιγά σιγά δίνουμε διαφορετικό νόημα σε όσα μας δυσκόλευαν και σταδιακά αντιλαμβανόμαστε τη γενικότερα εικόνα κάθε πράγματος. Τίποτα δεν είναι άσπρο ή μαύρο, όλα ενέχουν πολλαπλές ερμηνείες, φτάνει μόνο να τις διερευνήσουμε.

 

Διαβάστε επίσης  Η εκμάθηση της επιθετικής συμπεριφοράς: πείραμα Bandura

Πηγές:

  • Το φαινόμενο της επίκτητης αδυναμίας. Ανακτήθηκε από https://www.psychologynow.gr/ (τελευταία πρόσβαση 13/01/2022 στις 20:00)
  • What Is Learned Helplessness and Why Does it Happen? Ανακτήθηκε από https://www.verywellmind.com/ (τελευταία πρόσβαση 13/01/2022 στις 20:00)
  • Learned Helplessness. Ανακτήθηκε από https://www.psychologytoday.com/intl (τελευταία πρόσβαση 13/01/2022 στις 20:00)

Αρθρα απο την ιδια κατηγορια

5 υπέροχοι προορισμοί για το Σαββατοκύριακο

Όλοι οι άνθρωποι έχουμε ανάγκη από μικρές, κοντινές και
Inland Empire

«Inland Empire»: Το αινιγματικό «κύκνειο άσμα» του David Lynch

Αν και το «Mullholand Drive» χαρακτηρίστηκε ως μια από τις