Οι ευρυαγγείες είναι η πρώτη εκδήλωση αυξημένης φλεβικής πίεσης στα κάτω άκρα. Είναι διαπλατυσμένες φλέβες του δέρματος στους μηρούς, τις κνήμες ή γύρω από τους αστραγάλους, και σπανιότερα στα πόδια (άκρους πόδες). Συνήθως εμφανίζονται σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας ή μεγαλύτερες. Άλλες ονομασίες για τις ευρυαγγείες είναι αραχνοειδείς φλέβες ή σπασμένα αγγεία.Οι φλεβικοί κιρσοί είναι το αποτέλεσμα της επιμήκυνσης και διαπλάτυνσης των φλεβών που βρίσκονται κάτω από το δέρμα μέσα στο υποδόριο λίπος, και εμφανίζονται κυρίως στα κάτω μέλη. Αυτή η μεγέθυνση των φλεβών οφείλεται σε εξασθένηση του φλεβικού τοιχώματος και σε κακή λειτουργία των βαλβίδων που ρυθμίζουν τη ροή του αίματος μέσα στις φλέβες. Οι κιρσοί συμβαίνουν στις επιπολής φλέβες και ποικίλουν σε μέγεθος από τις ελάχιστα διαπλατυσμένες φλέβες μέχρι τις πολύ ελικοειδείς, κακής κατάστασης φλέβες, και μπορεί να συνοδεύονται από δερματικές αλλοιώσεις και άτονα έλκη.
Εσφαλμένη είναι η εκλαϊκευμένη χρήση του όρου φλεβίτιδα όταν κάποιος αναφέρεται απλά στο πρόβλημα των κιρσών των κάτω άκρων. Μιλώντας επιστημονικά, φλεβίτιδα σημαίνει φλεγμονή μιας φλέβας, που σχεδόν πάντοτε συνυπάρχει με θρόμβωσή της, και μόνο σε τέτοιες περιπτώσεις πρέπει να χρησιμοποιείται.
Αίτια:
Η αιτιολογία εμφάνισης των ευρυαγγειών δεν είναι πάντα σαφώς καθορισμένη. Πιστεύεται πως είναι παρόμοια με των κιρσών αν και οι ορμόνες στις γυναίκες, διάφορες παθήσεις ή και φυσικά αίτια (όπως τοπικοί μικροτραυματισμοί ή χειρουργικές τομές) μπορεί να προκαλέσουν την εμφάνισή τους.
Συμπτώματα:
Σε μεγάλο ποσοστό οι ευρυαγγείες δεν παρουσιάζουν συμπτώματα. Βέβαια, η αντιαισθητική εικόνα ενός ποδιού με ευρυαγγείες είναι αρκετή για να επηρεάσει αρνητικά την αυτοεκτίμηση του ασθενούς και κατ’επέκταση την ποιότητα της ζωής του. Είναι, για παράδειγμα, αρκετά συχνό το φαινόμενο ασθενείς, ιδιαίτερα γυναίκες, με ευρυαγγείες στα πόδια να αισθάνονται άβολα και να αναγκάζονται να καλύπτουν τα πόδια τους στην παραλία ή να φοράνε παντελόνια ακόμη και τις πιο ζεστές ημέρες του καλοκαιριού.
Τα συμπτώματα των ευρυαγγειών, όταν υπάρχουν, είναι συνήθως βάρος στα πόδια, κνησμός, καύσος και σπανιότερα πόνος και οιδήματα στους αστράγαλους. Συνήθως το πρωί ο ασθενής αισθάνεται καλύτερα. Τα συμπτώματα εμφανίζονται αργότερα μέσα στην ημέρα και σταδιακά επιδεινώνονται μέχρι το βράδυ ενώ το καλοκαίρι με τη ζέστη βρίσκονται σε έξαρση. Έχει διαπιστωθεί συσχέτιση της παρουσίας ευρυαγγειών στα πόδια με ανησυχία, πόνο και κράμπες στα πόδια κατά τη νυχτερινή κατάκλιση.
Διάγνωση:
Οι ευρυαγγείες είναι εμφανείς στα πόδια. Εμφανείς και διατεταμένες φλέβες στο δέρμα, κόκκινου ή πιο συχνά μπλε χρώματος είναι συνήθως ευρυαγγείες. Μερικές φορές είναι εμφανείς κάτω από το δέρμα φλέβες μεγαλύτερης διαμέτρου, οι οποίες καταλήγουν στις ευρυαγγείες – πρόκειται για τις δικτυωτές (reticular) φλέβες που τροφοδοτούν τις ευρυαγγείες με αίμα. Η έκτασή τους και η εντόπισή των ευρυαγγειών στο πόδι μπορεί να ποικίλει. Τυπικές θέσεις είναι η έξω επιφάνεια του μηρού και της κνήμης καθώς επίσης και η εσωτερική επιφάνεια του μηρού, ακριβώς πάνω από το γόνατο.
Παρά το γεγονός ότι η παρουσία των ευρυαγγειών στο πόδι είναι εμφανής, η κλινική εξέταση από τον αγγειοχειρουργό είναι σημαντική. Η χρήση ειδικού φωτισμού LED – Veinlite – επιτρέπει την χαρτογράφηση των δικτυωτών φλεβών (reticulars) που τροφοδοτούν τις ευρυαγγείες με αίμα. Επίσης, η χρήση πολωμένου φωτός – Syris – επιτρέπει την ακριβή εκτίμηση της έκτασης ευρυαγγειών.
Η διάγνωση των ευρυαγγειών ολοκληρώνεται με τη διενέργεια έχρωμου color Duplex (Triplex). Είναι μια εξέταση ανώδυνη και ακίνδυνη που γίνεται στο ιατρείο κατά την πρώτη επίσκεψη. Είναι απαραίτητη γιατι επιτρέπει την εκτίμηση της λειτουργίας του φλεβικού συστήματος του ποδιού με μεγάλη λεπτομέρεια και επιρρεάζει στην επιλογή της κατάλληλης θεραπείας.
Εγκυμοσύνη και ευρυαγγείες:
Στη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι συχνή η εμφάνιση κιρσών στα κάτω μέλη, οι οποίοι μάλιστα φαίνεται να προκαλούν περισσότερα ενοχλήματα από τους κιρσούς που δε σχετίζονται με εγκυμοσύνη.
Η εγκυμοσύνη δεν είναι η αιτία των κιρσών, αλλά αποτελεί παράγοντα κινδύνου εφόσον υπάρχει γενετική προδιάθεση δημιουργίας κιρσών. Οι κιρσοί της εγκυμοσύνης συνήθως βελτιώνονται μετά τον τοκετό εντός τριών μηνών. Όμως, αν έχετε διαδοχικές εγκυμοσύνες με μεσοδιάστημα μικρότερο των έξι μηνών, οι κιρσοί μπορεί να παραμείνουν.
Σε μερικές έγκυες γυναίκες μπορεί να δημιουργηθούν πυελικοί κιρσοί σχετιζόμενοι με φλεβική παλινδρόμηση σε μια ωοθηκική ή έσω λαγόνιο φλέβα. Αυτοί μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση κιρσών στον κόλπο, στα χείλη του αιδοίου ή και στο ανώτερο τμήμα της έσω-οπίσθιας επιφάνειας του μηρού. Οι κιρσοί αυτοί μπορεί να προκαλούν τοπικά ενοχλήματα και συνήθως υποχωρούν μετά την εγκυμοσύνη, όχι όμως πάντοτε. Αν επιμείνουν τέτοιοι κιρσοί, σήμερα είναι δυνατόν να αντιμετωπιστούν επιτυχώς με κατάλληλη επέμβαση.
Θεραπεία των ευρυαγγειών:
Η θεραπεία των ευρυαγγειών συνιστάται για την ανακούφιση από συμπτώματα, όταν αυτά υπάρχουν, και φυσικά για την αποκατάσταση της εξωτερικής εμφάνισης των ποδιών, λόγος που από μόνος του είναι εξαιρετικά σημαντικός.
Οι τεχνικές που εφαρμόζονται για την θεραπεία των ευρυαγγειών είναι αρκετές. Συνήθως γίνεται συνδυασμός τους, ανάλογα με το πρόβλημα του κάθε ασθενούς, γεγονός που αναδυκνείει την σημασία της σωστής διάγνωσης πριν την εφαρμογή της θεραπείας.
Για την θεραπεία των ευρυαγγειών είναι απαραίτητες συνεδρίες, οι οποίες γίνονται στο ιατρείο και διαρκούν από 30 έως 60 λεπτά. Μετά την συνεδρία ο ασθενής μπορεί να συνεχίσει κανονικά την ημέρα του. Συνήθως κάθε πόδι απαιτεί ξεχωριστή θεραπεία, με εξαίρεση περιπτώσεις όπου οι ευρυαγγείες δεν είναι ιδιαίτερα εκτεταμμένες. Η συνεδρία στο ίδιο πόδι μπορεί να επαναληφθεί σε 20 έως 30 ημέρες, ανάλογα με την τεχνική που εφαρμόστηκε. Ο αριθμός των συνεδριών που είναι απαραίτητες είναι κατά μέσο όρο 3-4 για κάθε πόδι και εξαρτάται από την έκταση του προβλήματος καθώς και από την ανταπόκριση των ευρυαγγειών στην θεραπεία. Μετά από κάθε συνεδρία είναι αναμενόμενο να υπάρχουν εκχυμώσεις στο δέρμα (μελανιές) ή περιοχές με ήπιο ερεθισμό, που εξαφανίζονται σε 10-15 ημέρες.
Ένα τυπικό χρονοδιάγραμμα για τη θεραπεία ευρυαγγειών και στα δύο πόδια με ποσοστό εκκαθάρισης 90-95% απαιτεί δύο συνεδρίες το μήνα, ανά 15 ημέρες και διαρκεί περίπου 3 μήνες.
Σκληροθεραπεία
Η σκληροθεραπεία (ή μικροσκληροθεραπεία) για την αντιμετώπιση των ευρυαγγειών είναι η έκχυση ειδικού φάρμακου στις ευρυαγγείες, το οποίο προκαλεί ελεγχόμενη βλάβη στο φλεβικό τοίχωμα με συνέπεια την θρόμβωση και τελικά την απορρόφησή τους.
Η σύγχρονη σκληροθεραπεία είναι εξαιρετικά αποτελεσματική και είναι σχεδόν πάντα απαραίτητη σε κάποια φάση κατά τη θεραπεία των ευρυαγγειών. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται σήμερα είναι ανώδυνα στην χορήγηση και χωρίς επιπλοκές. Η χορήγησή τους γίνεται με ειδικές, πολύ λεπτές βελόνες, που δεν προκαλούν πόνο. Μετά την σκληροθεραπεία είναι απαραίτητη η χρήση ελαστικών καλτσών διαβαθμισμένης συμπίεσης για 5 έως 10 ημέρες, ανάλογα με την περίπτωση. Η έκχυση γίνεται με οπτικά βοηθήματα, όπως φωτισμό LED (Veinlite) ή πολωμένο φως (Syris).
Η σκληροθεραπεία είναι αρκετά ασφαλής τεχνική αλλά αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την τεχνική του ιατρού και από την χρήση ελαστικών καλτσών διαβαθμισμένης συμπίεσης. Σε αντίθετη περίπτωση, δεν είναι άμοιρη αισθητικών, κυρίως, επιπλοκών.
Δερματικό Laser για τη θεραπεία ευρυαγγειών
Η εφαρμογή των Laser για την θεραπεία των ευρυαγγειών είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική με την προϋπόθεση ότι θα εφαρμοστεί στα σωστά σημεία.Οι μεγαλύτερης διαμέτρου δικτυωτές φλέβες (reticulars), οι οποίες τροφοδοτούν τις ευρυαγγείες με αίμα βρίσκονται κάτω από το δέρμα. Η έναρξη της θεραπείας από αυτές τις φλέβες είναι στρατηγικής σημασίας, γιατί έτσι διακόπτεται η τροφοδοσία των πιο επιφανειακών ευρυαγγειών. Πρέπει να τονιστεί, ότι το να εφαρμοστεί θεραπεία κατ’ευθείαν στις ευρυαγγείες, χωρίς να έχει κανείς επέμβει στις δικτυωτές φλέβες που τις τροφοδοτούν, είναι στρατηγικό λάθος και θα οδηγήσει σε κακό αποτέλεσμα. Επειδή οι δικτυωτές φλέβες βρίσκονται κάτω από το δέρμα, είναι πιο δύσκολο για το Laser να φθάσει σε αυτές επειδή η ενέργειά του απορροφάται στο δέρμα. Αυτός είναι ένας από τους κύριους λόγους γιατί η σκληροθεραπεία έχει καλύτερα αποτελέσματα σε σύγκριση με την μεμονωμένη χρήση Laser για τη θεραπεία των ευρυαγγειών.Παρ’όλα αυτά, εφόσον το δερματικό Laser εφαρμοστεί στις πιο λεπτές και επιφανειακές ευρυαγγείες και ακόμη περισσότερο όταν συνδυαστεί με την εφαρμογή σκληροθεραπείας είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό.Το δερματικό Laser και η θερμοπηξία είναι οι μόνες τεχνικές που μπορούν να εφαρμοστούν για αντιμετώπιση ευρυαγγειών στο πρόσωπο. Μετά την θεραπεία με δερματικό Laser είναι απαραίτητη η χρήση ελαστικών καλτσών διαβαθμισμένης συμπίεσης για μερικές ημέρες.Στο ιατρείο χρησιμοποιείται το 980nm διοδικό Laser, συνήθως σε συνδυασμό με σκληροθεραπεία, με πολύ καλά αποτελέσματα.
Θερμοπηξία
Η Θερμοπηξία είναι μια μέθοδος αντιμετώπισης κυρίως ευρυαγγειών η οποία αναπτύχθηκε την τελευταία 10ετία.Η αρχή λειτουργίας της βασίζεται στην παραγωγή κυμάτων υψηλής συχνότητας (4 ΜΗz) και στην μετάδοσή τους μέσω μιας πολύ λεπτής βελόνας. Τα κύματα αυτά αποδίδουν στη φλέβα θερμική ενέργεια παλμικά, με μεγάλη ακρίβεια. Έτσι, η φλέβα συρρικνώνεται ενώ ταυτόχρονα προστατεύονται οι γύρω ιστοί. Η κάθε παρακέντηση απέχει από την άλλη ένα με δύο χιλιοστά. Τελειώνοντας τη θεραπεία, η φλέβα έχει σβήσει τελείως και στη θέση της αναπτύσσεται δερματική αντίδραση, η οποία είναι πιο έντονη στα σημεία των παρακεντήσεων και διαρκεί από μια έως δύο εβδομάδες.Η μέθοδος είναι ανώδυνη και ιδιαίτερα καλά ανεκτή για τον ασθενή. Η θεραπεία είναι ταχύτατη και τυπικά απαιτούνται 15-20 λεπτά για να καλυφθούν φλέβες συνολικού μήκους μεγαλύτερου του ενός μέτρου.Η θερμοπηξία μπορεί να εφαρμοστεί μόνη της ή σε συνδυασμό με σκληροθεραπεία σε ευρυαγγείες εξαιρετικά μικρής διαμέτρου με άριστα αποτελέσματα.Μπορεί να εφαρμοστεί σε κάθε σημείο του σώματος, ακόμη και στο πρόσωπο. Αν εφαρμοστεί μεμονωμένα, χωρίς σκληροθεραπεία, δεν είναι απαραίτητη η χρήση ελαστικών καλτσών μετά τη θεραπεία.
Πώς μπορώ να βοηθήσω τον εαυτό μου;
Αποφεύγετε την πολύωρη ορθοστασία και την καθιστική ζωή. Εφαρμόστε πρόγραμμα καθημερινού βαδίσματος. Αν χρειαστεί να μείνετε καθιστοί για μεγάλο χρονικό διάστημα, το περπάτημα λίγων λεπτών ενδιαμέσως βοηθά. Ξεκουράζετε τα πόδια σας σε ανάρροπη θέση, δηλαδή πάνω από το επίπεδο της καρδιάς, οποτεδήποτε αυτό είναι δυνατόν.
Μη φοράτε στενά και σφικτά ρούχα ή παπούτσια. Αποφεύγετε την παχυσαρκία. Αποφεύγετε την έκθεση των κάτω άκρων σας στον ήλιο ή σε άλλες πηγές θερμότητας.
Ακολουθείτε τις οδηγίες του ιατρού σας για τη χρησιμοποίηση καταλλήλων συμπιεστικών καλτσών.
Και να μην ξεχνάμε ότι….Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία.
