Υπάρχει μια συχνή σύγχυση γύρω από το θέμα της κρυοθεραπείας και της θερμοθεραπείας ως προς τη χρήση τους. Και οι δύο μέθοδοι θεραπείας είναι φθηνοί, μη επεμβατικοί και χωρίς τη χορήγηση φαρμακευτικών παρασκευασμάτων μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του πόνου και στην ενίσχυση της επούλωσης της πάσχουσας περιοχής. Για την κάθε θεραπεία είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό το πότε χρειάζεται να χρησιμοποιηθεί ψυχρότητα ή θερμότητα για την επίτευξη του θεραπευτικού σκοπού.
Κρυοθεραπεία:
Κάνοντας, αρχικά, μια ιστορική αναδρομή είναι γνωστό πως η κρυοθεραπεία ήταν διαδεδομένη από την αρχαιότητα η εφαρμογή του πάγου, μέσω του χιονιού. Πρώτος, λοιπόν, ήταν ο Ιπποκράτης (460-370 π.Χ.) ο οποίος χρησιμοποίησε το ψύχος για να μειώσει τον πόνο και το οίδημα.
Η κρυοθεραπεία θα πρέπει να χρησιμοποιείται όταν υπάρχει φλεγμονή (πρήξιμο) έπειτα από έναν τραυματισμό. Το κρύο έχει την ικανότητα να παρέχει τοπική αγγειοσύσπαση με αποτέλεσμα την ελάττωση της κυκλοφορίας του αίματος, τη μείωση της σύνθεσης και της συσσώρευσης του οιδήματος (πρήξιμο), την ελάττωση στην ταχύτητα μετάδοσης των νευρικών ώσεων, την ελάττωση του μεταβολισμού και της θερμοκρασίας τοπικά, τη μείωση στην απελευθέρωση λευκοκυττάρων και φαγοκυττάρων(αντισώματα που εκκρίνονται και προκαλούν αύξηση του οιδήματος και της φλεγμονής), τη μείωση της μυϊκής διεγερσιμότητας και της εκπόλωσης της μυϊκής ατράκτου, τη μείωση στη φλεβική και λεμφική παροχέτευση καθώς και αναισθητικές επιδράσεις στην περιοχή.
Η κρυοθεραπεία θα πρέπει να εφαρμόζεται άμεσα στη πάσχουσα περιοχή και να χρησιμοποιείται ανά τακτά χρονικά διαστήματα για 24 έως 48 ώρες από τη στιγμή του τραυματισμού. Τα κρύα επιθέματα, τα οποία είναι έντονες πηγές ψύχους, δεν θα πρέπει να παραμένουν στην περιοχή για πάνω από 20 λεπτά συνεχόμενα. Αντιθέτως, έπειτα από 20 λεπτά σταθερής τοποθέτησής τους επάνω στην τραυματισμένη περιοχή, θα πρέπει να αφαιρείται το κρύο επίθεμα για 10 λεπτά κι έπειτα μπορεί να γίνει η επανατοποθέτησή του για άλλα 20 λεπτά.
Τέλος, ο πάγος, τα κρύα επιθέματα, οι παγοκύστες, το μασάζ με πάγο, το χλωριούχο αιθύλιο (ψυκτικά σπρέι) και το κρύο δινόλουτρο, είναι μερικές από τις μεθόδους κρυοθεραπείας.
Θερμοθεραπεία:
Εκμεταλλευόμενοι τη θεραπευτική ιδιότητα της θερμότητας, μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε σε ένα οξύ στάδιο ενός τραυματισμού. Η θερμότητα είναι ικανή να βοηθήσει στην επούλωση μιας περιοχής η οποία έχει περάσει τη φλεγμονώδη φάση. Αναλυτικότερα, έπειτα από την φλεγμονώδη φάση, η περιοχή που πάσχει έχει ανάγκη από περισσότερο αίμα, έτσι τοποθετώντας θερμότητα προωθείται η οξυγόνωση των ιστών, καθώς και η αύξηση της μεταβολικής δραστηριότητας με αποτέλεσμα την ταχύτερη επούλωση και τη σημαντική μείωση του πόνου.
Επιπλέον, παρατηρείται πως η θερμότητα μειώνει το μυϊκό σπασμό μέσω της επίδρασής της στο κολλαγόνο, αυξάνοντας έτσι την ελαστικότητα της περιοχής. Παράλληλα βοηθάει σημαντικά στη μείωση του οιδήματος και της φλεγμονής αποβάλλοντας τα άχρηστα μεταβολικά προϊόντα και προάγοντας περισσότερο καθαρό οξυγονωμένο αίμα στη περιοχή.
Η θερμοθεραπεία δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται στη περιοχή για περισσότερο από 20 λεπτά. Μην χρησιμοποιείτε τη θερμότητα εάν υπάρχει πρήξιμο στην τραυματισμένη περιοχή. Αντιθέτως, η χρήση της κρυοθεραπείας είναι η κατάλληλη για να βοηθήσει τη διόγκωση λόγω του οιδήματος. Επιπλέον, μην χρησιμοποιείτε τη θερμοθεραπεία σε ανοιχτές πληγές εάν έχετε ιστορικό κακής κυκλοφορίας του αίματος ή διαβήτη.
Τα μέσα παραγωγής θερμότητας που χρησιμοποιούνται είναι τα θερμά επιθέματα, οι θερμαντικές αλοιφές, οι διαθερμίες, οι υπέρηχοι, η υπέρυθρη ακτινοβολία κ.λπ.
Θερμό ή ψυχρό;
Για να μην υπάρχει σύγχυση γύρω από το θέμα αυτό, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι στην οξεία φάση ενός τραυματισμού χρησιμοποιείται ψυχρό κι έπειτα θερμό. Τη ψυχρότητα τη χρησιμοποιούμε σε περιπτώσεις φλεγμονής (πρηξίματος) ενώ τη θερμότητα όταν υπάρχει χρόνιος πόνος, αρθρικός πόνος, μυϊκός πόνος ή ακαμψία. Εάν υπάρχει αμφιβολία στο πότε να χρησιμοποιήσετε την κάθε μέθοδο, μπορείτε να συμβουλευτείτε το γιατρό σας.
